Yerel seçimlerin 2013’e alinmasina iliskin anayasa degisikligine AK Parti ve MHP’nin 375 oyu olmasina ragmen 360 ‘Evet’ oyu çikti. Degisiklik 367’nin altinda kalinca referandum ihtimali gündeme geldi. Degisikligin önüne gidecegi Gül’ün iki seçenegi var: Ya referanduma gitmek üzere onaylayacak ya da Meclis’e iade edecek.
Yerel seçimlerin 2014 Mart’i yerine, 27 Ekim 2013’te yapilmasini saglamaya yönelik anayasa degisikligi Meclis’te referandum esigini olon 367’yi asamadi. AK Parti ve MHP’-nin ortak anayasa degisikligi teklifi TBMM Genel Kurulu’nda dün yapilan 2’nci tur oylamada 360 oy ile kabul edildi. Bu sonuç, AK Parti’de tam anlamiyla “sok” etkisi yaratti.
Ilk oylamada da 365’te kaldi
Anayasa’ya ilk mahalli idareler seçiminin 2013 yili Ekim ayinin son pazar günü yapilmasina iliskin geçici madde eklenmesini öngören teklifin 1’inci maddesinin gizli oylamasina 442 milletvekili katildi. Madde, 64 ret oyuna karsilik 365 oyla kabul edilirken 7 oy bos, 2 oy geçersiz çikarken, oylamada 4 milletvekili de çekimser kaldi. Yürürlügü düzenleyen 2’nci maddesinin gizli oylamasinda ise 440 milletvekili oy kullandi. Bu madde 51 ret oyuna karsilik 380 oyla kabul edilirken, 2 oy geçersiz sayildi, 5 oy bos çikti. Oylamada 2 milletvekili de çekimser kaldi.
Yakut’un oyu yetmedi
Teklifin akibetini belirleyen “tümü üzerinde” yapilacak dünkü son oylama öncesi AK Parti tüm milletvekillerine Meclis Genel Kurulu’nda bulunmalari için SMS mesaji atarken, “1 oy 1 oydur” mantigiyla Genel Kurulu yöneten TBMM Baskanvekili Sadik Yakut’un yerine de, oy hakki olmayan TBMM Baskani Cemil Çiçek davet edildi. Yakut’un oyundan yararlanilmasi mümkün hale gelse de, çabalar referandum esigi olan 367’nin asilmasina yetmedi. Anayasa degisikligi referandum araligi olan 330-367 sinirini asamayarak, 360 oy ile kabul edildi. 440 milletvekilinin katildigi son oylamada, 72 ret, 4 çekimser, 1 bos ve 3 geçersiz oya karsilik anayasa degisikligi 360 oy ile kabul edildi.
Elitas, Erdogan’a bildirdi
Bu sonuç AKP’de sok etkisi yaratirken, AK Parti yöneticileri ve milletvekilleri uzun süre Genel Kurul salonundan ayrilmayip kendi aralarinda kritik yaptilar. AK Parti Grup Baskanvekili Mustafa Elitas da sonucu Basbakan Erdogan’a da bildirildi. Elitas “Sayin Basbakan’in bir degerlendirmesi oldu mu?” sorusuna “Hayirlisi olsun insallah dedi” yanitini verdi.
MHP’nin son dakika golü mü?
Oylamanin ardindan AK Parti grup yöneticileri kendi aralarinda olaganüstü toplanarak milletvekilleri ve bazi bakanlarinda katildigi toplantida, “fire” hesabi yapmaya çalisirken kulislerde iktidar grubuna 1 Mart tezkeresi gibi sok yasatan oylama sonucuna iliskin çesitli iddialar dile getirildi. Iktidar ve muhalefet kulislerinde dillendirilen iddialardan ilki, MHP’nin “eyalet sistemine geçisin” altyapisi olarak nitelendirdigi Büyüksehir Belediyeleri Kanunu’na tepki çerçevesinde AK Parti’ye son dakika golü atmis olabilecegi yönünde.
Baskanlarin baskisi mi?
Seçim bölgelerinde kapatilacak köy ve beldeler, koltuklarindan erken kalkmak durumunda kalacak belediye baskanlarinin baskisiyla bu düzenlemeye sicak bakmayan AK Partili milletvekillerinin de oldugu dikkat çekilen kulislerde dile getirilen bir baska iddia ise AK Parti’de uzun süredir yasandigi iddia edilen “Erdogan-Gül” çekismesinin yansimasi olarak iktidar grubunda “fire” yasandigi. Kulislerde, Gül’ün görev süresi, yeniden adayligi gibi konularda yapilan açiklamalardan rahatsizlik duyan AK Partililerin oylamada “güçlerini” gösterdikleri ifade edilirken, yine Erdogan’in son dönemde “18 yasa seçilme hakki, silah altindakilere oy hakki” benzeri popülist düzenlemelere yönelmesinin iktidar milletvekilleri arasinda yarattigi tepkinin de bu sonuçta etkili olmus olabilecegi ifade ediliyor.
