Bugün, 28 Mart 2024 Perşembe

Srebrenitsa En Büyük Soykirim Katliami

Srebrenitsa En Büyük Soykirim Katliami

Her yil tarihte 11 Temmuz'da Srebrenitsa Katliami’ni anma günü olarak törenler yapiliyor.

Haber ; Senol Özyurt

Srebrenitsa Katliam'inda 8 binden fazla Müslüman Bosnali kadin, çocuk, yasli, genç, erkek demeden Sirplar tarafindan hunharca öldürülmüstür. Bu sene Srebrenitsa soykiriminin 24. yil dönümü. Vatandaslar Srebrenitsa Katliami nedir? Srebrenitsa Katliami tarihi 11 Temmuz'a iliskin detayli bilgilere Ulasamaya Çalisiyor. Srebrenitsa Katliami nedir, kim yapti? 11 Temmuz Srebrenitsa Katliami tarihi arama motorundan yogun olarak aranmaya basladi. Bugün Sirp askerlerinin Bosna Hersek'in dogusundaki Srebrenitsa'da yasayan Bosnaklar'a yaptigi Srebrenitsa soykiriminin 24. yil dönümü. Bu katliam “2. Dünya Savasi’ndan sonra Avrupa’daki en büyük katliam” olarak nitelendiriliyor. 8 bin 372 insanin katledildigi Srebrenitsa soykiriminda ölenler bugün de her yil oldugu gibi anilicak.

 

BOSNA SREBRENITSA KATLIAMI NEDIR? KIM YAPMISTIR?

Temmuz 1995'de Yugoslavya iç savasi sirasinda Sirp ordusu, "Krivaya 95 Harekati"nin bir parçasi olarak Srebrenitsa'yi isgal etmistir. Yasanan bu olay bir isgal olarak kalmamis bir katliama dönüsmüstür. Çünkü Bosna – Hersek'in Srebrenitsa kentinde en az 8.372 kisi "Ratko Miladiç" komutasindaki agir silahli Sirp ordusu tarafindan öldürülmüstür. Yapilan katliamda genç yasli demeden binlerce insan yasamini yitirmistir. Yapilan katliama Sirp ordusunun yani sira, Bosna-Sirp ordusunun "Akrepler" olarak bilinen özel birlikleri de katilmistir. Ne Birlesmis Milletler'in Srebrenitsa'yi güvenli bölge ilan etmesi ne de kentte bulunan 600 Hollanda Baris Gücü askeri katliama mani olamamistir. Srebrenitsa olayi, II. Dünya Savasindan sonra Avrupa'da yapilan en büyük insan katliami ve etnik soykirim olarak Dünya tarihine kazinmistir. Yugoslavya'nin düsmesinin ardindan, 1992 yilinda Sirplar Yugoslav halklarina katliam uygulamaya baslamislardir. Olaya müdahil olmak isteyen Birlesmis Milletler 6 bölgeyi güvenli ilan etmistir ve bu bölgelerden biri de Srebrenitsa'dir. Savastan önce 24.000 nüfusu olan bu kent mülteciler ve disardan kente siginan insanlarla birlikte 60.000 nüfusa ulasmistir. Nüfusun artmasiyla bu kent artik hastaliklarla, açlikla mücadele etmeye çalisan bir toplama kampina dönüsmüstür. Kenttekilerin kendilerini korumak için edindikleri silahlar da BM (Birlesmis Milletler) güçleri tarafindan güvenlik gerekçesiyle toplanmistir. Sirp devlet Baskani Radovan Karadziç'in emriyle, Ratko Mladiç komutasindaki Sirp askerlerinin kente olan tacizleri siklasinca kamptaki insanlar silahlarinin geri verilmesi için basvuruda bulunmus; fakat kampin Hollandali komutani Thom Karremans bu istegi geri çevirmistir. BM güçleri ise sadece kent üzerinde iki tane F16 uçurarak tepki vermislerdir. Hollandali askerler Bosna'daki BM Baris Gücü Komutani Fransiz generalden aldiklari emirle bir gece yarisi kenti bosaltmis ve bulunduklari kampi içindeki 25.000 mülteci ile birlikte Sirplara teslim etmislerdir. Hollandali komutan tarafindan Sirplara satilan (bu olay video kasetle kanitlanmistir) kent bir hafta süren katliamla Sirplara yenik düsmüstür.

