Anadolu insaninin girisimci gücü ve basarma azmine baglanan sirket basarisi! Burasi Yildiz Entegre. Ancak isçiler pek de öyle düsünmüyor. Çalisma kosullarini gazetemize anlatan ve isten atilma kaygisi ile isimlerini vermeyen Yildiz Entegre isçilerine göre bu ‘basari’nin altinda yatan sir, düsük ücretler ve insani olmayan çalisma kosullari.
Iki aylik deneme süresi boyunca asgari ücretle çalistirilan isçiler, kadroya alindiklarinda sirket politikasi geregi aylik üretimin miktarina göre prim aliyorlar. Isçilerin prim alabilmesi de o kadar kolay degil. Isçi raporlu olsa dahi ayda üç gün ise gelmediginde primi kesiliyor. Sadece devamsizlik da degil ise geç gelme, amiri ile tartisma, kimi zaman cep telefonu ile konusma, kimi zaman top sakal birakma prim kesme cezasi ile karsi karsiya birakiyor isçiyi. Bir isçi su sözlerle anlatiyor prim kesme uygulamasini: “Her sey amirin iki dudagi arasinda. Amir o sabah ters kalksa yatagindan vay haline. Neredeyse kasinin altinda gözün var denilerek prim kesiliyor.”
Yildiz Entegre Fabrikasi 2001 yilindan bu yana Arslanbey Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet sürdüren, MDF, sunta, suntalam, laminat parke, kapi paneli gibi çesitli orman ürünlerinin üretiminin gerçeklestirildigi bin 600 kisinin çalistigi bir fabrika. 2010 yilinda “Türkiye’nin Ilk 500 Büyük Firmasi” listesinde 44. siraya yükselen, 10 yilda sektöründe birinci siraya oturmayi basaran firma, dünya pazarlarinda yüzde 55, Avrupa pazarinda ise yüzde 80 gibi büyük bir paya sahip. Firmaya göre bu basarinin altinda yatan; girisimci ve yenilikçi yapisi, faaliyet gösterdigi her alanda teknoloji-tasarim gelistirme yetkinligi.
PRIM KESMEK IÇIN GEREKÇE ÇOK
Ise ilk giren isçinin 2 aylik deneme süresi boyunca 690 lira maas aldigini söyleyen bir yillik Yildiz Entegre isçisi “2 ay sonunda kadroya alindiginda prim almaya basliyor. Ilk bakista olumlu bir sey bu. Fabrika aylik üretimden isçiye de bir pay veriyor. Ama her sey amirin iki dudagi arasinda. Ayda 3 gün ise gelmediginde primin kesiliyor. Mazeretin var, raporlusun ya da yillik iznini kullanmissin fark etmiyor. Amirinle tartisirsin hemen primin kesilir. Ise geç gelirsin primin kesilir. Primi kesilen arkadaslar arasinda cep telefonu ile konusanlar ya da top sakal birakanlar bile var. Niye? Top sakal Islami kurallara uygun degilmis” seklinde konustu.
ISÇI INSAN DEGIL MI?
Yildizlar Holding bünyesinde faaliyet gösteren Yildiz Entegre’nin sahibi Fehmi Yildiz’in dini bütün biri olarak bilindigini anlatan diger bir isçi, “Bes vakit namaz kiliyor, isçinin de bes vakit namaz kilmasina izin veriyor. Isçi namaz kilmak için abdestini ihtiyaç giderdigi yerde aliyor. O kadar pis ki hayvan baglasan durmaz. Yemekhane de ayni. Sinekler cirit atiyor. Üstelik beyaz yaka ile mavi yakayi ayirmislar. Yemekhanenin ortasina bir duvar örmüsler, beyaz yaka ayri yerde yemek yiyor. Onlara ne yemek çikiyor bilmiyoruz. Simdi bu Müslümanliga, insanliga yarasir mi? Isçiyi niye ayiriyorsun o da insan degil mi?” diye konustu.
