Ayni ressam ayni tablo iki farkli müzede!

Ankara ’da aralarinda 1 km. bile mesafe olmayan iki müze... Ulus’taki Ankara Resim Heykel Müzesi ve Sihhiye’deki Hacettepe Sanat Müzesi. Baskentin iki saygin müzesi olmalarinin yaninda bir ortak özellikleri daha var: Ayni anda Neset Günal’in ‘Bagbozumu’ adli dev boyuttaki basyapitina ev sahipligi yapiyorlar. Evet, yanlis okumadiniz 2002’de hayata veda eden Günal’in 1956 tarihli tablosu, su siralar hem Hacettepe Sanat Müzesi’nde hem de Ankara Resim Heykel’de sergileniyor. Yan yana koyup ‘aralarindaki 7 farki bulun’ mantigiyla bakmazsaniz iki resim de ayni. Üstelik boyutlari da birebir tutuyor: 137x250 cm. Ama iki resim detayli incelendiginde figürler ayni olmakla birlikte bulutlarin sekillerinde, arkadaki peribacalarinda, agaçtan asilan çocugun giysisinde, agaç yapraklarinda küçük farklar var. 
Elbette ilk akla gelen sey, ‘Hangisi sahte?’ sorusu. Ama bu karari vermek o kadar kolay degil. Çünkü çok sik rastlanan bir durum olmasa da bazi ressamlarin ayni resmi birden fazla ürettigi biliniyor. Edward Munch’ün dört adet olan ünlü ‘Çiglik’ tablolari. Türkiye ’de toplumsal gerçekçi resmin büyük ismi Neset Günal da resimlerinde benzer kompozisyonlari tekrarlayan bir ressam. Ama ‘Bagbozumu’ tablosundan iki adet oldugu bilinen bir durum degil. En azindan taradigimiz kaynaklarda böyle bir bilgiye rastlayamadik. 
Gelelim ikiz ‘Bagbozumu’nun hikâyesine... Birbirine çok yakin iki müzede sergilenen iki resim arasindaki benzerligi fark eden kisi, Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dekan Yardimcisi Mustafa Salim Aktug. Ankara Resim Heykel’i ziyareti sirasinda ‘Bagbozumu’nu gören Aktug, ‘Bu resmin aynisi bizim müzede de var’ diye içinden geçirip önce sasiriyor, sonra da her iki resmi yakindan inceliyor. 

Birden çok kez çalisti 
“Neset Günal’in ayni kompozisyonu birden çok kez çalistigi bilinen bir sey ama boyutlarinin da ayni olmasi bana enteresan geldi” diyen Aktug, söyle devam ediyor: “Iki resmi de yakindan inceledim, kataloglara ve kitaplara baktim. Ben iki resmin de orijinal oldugu kanaatindeyim. Resim Heykel’deki resim Günal’in sagliginda yayimlanan katalog ve kitaplarda geçiyor. Hacettepe Müzesi’ndeki resimle ilgili de Neset Günal’la annesini o resmin önünde gösteren fotograf var. Resim Heykel’deki daha ustaca boyanmis, daha sadelestirilerek resmedilmis, renkleri daha parlak. Hacettepe’deki resim daha soluk. Saniyorum uzun süre Tip Fakültesi Hastanesi’nin girisinde sergilendigi için zaman içinde hirpalanmis olabilir. Ikisi de saheser. Neset Günal’in toplumsal gerçekçi üslübunun oturdugu dönemin ilk saheserleri bunlar. Ama sonuçta ben Neset Günal uzmani degilim. Onun uzmani kisilerin degerlendirmesi daha dogru olur.” 
Geçmis dönemlerde sik sik sahte tablolarla gündeme gelenAnkara Resim Heykel Müzesi’nin müdürvekili Ali Ihsan Gürsoy, müzelerindeki ‘Bagbozumu’nun orijinalligiyle ilgili hiçbir kuskusunun olmadigini vurguluyor: “Üniversitelerden uzman ekipler esliginde 2010-2011 yillarinda yapilan sayim ve incelemelerde Hacettepe’den profesörler de gördü bu resmi. O yüzden orijinalligiyle ilgili en ufak bir kuskum yok. Bu resmin en az 20 yilini biliyorum müzemizde. 90’lardaki sayimlarda da vardi, çesitli sergilere de gönderildi. Ancak müze yenilendikten sonra yeni teshir edilmeye basladi bu tablo. Daha önce müzenin deposunda bekliyordu. Bildigim kadariyla Devlet Resim Heykel Yarismalari’ndan gelen tablolardan biri. Orijinalligi konusunda en ufak bir kuskum yok.” 
Müzelerindeki tablonun orijinalligi konusunda, Hacettepe Sanat Müzesi’nin müdür yardimcisi sanat tarihçi Dilek Sener’in de içi çok rahat: “Neset Günal sagliginda bu resmi Hacettepe Çocuk Hastanesi’ne bagisladigini söylemisti. 2000’lerin basinda Galeri Selvin’de açilan Ankara ’daki son sergisi sirasinda da hastaneye gelip bu resmi görmüstü. Ayrica resmin Hacettepe’de sergilendigine dair 1957 tarihli fotograflar var elimizde. O dönem tip fakültesinde ögrenci olan Prof. Talat Gögüs verdi bu fotograflari. Yine bizde sergilenen tablonun önünde Neset Günal’in annesiyle birlikte çektirdigi fotograf var. 2005 yilinda hastaneden müze koleksiyonuna dahil edildi. Orijinalligi konusunda hiçbir terettüdüm yok. Ankara Resim Heykel’deki tabloyu biliyorum ama incelemedim. Devlet Resim Heykel Müzeleri deyince soru isareti uyaniyor ne yazik ki. 2012 itibariyle durum ortada. Ben 88’de ögrenci olarak Ankara ’ya geldigimde bu müze bize klavuzluk etmisti. Ama günümüzde çagdas Türk resmi konusunda sanat ögrencilerine kilavuzluk edebilir mi, kuskuluyum.” 

