Bugün, 21 Kasım 2024 Perşembe
Dünya oksijeninin yüzde 20’sini üreten Amazon yagmur ormanlarinda devam eden yanginlarin küresel bir krize dönüsebilecegi uyarisi yapildi. Yanginlarda her dakika bir futbol sahasi büyüklügünde bir ormanlik alanin yok oldugunu Amazon ormanlarinin dev bir bozkira dönüsüp karbondiyoksit yaymaya baslayacagi belirtiliyor. Dünya Dogal Yasam Vakfi’na (WWF) göre Amazonlar bu durumda küresel isinmanin ana kaynagi olacak. Bölgedeki milyarlarca agaç her yil çok miktarda karbondiyoksidi emiyor. Uzmanlara göre bu karbondiyoksidin atmosfere salinmasi küresel isinmayi artiracak.
BBC Türkçe’nin aktardigi bir arastirmaya göre Amazonlar’in tuttugu karbon miktari 9 bölge ülkesinin çogunun 1980-2010 yillari arasindaki toplam fosil yakit emisyonlarina esit. Yüzlerce yerli kabilenin yasadigi Amazonlar, yeryüzündeki hayvan ve bitki türlerinin 10’da birine ev sahipligi yapiyor.
Brezilya Ulusal Uzay Arastirmalari Kurumu INPE, bu yilin ilk sekiz ayinda ülkede yarisindan fazlasi Amazon bölgesinde olmak üzere 75 bin’den fazla yangin çiktigini açiklamisti. Halen 2 bin 500 noktada yanginlar sürüyor. Yanginlardan yükselen dumanlar komsu ülkeler, Peru, Bolivya ve Paraguay’a kadar ulasti. Duman tabakasi Güney Amerika’nin Atlas Okyanusu kiyilarina ilerliyor.
Brezilya Çevre Bakani Ricardo Salles ise, Çarsamba günkü Twitter mesajinda yanginlara kuru hava, rüzgar ve sicaklarin yol açtigini söyledi. Ancak CNN’e konusan INPE uzmani Alberto Setzer’e göre yanginlarin yüzde 99’undan kasitli ya da kazayla insanlar sorumlu. Çevreci gruplar yanginlari Bolsonaro hükümetinin Amazonlar’i endüstriyel tarim, madencilik ve kerestecilikle ekonomik faaliyete açma politikasina bagliyor, Brezilya liderinin bu çabalarinin tariAm ve çiftlik arazisi açmak için ormanlarin yakilmasini tesvik ettigini söylüyor. Bolsonaro’nun Ocak’ta göreve gelmesinden bu yana ülkede ormansizlasma üç kat artti.
Brezilya Devlet Baskani Jair Bolsonaro ise bu kez de yanginla mücadele edecek kaynaklarinin olmadigini ileri sürdü. Baskanlik konutundan çikarken gazetecilerin, “Amazonlar, Avrupa’dan daha büyük. Böyle bir alanda çikarilan orman yanginlariyla nasil mücadele edeceksiniz?” sorusuna Bolsonaro, “Bunun için kaynagimiz yok” dedi. Bolsonaro, geçen hafta Norveç ve Almanya’nin Brezilya’daki ormanlara sürdürülebilirlik projeleri çerçevesinde sagladigi fonlari kesme kararina iliskin ülkesinin paraya ihtiyaci olmadigini söylemisti.
Uluslararasi Af Örgütünce (Amnesty International) yapilan açiklamada da ülkedeki orman yanginlarina çevre örgütleri degil, yanginlari ve orman tahribatini engellemeyen Bolsonaro hükümetinin sebep oldugu kaydedildi. Genel Sekreter Kumi Naidoo, Amazon ormanlarinda yapilan yasa disi arazi isgalini ve kundaklama olaylarini belgelediklerini ifade etti.
Amazon ormanlarinda haftalardir devam eden yangina iliskin ünlülerden de tepkiler geldi. Madonna’dan Leonardo DiCaprio’ya kadar pek çok ünlü, küresel felaket uyarisinda bulundu.
ABD’li ünlü sarkici Madonna, Instagram hesabindan paylastigi mesajda, “Baskan Bolsonaro, lütfen politikalarinizi degistirin ve sadece kendi ülkenize degil tüm gezegene yardim edin” ifadelerini kullandi.
Çevreci tutumuyla bilinen ünlü aktör Leonardo DiCaprio da hayranlarina Amazon için mücadele eden gruplara bagis yapma çagrisinda ve daha bilinçli yurttas olma çagrisinda bulundu.
Bir uyari daha yapan DiCaprio, “Seçim zamani geldiginde iklim krizinin aciliyetini anlayan ve gereken cesur adimi atabilecek liderlere oy verin” dedi.
Twitter’da da ‘#PrayforAmazonia’ (Amazon için dua edin) ve ‘#SaveTheAmazon’ (Amazonlari kurtarin) etiketleriyle pek çok mesaj paylasildi.
ABD’li reality sov yildizi Kris Jenner, “Bu kahredici! Insan yasami için, bitkiler ve hayvanlar için ve gezegenimiz için” yorumunu yapti.
Küba-Amerika asilli sarkici ve söz yazari. Camila Cabello da, “Bu yürek parçalayici ve korkutucu. Ne yapiyoruz? Resmen evimizin bir mucizesini yok ediyoruz. Çok üzgünüm dünya” mesajini paylasti.
Portekizli ünlü futbolcu Cristiano Ronaldo da tepki gösterenler arasindaydi. Ronaldo, “Amazon yagmur ormanlari dünyadaki oksijenin yüzde 20’sinden fazlasini üretiyor ve son üç haftadir yaniyor. Gezegenimizi kurtarmaya yardimci olmak bizim sorumlulugumuz” dedi.
Ingiliz sarkici Ellie Goulding ise ‘çifte standarda’ dikkat çekti ve “Bazi seyleri göremezsiniz. Notre Dame (Katedrali) yandiginda dünya çapinda feryat kopmustu” ifadelerini kullandi. (DIS HABERLER)
Pilotlar Avustralya’nin Queensland eyaletindeki Bribie adasinda çikan ot çali yanginlarindan kaçmaya çalisan onlarca kangurunun öldügünü bildirdi. Yerel medyada çikan haberlerde yangin bölgesinin üzerinde uçan pilotlarin attigi tweetler ve fotograflara yer verildi. Fotograflar onlarca kangurunun adanin kuzey batisindaki kumsallarda cansiz yattigini gösteriyor. Çevre ve Bilim Bakanligi açiklamasinda ise, “Ne yazik ki kontrolsüz ot çali yanginlari hayvanlarin ölümüne yol açiyor. Bakanligimiz yanginin koruma alanlarinda yarattigi tahribat ve hayvan nüfusu üzerindeki etkisini belirlemek üzere bir çalisma baslatacak” denildi. (DIS HABERLER)
