Türkiye`deki Suriyeli mültecilerle ilgili çarpici arastirma: Yüzde 74`ü

Türkiye’de sayilari 3.5 milyonu bulan Suriyeli mültecilerin durumunu Insani Gelisme Vakfi ve IPSOS arastirdi. 10 ilde yapilan arastirma Suriyelilerin yüzde 52’sinin gelecegini Türkiye’de gördügünü gösterirken, kayit disi, ucuz is gücü olarak çalistirilan Suriyelilerin günlük satin alma gücünün ise 2 dolarin altinda oldugu gerçegini ortaya koydu. Türkiye`deki Suriyelilerin yüzde 74`ü ise Türk vatandasligi istiyor, bu oran 15-17 yas grubunda yüzde 80`e kadar çikiyor.

Insani Gelisme Vakfi (INGEV) ve IPSOS Arastirmalar Enstitüsü tarafindan Türkiye`deki Suriyeli mültecilerle ilgili bugüne kadar yapilan en kapsamli arastirmalardan biri olan `Mülteci Hayatlar Monitörü`, Suriyeli mültecilerle ilgili çarpici sonuçlari ortaya koydu. Arastirmaya göre Suriyeli mültecilerin yüzde 74`ü vatandaslik istiyor, yüzde 70`iyse Türkçe bilmiyor. Suriyelilerin günlük satin alma gücü 2 dolarin altinda, kayitli ve kayitsiz olarak çalisanlarin oraniysa yaklasik yüzde 31.

HANE HALKI BÜYÜKLÜGÜ TÜRKLERIN IKI KATI

Hürriyet`ten Ipek Yezdani`nin haberine göre, Suriyelilerin hane halki büyüklügüyse Türklerin iki kati. Arastirma, 27 Nisan-20 Mayis 2017 arasi mülteci nüfusunun yüzde 79`unu barindiran 10 ilde (Istanbul, Sanliurfa, Hatay, Gaziantep, Adana, Mersin, Kilis, Mardin, Bursa, Izmir) yaklasik 1300 kisiyle yüz yüze görüsme yöntemiyle gerçeklestirildi. INGEV Kurucu Baskani Vural Çakir, arastirmaya göre kamp disinda yasayan Suriyelilerin yaklasik yüzde 90`i kayitli oldugunu, Dogu sehirlerinde geçici kimligi olanlarin oraninin yüzde 93, Güney`de yüzde 90, Bati`daysa bu oranin yüzde 84 civarinda oldugunu söyledi.

GÜNLÜK SATIN ALMA GÜCÜ 2 DOLARIN ALTINDA

Suriyeli mülteci bir ailenin gida, içecek, kisisel temizlik gibi kalemlerin dahil oldugu aylik hane tüketim harcamasi 867 TL. Kisi basi harcamasi ise 140 TL. Yani Suriyeli mültecilerin günlük kisi basi satin alma gücü günlük 2 dolarin altinda, sadece 1.33 dolar (yaklasik 4.6 lira). Suriyelilerin yüzde 70`iyse ‘çalisma kosullarim buradaki halka göre çok daha kötü` diyor.

VATANDASLIK ISTIYORLAR

Arastirmaya göre Türkiye`deki Suriyeli mültecilerin yüzde 74`ü Türk vatandasligi istiyor, bu oran 15-17 yas grubunda yüzde 80`e kadar çikiyor. Suriyelilerin yüzde 52`si kendinin ve ailesinin gelecegini Türkiye`de görüyor, yaklasik yüzde 45`iyse "Suriyeli oldugum için buradaki halk beni disliyor" diyor.

"Imkanim olsa bir Avrupa ülkesine tasinmak istiyorum" diyenlerin orani yüzde 42, "kesinlikle istemem" diyenlerse yüzde 44 gibi önemli bir kesim. "Çocuklarimin Türkiye`de hayatina devam etmesini istiyorum" diyenlerin orani yüzde 52. "Gelecege umutla bakiyorum" diyenlerin oraniysa yüzde 64. Arastirmanin çarpici sonuçlarindan biri de Suriyeli mültecilerin ortalama hane halki büyüklügünün Türkiye hane halki büyüklügünün (3.5 kisi) neredeyse iki kati oraninda, yaklasik 6.2 kisi olmasi.

BANKA HESAPLARI YOK

Arastirmaya göre Türkiye`de kisisel hesabi olan Suriyeli mültecilerin orani sadece yüzde 4. Bir bankaya ait kredi karti olanlarin oraniysa yüzde 2`den daha az. Vural Çakir, "Suriyeli mültecilerin tamamina yakini finansal sistemin disinda kaliyor. Oysa mülteci girisimciligi önemli bir konu. Suriye vatandaslarinin bankada hesap açmasi için tek basina geçici koruma kimligi yeterli degil ikamet belgesinin bulunmasi da gerekiyor. Mültecilerin finansal dislanmisliginin giderilmesi gerekli" diyor.

YÜZDE 6`SI YARDIM ALIYOR

Türkiye`deki 10 Suriyeliden neredeyse 9`u simdiye kadar hiçbir sosyal yardim almadigini ifade ediyor. Düzenli veya düzensiz olarak sosyal yardim alanlarin orani sadece yüzde 13. Yani Türkiye`deki Suriyelilerin sadece 180 bini (yüzde 6`si) düzenli ayni veya nakdi yardim aliyor. Suriyelilerin sosyal yardim olanaklarinin basinda Kizilay Karti geliyor. Su anda kamp disinda yasayan Suriyeli mültecilerin yüzde 9`unda, yani 270 bin kentli mültecide Kizilay Kart bulunuyor.

YÜZDE 31`I ÇALISIYOR ÇOGU KAYIT DISI

Arastirmanin çalisma yasami ile ilgili bölümü ise Suriyeli mültecilerin kayit disi çalistigini ortaya koyuyor. Arastirmanin sonuçlari söyle;

-Türkiye`de mültecilerin toplam yüzde 31`i su an is piyasasina dahil.

-Çalisanlarin yüzde 17`si Türkiyeli bir isverenin yaninda çalisirken, yüzde 5`i Suriyeli bir isverenin yaninda, yüzde 5`i de kendi hesabina çalisiyor.

-Suriyeli mültecilerin yüzde 50`si çalismiyor ve is ariyor. Suriyeli erkeklerinse yüzde 50`si çalismiyor, yüzde 24`üyse is ariyor.

-Suriyeli mülteci kadinlarin yüzde 8`i çalisirken yüzde 9`u issiz.

-Suriyeli kadinlarin yüzde 73`ü ne çalisiyor ne de is ariyor.

-Türkiye`deki yaklasik 650 bin Suriyeli kayitli veya kayitsiz olarak istihdamda yer aliyor.

-Suriyeliler arasinda istihdam alaninda yüzde 98 düzensizlik mevcut. kaynak Cumhuriyet