KATLIAMI YAPAN HOLLANDALI ASKERLER TEDAVI GÖRDÜ

1995 Temmuzu'nun sonlarina dogru yapilan katliamda, kenti Sirp askerlere teslim eden Hollanda askerlerinin çogu daha sonra ülkelerine döndüklerinde psikolojik tedavi görmek zorunda kalmistir. Hollanda hükümeti hiçbir sorumluluk kabul etmezken, kenti birakarak Sirplarin katliamina göz yuman 600 hafif silahli Hollanda askerinin büyük bir bölümü pismanliklarini her firsatta dile getirmislerdir. Srebrenitsa kentinde yasadiklari anlari kitaplastiran askerlerden biri olaydan dolayi yasadigi pismanligi su sözlerle ifade etmistir "Ölmek istiyordum, masum insanlari koruma sözü verdigimiz halde bize siginan insanlari koruyamadigimiz için kendimi affetmiyorum" Iste bu sözler, kentte uygulanan etnik kiyimin en büyük belgesidir. Srebrenitsa kentinde kurulan BM kampinda tercümanlik yapan Hasan Nuhanoviç anilarinda sunlari paylasmistir; "Hollandali askerlerin bulundugu kampa gelerek, kampa siginan insanlarin teslim edilmesini isteyen Sirp komutan, aksi takdirde kampin bombalanacagini açiklamistir." Hollanda askerlerinin kendi canlarini kurtarmak için insanlari tek sira halinde teslim ettigini aktaran Hasan Nuhanoviç kamp etrafinda bogazlanan insanlarin çigliklarini ve yalvarmalarini unutamadigini söylemistir. Ne acidir ki kampa siginan ve Sirp askerlerine teslim edilen insanlarin arasinda Nuhanoviç'in 18 yasindaki erkek kardesi Muhammed, annesi ve babasi da vardir. Yasadigi o günleri gözyaslari içinde anlatan Hasan Nuhanoviç katliamcilardan birçogunu teshis etmesine ragmen cezalandirilmadiklarini, hatta annesinin katili olan kisinin devlet dairesinde memur olarak görev yapmaya devam ettigini belirtmistir. Halen Saraybosna'da yasamaya devam eden Hasan Nuhanoviç, yasadigi bu üzücü ve kan donduran anilari 2007 yilinda yazdigi " Birlesmis Milletler Bayragi Altinda-Srebrenitsa Katliami" adli kitabinda paylasmistir.

SREBRENITSA SOYKIRIMINI YAPAN KARACIÇ YAKALANDI

Srebrenitsa Katliam'nin bas sorumlusu olan Karaciç yakalandiktan sonra yargilandi.Ikinci Dünya Savasi'ndan sonra görülen en önemli savas suçlari yargilamalarindan biri olarak görülen davada mahkeme, Karaciç'in Srebrenitsa'daki Bosnak erkeklerin yok edilmesini istedigine hükmetti.Mahkeme ayrica, Radovan Karaciç'i, Bosna savasi sirasinda 'insanliga karsi suç islemekten' de suçlu buldu ve toplamda 40 yil hapis cezasina çarptirdi.Dava, Ikinci Dünya Savasi'ndan bu yana savas suçlarinin yargilandigi en önemli dava olarak görülüyor.11 suçtan yargilanan Karaciç, 10 suçlamada suçlu bulundu, birinden aklandi. 70 yasindaki Sirp liderin suçlu bulunmadigi iddia, Bosna'da islendigi öne sürülen bir baska soykirim suçlamasini içeriyor.Karaciç'in avukati, karari temyize götüreceklerini söyledi. Temyiz sürecinin de yillar sürebilecegi belirtiliyor.Bosna-Hersek'te 1992-1995 yillari arasinda yasanan ve 100 binden fazla insanin öldügü iç savasin en önemli isimlerinden olan Sirp lider Radovan Karaciç, 21 yil sonra cezalandirilmis oluyor. BM'nin soykirim olarak niteledigi 1995'teki Srebrenitsa katliami sirasinda aralarinda çocuklarin da bulundugu sekiz bin Bosnak erkek, Bosnali Sirp gruplar tarafindan öldürülmüstü.