En az sekiz fire var
TBMM Baskani Çiçek’in oy hakki olmamasi nedeniyle Meclis’te 326 sandalye ile temsil edilen AK Parti’nin oy gücü 325’e düsüyor. Dünkü oylamaya Hakan Sükür, Naci Bostanci ve Cevdet Erdöl “mazeretli” olarak AK parti grubunun bilgisi dahilinde katilmadi. Bu çerçevede son oylamada AK Parti’nin oy gücü 322’ydi. MHP’nin ise tutuklu milletvekili Engin Alan’in yani sira Mustafa Erdem, Faruk Bal, Özcan Yeniçeri ve Koray Aydin olmak üzere toplam 5 milletvekili eksikti. MHP’nin oy gücünün 46’ya düstügü dikkate alindiginda dahi, iki partinin oy gücü toplandiginda teklifin 368 oy ile yani referandum sinirinin üstünde oyla kabul edilmesi gerekiyordu. Ancak kabul oylari 360’da kaldi. Buna göre teklifi sahiplenen AK Parti ve MHP’den asgari 8 milletvekili “ret”, “bos” ya da “geçersiz” oy kullandi. BDP ilk turda oldugu gibi dün de “ret” oyu verirken, ilk turda ve dünkü 2. turun madde oylamalarindaki kabul sayilarina göre bazi CHP’lilerin de “kabul” oyu kullandiklari dikkate alindiginda, AK Parti ve MHP’nin “fire”si 8’le sinirli kalmadi.
Gözler Gül’e çevrildi
Teklifin 360 oyla kabul edilmesinin ardindan gözler Cumhurbaskani Gül’e çevrildi. Gül’ün önünde 2 seçenek bulunuyor. Gül, eger pazartesi günü önüne gelmesi beklenen Anayasa degisikligini onaylarsa 60 gün içinde Türkiye yerel seçimlerin öne alinmasi için referanduma gidecek. Gül, yasayi TBMM’ye yeniden görüsülmesi için iade ederse Anayasa degisikligi süreci yeniden baslayacak ve teklif için Meclis’te görüsülme süreci sil bastan baslayacak.
YÜZLER ASILDI
Meclis’teki oylamada 367’nin altinda ‘Evet’ oyu çikip referandum ihtimali dogmasi AK Partililer’de yüzlerin asilmasina neden oldu. AK Partili yönetici ve milletvekilleri Genel Kurul Salonu’nda ayaküstü durum degerlendirmesinde bulundu.
MHP GENEL BASKANI BAHÇELI
‘Biz irademizin arkasinda dururuz’
MHP lideri Devlet Bahçeli alinan sonucu beklemedigini belirterek söyle degerlendirdi: “Irademizin arkasindayiz. 5 arkadasimiz birisi Engin Alan, cezaevinde olmasi nedeniyle 4 arkadasimiz da özel sebepler dolasiyla bugünkü oylamaya katilamamistir. Simdi AKP’den katilmayanlarla MHP’den katilmayanlarin toplami 8’dir. Dolasiyla burada çekimser kalan 3, bos oy 1, digerleri ret vermis oluyor. 8 bosluk AKP’den kaynaklanmistir. Bu da bellidir. Onlarin da seçimlere katilmayani bellidir. Farkli yorum yani önümüzdeki günlerde TBMM’ye getirileeck olan bazi yasalarla iliskilendirerek kimse MHP üzerinde gölge kurmaya çalismasin. Bunu kabul etmemiz mümkün degil. Rakam ortadadir.”
CHP’LI AKIF HAMZAÇEBI
‘TBMM’ye iade ön plana çikiyor’
CHP Grup Baskanvekili Akif Hamzaçebi, oylamada alinan sonuçla ilgili sunlari söyledi: “Halk oyuna sunulmasi ihtimali degerlendirildiginde, ilgili yasa hükümlerindeki süreler dikkate alindiginda, bu oylama en iyi ihtimalle 2.5 ay kadar bir zamani alacak. 2.5 ay sonra halk oylamasi ile bu kabul edilirse, Anayasa’nin, ‘Seçimlere 1 yil kala yapilacak degisiklikler, ilk seçimlerde uygulanamaz’ hükmüne aykiri olacaktir. Yani teknik olarak, halk oylamasi ihtimali gözüküyor olmakla birlikte, Anayasa’nin bu hükmüne aykirilik teskil edecektir. Bu durumda yasanin Sayin Cumhurbaskani tarafindan TBMM’ye iadesi ihtimali daha öne çikiyor. Tabii ki en iyi degerlendirmeyi Sayin Cumhurbaskani yapacaktir.”
AK PARTILI MUSTAFA ELITAS
‘Referandum hayirli olsun’
AK PARTI Grup Baskanvekili Mustafa Elitas yaptigi ilk açiklamada “360 oyla çikti. Kabul edildi, ret diye bir sey söz konusu degildir. Anayasa geregi bir süreç var. Cumhurbaskani’nin onaylamasi gerekir çünkü Anayasa’ya aykiri bir durum yok. Referanduma gider. Onaylamazsa TBMM yeniden görüsür. 367’yi geçerse bile referanduma götürebilirdi. Dogrudan dogruya referanduma gidiyor. Hayirli olsun” dedi. AK Partili TBMM Anayasa Komisyonu Baskani Burhan Kuzu ise, “Cumhurbaskani iade edebilir, gönderecegini düsünüyorum” açiklamasi yapti. AK Parti Genel Baskan Yardimcisi Mehmet Ali Sahin “Dogrusu böyle bir sonucu beklemiyordum” dedi.