Bir hak verilmis gerisi çalinmis

Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanligi kadin isçilerin çalisma kosullari ile ilgili yeni düzenlemeler yapti. Ancak çokça reklami yapilan düzenlemede yeni olan tek sey emziren kadinlarin 1.5 sene gece vardiyasinda çalismayacak olmasi. Gece vardiyasindaki kadinlarin 7.5 saatten fazla çalistirilamayacagi, belediye sinirlari içinde olsun ya da olmasin toplu tasima ile isyerine ulasimlarinin saglanmasi, istege göre esleriyle ayni vardiyada ya da esinin gündüz vardiyasinda çalistirilmasi gibi maddeler eski düzenlemede de vardi. Görüslerini aldigimiz Sendikal Güç Birligi Platformu Üyesi Necla Akgökçe saglik raporuyla çalismama iznini sadece isyeri hekimlerinin veriyor olmasinin kadin isçiler için bir magduriyet yarattigini ifade ederken, Kadin Emegi ve Istihdami Girisiminden Serap Güre bunun tamamiyla bir göz boyama oldugunu söyledi.

BIR ADIM ILERI IKI ADIM GERI

Necla Akgökçe - Sendikal Güç Birligi Platformu Kadin Koordinasyonu: AKP hükümeti  her zaman yaptigi seyi yine yapti. Isçilerin zararina olan her türlü uygulamayi onlarin isini kolaylastiriyormus gibi sundu.  Bu konuda ana akim medya en büyük destekçileri. Söyle baslik atmislar örnegin; “Kadinlar artik gece vardiyalarinda 7.5 saat çalisacak”. Kadin Isçilerin Gece Postalarinda Çalistirilma  Hakkindaki 09.08.2004 Yönetmeligine baktiginizda, eskiden de 7.5 saatti gece vardiyalarinda çalisma süresi. 2013 yönetmeliginde yenilikmis gibi sunulan ‘eslerle vardiyalarin eslestirilmesi’ durumu zaten 2004’te de vardi. Yeni olan tek sey, gebelik ve analik durumunda çalistirilma yasaginin düzenlendigi 9. maddenin 1. fikrasi; yani gebe ve emziren kadinlar toplam 1.5 yil gece vardiyalarinda çalismayacak. Bu, eskiden uzatma ile bir yildi. Fakat saglik gözetimini düzenleyen 7. maddede de kadinlar açisindan önemli bir hak kaybi var. Kadinlarin gece postalarinda saglik nedeniyle çalistirilmamasina iliskin raporu artik sadece isyeri hekimi veriyor. Daha önce saglik ocagi, hükümet ve belediye doktorlari da verebiliyordu bu raporu. Onu kaldirmislar. Isyeri hekimligi müessesesi  fabrikalarda isveren tarafindan yönlendirilebilir. Bu, isçi kadin aleyhine bir durum. Ayrica küçük isletmelerde -ki kadinlar genel olarak buralarda çalisirlar, isyeri hekimi olmayabilir- bu sorunu nasil çözümleyecekler?
Bir de bu kanuna iliskin en önemli eksik, denetimdir. Bu kanuna ragmen kadinlar geceleri 10 saat çalistirildilar. Hamile hamile en zor islere sürüldüler. Hatta bazen mobbing araci olabiliyor hamilelik. Düzenlemede bir yenilik olarak müfettis denetimi getirilmis ama bunun çalisanlari da içine alan bir sistem olmasi gerekiyor. Pratikte hiçbir biçimde uygulanmiyor çünkü.

GÖSTERMELIK DÜZENLEME ISE YARAMAZ

Serap Güre (KEIG): Bu tamamiyla bir göz boyama. Ortada kadinlarin talep ettiklerinin somut bir karsiligi yok. Çocuk bakimi dogumdan sonra kadinlar ve erkekler tarafindan ortak paylasimi gerektirirken dogum izin süresi sadece kadinlari kapsiyor. Biz de ücretli dogum izninin ebeveyn izni olarak degistirilmesi, erkekler tarafindan da kullanilacak 2 aylik izin süresi olmasi gerektigini söylüyoruz. Çocuk bakim yükü kadinlarin üstünde oldugu sürece, çalisan kadinin ise dönmesi zorlasiyor. Ebeveyn izni, kadin üzerindeki ‘çocugu kadin dogurur, çocuga kadin bakar’ anlayisinin da degismesini saglayacak. Bu meseleye toplumsal bakista da önemli bir adim olacak. Sorun sadece gebelik ve emzirme sürelerinin uzatilmasi, gece vardiyalarinda çalismanin 1.5 yil süreyle engellenmesi degil. Çocuk bakimi sosyal bir hak olarak algilanmali, kresler, gündüz bakim evleri, etüt merkezleri yayginlastirilmali. Bu sayede kadinlarin yasamlarini kurgulamada özgürlesmesi de saglanacaktir. Biliyoruz ki, birçok kadin “Kizim benim yasadigim kosullarda yasamasin” diyor. Devlet bunun hala farkinda degil. Göstermelik düzenlemelerle çalisan kadinlarin yasamini kolaylastirdiklarini saniyorlar.  (Istanbul/EVRENSEL)