Gida ürünlerinde sahtekarlik sinir tanimazken et sahtekarlari, kiymada at-esek eti karistirma hilesinin yanina, bütün olarak alinan ete uygun yeni bir hileli yöntem gelistirdi. Etin agirligi, kimyasallarla enjekte edilen suyla yüzde 30'a kadar artiriliyor. 1 kilogram diye alinan et pisirilince, suyu buharlasiyor ve büzüsüyor. Tavaya konan koca et, çözüldükten ve pistikten sonra küçücük kaliyor
Yogurtta ve peynirde su tutucu özelligi olan jelatin ve nisasta kullaniminin ortaya çikmasindan sonra ette de hizla yayilan yeni bir dolandiricilik türü ortaya çikti. Özellikle piyasa fiyatinin altinda et satanlarin ete enjeksiyonla su katarak etin agirligini yüzde 30'a kadar artirdiklari belirlendi.
Makinelerle enjeksiyon
Et dolandiricilari genellikle kiymaya, aslinda kullanilmayan at, esek eti karistirarak hile yapiyordu. Ancak bütün ette hile yapilmasi daha zordu. Dolandiricilar, bütün olarak satilan ete de hile karistirmanin yolunu bulmakta zorlanmadi.
Marinasyon makineleriyle ete enjekte edilen suyla hem etin agirligi hem de kütlesi artiyor ayrica daha uzun süre bozulmadan kalmasi saglaniyor. Avrupa'da etin terbiye edilerek daha lezzetli olmasi için yapilan marinasyon islemi Türkiye'de ete siringayla su enjekte edilmek için kullaniliyor. Su enjekte edilme islemi de özellikle dondurulmus ete yapiliyor.
Yurtdisindan getirilen marinasyon makineleriyle tüketiciyi aldatarak etin mevcut kütlesine su katarak agirlik yüzde 30'a kadar artiriliyor. Kullanilan özel kimyasal maddelerle ete enjekte edilen suyun uzun süre dagilmadan etin içinde hapsolmasi saglaniyor. Su enjekte edilen et daha uzun süre bozulmadan da saklanabiliyor.
5 kiloluk et 7 kilo oldu
Konuyla ilgili degerlendirmede bulunan Kirmizi Et Üreticileri Merkez Birligi (KETBIR) Baskani Bülent Tunç, enjeksiyon makinelerinde katki maddesinin oldugunu söyleyerek, 5 kiloluk etin enjeksiyon yapilarak 7 kiloya çikarilabildigini belirtti. Tunç, "Marinasyon ile ete su enjekte ederek, etin agirligi artik yüzde 30 oraninda artabiliyor. Eskiden bu oran yüzde 10-15 civarindaydi. Et üreticilerinin kullandiklari kimyasallarla bu orani yüzde 30'lara kadar çikartti. Ayni zamanda kullandiklari kimyasallara etin yapisini da degistiriyorlar ve bozulmasini daha da zorlastiriyorlar" dedi.
Fiyati düsük ete dikkat
Elif Et Entegre Tesisleri Yönetim Kurulu Baskani Ali Kopuz ise, "Bu tür sulu etler genelde fiyatlari düsük olan etler. Bunlari alirken dikkat edin. Ete su katarak insanlari aldatiyorlar. Tüketici bu konuda dikkatli olsun özellikle dondurulmus etleri almasin" diye konustu.
SULANDIRILMIS ETI NASIL ANLARSINIZ?
Parmaginizla bastirip, su çikip çikmadigina bakin
SU enjekte edilmis etin iki yolla anlasilabilecegini söyleyen Bülent Tunç, "Su enjekte edilmis eti ancak parmaklarinizla bastirarak anlarsiniz. Elinizle bastirdiginizda bir miktar suyun disari çiktigini görürsünüz. Bu sayede hileli eti belki satin almadan önce farkedebilirsiniz. Bir de tencerede pisirdiginiz zaman etin mevcut kütlesinin yarisinin su olup buharlastigini fark edersiniz ki o zaman is isten geçmis zaten dolandirilmis olursunuz. Ancak böyle bir gözleminiz oldugunda bir daha ayni yerden et almamayi da ögrenmis olursunuz" diye konustu.
Tunç, su enjekte edilen etlerin pistigi zaman ilk önce yumusadigini ancak daha sonra da sertlestigini belirtti. Tunç, "Kullanilan kimyasallar da zararlidir ve ne yazik ki tüketici ucuz et diye bu tür hileli etlere yöneliyor. Marketten kasaptan alacaginiz ete dikkat edin. Bu yüzden etinizi bildiginiz kasaplardan, marketlerden alin ki etinizin tencerede buhar olup uçtuguna üzülmeyin." diye konustu.
Kanun var denetim yok
Tarim ve Köyisleri Bakanligi'nin 5179 sayili yasa ile tarim ve gida denetimlerini yapmakla yükümlü olduguna dikkat çeken Tunç, "Et üretimi yapan noktalarda siki denetimler yapilmali. Ancak Tarim Bakanligi'nda
yeterli ve siklikla kontrol yapacak gida mühendisi yok. Bir an önce bu sorunlar çözülsün ki gida denetimlerinde
bosluk olusmasin. Denetimler yeterince siklikla yapilmiyor.
Denetimler artirilmali. Tüketici saglikli, kimyasi bozulmamis sulandirilmamis et yemelidir" dedi.