SREBRENITSA SOYKIRIMINI YAPAN KARACIÇ 13 YIL KAÇTI

Bosna-Hersek'teki iç savas nedeniyle uluslararasi mahkeme tarafindan hakkinda arama karari çikartilan Karaciç, uzun süre saklandi.Sirp lider, 13 yil sonra, 2008 yilinda Belgrad'da bir otobüste yakalandi ve Lahey'de eski Yugoslavya için kurulan Uluslararasi Ceza Mahkemesi'nde yargilanmak üzere Hollanda'ya gönderildi.

SOYKIRIMI YAPAN RADOVAN KARACIÇ KIMDIR?

Karadag'a bagli bir köyde, 1945 yilinda bir ayakkabicinin oglu olarak dünyaya gelen Karaciç, üniversite egitiminin ardindan psikiyatrist olarak çalismaya basladi.Ayni zamanda siirle de ilgilenen Karaciç'in bir kaç siir kitabi yayimlandi. Siir yarismalarinda ödül aldi.1980'lerin sonlarindan itibaren aktif olarak politika ile ilgilenen Radovan Karaciç, Sirp Demokrat Partisi'nde hizla yükseldi.Nisan 1992'de Bosna-Hersek'teki Sirp Cumhuriyeti Cumhurbaskani seçilen Karaciç, Sirbistan ile yakin baglari korumak için çabaladi. Bu çabalarin sonucu olarak da, iç savasta Bosnaklara yönelik bir etnik temizlik basladi.Sirp topraklarinda yasayan Bosnak ve Hirvatlar bölgeyi terk etmek zorunda kaldi.Cinayet, sürgün, tecavüz ve rehin alma gibi çok sayida saldiriyla birlikte yürütülen etnik temizlik sonucu, on binlerce insan hayatini kaybetti.

HOLLANDALI ASKERLERIN DENETIMINDE SOYKIRIM BM,

11 Temmuz 1995'de BM tarafindan güvenli bölge ilan edilen ve Hollandali askerlerin denetimine verilen Srebrenitsa kentinde islenen katliami 'soykirim' olarak niteliyor.Savas ve insanliga karsi suçun yani sira soykirimla da suçlanan Karadziç'in davasi 8 yil sürdü. Karaciç bu sürede, "dünyanin en insancil hapishanesi" olarak bilinen Lahey yakinlarindaki Scheveningen gözalti merkezinde kaldi.“Baligin suda yasamasi gibi dünyanin içinde yasadigi çevre Kur’an ve Islâm’dir.” “Müslümanlarin hizla artan büyük nüfusuyla övünmemiz, bana sismanligiyla övünen ve aldigi yeni kilolardan haz duyan bir adami hatirlatiyor. Ruhumuza, akilimiza ve basarilarimiza vurgu yapmaya ne zaman baslayacagiz? Küçük ve kirilgan bir insanda bile insanliga katkida bulunabilecek büyük bir ruh bulunabilir. Gücümüz, bilimimiz, edebiyatimiz nerede? Nerede buluslarimiz, küllî iyilige katkilarimiz?” 



  • Perşembe 20.7 ° / 13.4 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı
  • Cuma 18.2 ° / 12.4 ° Güneşli
  • Cumartesi 20.1 ° / 13.9 ° false