TOZ DUMAN IÇINDE ÇALISMA
Baska bir Yildiz Entegre isçisi, “Biz agaç isi yapiyoruz. Toz, duman içinde çalisiyoruz. Hele yaz aylarinda katlanilmaz oluyor. O tozlar oldugu gibi vücudumuza yapisiyor. Bin kisiye iki tane dus yeri var. Kimse dus alamiyor. O toz, topragi oldugu gibi evimize götürüyoruz” dedi. Isçiye güvenlik ekipmani olarak toz maskesi, kulaklik, eldiven ve is ayakkabisi verildigini söyleyen isçi “8 saat toz içinde çalisiyorsun verdikleri maske yeterli olmuyor. Kan ter içinde çalisiyorsun. Üstelik isçiye baret de vermiyorlar. Fabrika üç vardiya çalismasina ragmen revir sadece gündüz vardiyasinda açik. Aksam altidan sonra rahatsizlansan ya da bir is kazasi olsa müdahale edecek kimse yok. Fabrikada 24 saat duran bir ambulans var anahtari güvenlikte. Güvenligin de en fazla yapabilecegi isçiyi karga tulumba hastaneye götürmek. Bir kaza aninda ilk müdahaleyi yapacak kimse yok” seklinde konustu
ISÇI BIRLIK OLMALI
Fabrikada sendika olmadigi ve isçiler ortak hareket edemedigi için bu tür olumsuzluklarin yasandigini söyleyen Entegre isçisi, “Patron ya da amirler istedigi gibi davraniyor. Istedigi gibi prim kesiyor. Hakaret ediyor, kötü muamele yapiyor. Halbuki sendika olsa bunlar olmaz. Ama isçinin içerisinde birlik yok. Herkes primin saat ücretine yansitilmasini istiyor. Üç ayda bir çift maas ikramiye aliyoruz. Ama ikramiyeyi primsiz haliyle çiplak maasimiz üzerinden aliyoruz. Bunlarin ortadan kalmasi için de isçinin birlik olmasindan baska bir sans yok” diye konustu. (Kocaeli/EVRENSEL)
INSAN KAYNAKLARI: PRIMI SIRKET BELIRLER
Isçilerin aktardiklari üzerine konuya iliskin bilgi almak için aradigimiz Yildiz Entegre Fabrikasi’nda Insan Kaynaklari bölümünde görevli Aziz Bey’le görüstük. Aziz Bey sorularimiza yanit vermekle birlikte Insan Kaynaklari Müdürünün bize dönecegini söyledi. Mesai saati bitimine kadar bize dönülmedigi için Aziz Bey’in sorularimiza verdigi yanitlari aktariyoruz.
Yildiz Entegre Fabrikasinda iki aylik deneme süresi boyunca isçilere giydirilmis haliyle 950 lira maas verildigini, isçi kadroya alindiginda ise maasinin bin 100 lira seviyesine yükseldigini söyledi. Prim uygulamasinin sirketin inisiyatifi dogrultusunda yasal bir zorunluluk olmaksizin, sirketin aylik üretimden çalisanlarina pay vermek üzere yapildigini söyleyen Aziz Bey “Prim uygulamasi isyerinin kendi inisiyatifiyle yaptigi bir uygulamadir. Kime prim verilip, kime verilmeyecegini de sirket yetkilileri kendileri düzenler. Buna dair kimsenin de bir degerlendirme yapma hakki yoktur. Bu sirket içi bir uygulamadir” ifadelerini kullandi. Revirin aksam altidan sonra kapali oldugunu dogrulayan Aziz Bey fabrikada 24 saat hazir bulunan bir ambulans bekletildigini söyleyerek “Anahtari güvenliktedir. Olaganüstü bir durumda da isçileri özel ya da devlet hastanesi olmasina bakmaksizin en yakin hastaneye hizla ulastirmakla yükümlüdür” dedi.