Hükümet, IMF’ye olan borcu kapatmakla övünürken, dis borçtaki “rekoru” görmezden geliyor. IMF’ye borç kapaniyor ancak diger taraftan dis borç katlanarak artiriyor. 2002’de 129.6 milyar dolar olan Türkiye’nin toplam dis borcu, 336.9 milyar dolara ulasmis durumda. Prof. Dr. Erinç Yeldan, Türkiye’nin “Cumhuriyet tarihinde hiç olmadigi kadar daha bagimli” olduguna dikkat çekerek, en yüksek dis borçlanmanin AKP’nin iktidarda oldugu son 10 yilda gerçeklestigine vurgu yapti.
Hazine bugün 19. stand-by çerçevesinde IMF’ye son kez yaklasik 421 milyon dolar ana para ödemesi yapacak. Böylece Türkiye’nin IMF’ye olan borcu bitecek. Hükümet, Türkiye’nin sadece IMF’ye borcu varmis gibi bir tablo çizerek, borçlarin sifirlandigini savunuyor. IMF’ye borç bitiyor ancak Türkiye’nin dis borcunda “patlama” yasaniyor. CHP Genel Baskan Yardimcisi Umut Oran’in degerlendirmesine göre, AKP’nin iktidara geldigi 2002’de 129.6 milyar dolar olan Türkiye’nin toplam dis borcu, yillar itibariyla sürekli artis gösterdi.
Dis borç 2003’te 144, 2011’de 304 milyar dolara çikti. 2012 sonu itibariyla Türkiye’nin toplam dis borcu 336.9 milyar dolara yükseldi. Özel sektörün dis borcu 2002-2012 döneminde yüzde 425’le artis rekoru kirdi. Bu dönemde net 183 milyar dolar büyüyen özel sektör dis borcu 43.1 milyar dolardan 226 milyar dolara yükseldi. Kamunun 2002 yilinda 155.2 milyar TL olan iç borç stoku, yüzde 163 oraninda net 253 milyar lira büyüyerek 2012 sonunda 408.3 milyar liraya yükseldi. 2012 sonu itibariyla kamunun toplam 563 milyar TL’lik iç ve dis borcu ile özel sektörün 226 milyar dolarlik dis borcu birlikte düsünüldügünde Türkiye’nin toplam borç yükü, 1 trilyon TL’ye yaklasiyor. Tüketici kredileri ve bireysel kredi kartlari ile yapilan borçlanma 2002-2012 döneminde tam 38 kat büyüyerek 6.4 milyar liradan 255 milyara yükseldi.
Yasar Üniversitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakültesi Dekani Prof. Dr. Erinç Yeldan, gelinen sürecin, sanki Türkiye artik IMF vesayetinden kurtulmus gibi duyurulduguna dikkat çekti. Yeldan, “Türkiye Cumhuriyet tarihinde hiç olmadigi kadar daha bagimli, kendi öznel dinamiklerini kaybetmis, bir ucuz ithalat, ucuz isgücü cennetine döndürülmüs durumda. AKP hükümeti de kendisinden evvel gelen digerleri gibi IMF programini harfiyen izlemekten çekinmiyor. Ikinci olarak Türkiye en yüksek dis borçlanmasini son 10 yilda gerçeklestirdi. Türkiye diger bütün ülkeler gibi IMF’den degil, dogrudan dogruya piyasalardan dis borçlanma yoluna gidiyor” dedi.
Mustafa Çakir/ Cumhuriyet