Ikisini de görmek gerek 
Daha önce Neset Günal kitabi hazirlayan Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nden Prof. Kemal Iskender, Günal’in resimlerinde benzer kompozisyonlari tekrarladigini ancak ‘Bagbozumu’ tablosundan iki adet oldugunu bilmedigini söyledi. Iskender, “ Ankara Resim Heykel Müzesi açilirken 300’den fazla tablo bizim müzeden ( Istanbul Resim Heykel Müzesi) gitti. Eger bizden gidenlerden biriyse kusku duymamak gerekir. Kesin orijinaldir. Sizin gönderdiginiz belgelere baktim, Hacettepe’nin de saglam kanitlari var. Ikisi de orijinal gibi görünüyor. Neset bey 60’lardan sonra benzer konular çalisti ama böyle ikiz resimler yapmadi.” diye konustu. 
Istanbul Modern’in sef küratörü Levent Çalikoglu’na da iki resim arasindaki benzerligi nasil yorumladigini sorduk. Günal’in anitsal koleksiyonlarinda çözüme kavusturdugu figürlerini farkli resimlerinde tekrarladigini ve erken döneminde üslubunu saglamlastirmak için aynisini yeniden yapmis olabilecegini belirten Çalikoglu, “Fernand Leger etkili erken tarihli sözkonusu her iki resim, küçük farkliliklarla neredeyse birbirinin aynisi. Hangi gerekçeyle iki resim tamamlamis olacagina iliskin bir yorumda bulunmam mümkün degil” dedi. 
Orijinalligini, sahteligini isin uzmanlarina birakalim. Ankara’da birbirine çok yakin iki müzede Neset Günal’in erken dönem iki saheseri sergileniyor, görmek gerek. 

Iki ‘Bagbozumu’ arasindaki 7 fark 
1) Hacettepe’deki resimde imza sol üstte ‘NesetGünal56’ diye, Ankara Resim Heykel’deki tabloda imza sag altta ‘N.Günal56’ diye. 
2) Üstte çocugun kazaginda dügme yok, altta var. 
3) Üstte adamin kafasina bitisik bir yaprak var, altta yok. 
4) Üstteki bulutla alttaki bulutun sekli farkli. 
5) Üstte peribacasina bitisik bulut yok, alttaki resimde var. 
6) Üstte kadinin omzuna bitisik iki peribacasi kovugu yok, alttakinde iki adet var. 
7) Üstte üç pencere var, altta bes pencere görülüyor.