Bogazin en kiymetlisidir lüfer, Istanbul’un sembol baligidir. Yerküre’de taa Atlas Okyanusu’ndan Karadeniz’e kadar uçsuz bucaksiz bir cografyada kol gezmesine ragmen, o en çok bogaza yakisir.
Akin baligidir, durmayi sevmez. Çok yirticidir, amansiz bir avcidir. Sabirla, inatla takip ettigi avlarinin, hamsi, istavrit ve sardalye sürülerinin pesi sira yasar bitmek bilmeyen yolculugunda.
Lüfer, etine düskün oldugu baliklari takip eder, balikçilar da onu. Onun gelisiyle yüzü güler balikçinin. Onun yoklugunda, isterse yedi denizin baliklariyla donanmis olsun, tezgâh yine de bos kalir, eksiktir.
Balikbilimcileri lüferi Pomatomus saltator olarak adlandirirlar. Oysa, geçimini bu kiymetli baliktan saglayan balikçi da, pazarda görünmesini dört gözle bekleyen meraklisi da, tipki bir insanin hayatindaki evreleri adlandirir gibi çesitli isimler verirler ayni baligin farkli boylarina...
Larva dönemini atlatip gerçek bir balik görüntüsü aldiginda adi ‘defne yapragi’dir; boyu 10 cm’yi geçmeyen defne yapraginin 40-50 tanesi ancak 1 kilo gelir! Uzunlugu 11 ila 15 cm arasindayken ‘çinekop’tur ve daha üreyebilme olgunluguna erismemistir; bu nedenle lüferin neslini korumak için çinekopa el sürmemek gerekir. Derken ‘kaba çinekop’ olur, 15 cm’den biraz daha büyük olan kaba çinekop dahi avlanmamalidir. ‘Sari kanat’ oldugunda artik 17 ila 20 cm uzunlugunda bir delikanlidir. Balikçilarin bir tane tutmak için kar kis, yagmur çamur demeden safaga kadar sabirla bekledikleri, zokanin en parlagini, yemin en tazesini özenle hazirladiklari ‘lüfer’ ise, uzunlugu 21 ila 30 cm arasinda degisen çok yaman bir baliktir. Sansi yaver giden, aga oltaya takilmadan hayatta kalmayi basaran lüferlerin daha büyüklerine ‘kofana’ denir. Artik o bogazin külhanbeyidir. Denizlerimizde güneye indikçe daha büyüklerine, hatta yarim metre sinirini biraz olsun geçenlerine bile rastlanir.
Basindan kuyruguna kadar amansiz bir avcinin karsikonulmaz gücünü tasir. Keskin disleriyle bir köpekbaligidir o ve güçlü kuyruguyla bir kiliçbaligidir. Hizli yüzer ve hizla issirir. Oltada can havliyle çirpinirken firsatini bulursa, dikkatsiz bir balikçinin parmagindan giderayak küçük bir isirik almayi da ihmal etmez..
En küçügünden en büyügüne çok yakisikli baliktir lüfer. Özene bezene yaratilmistir. Pullarinin isiltisi gümüsbaligini kiskandirir. Onun derinlerdeki ilerleyisine yüzmek denmez, sanki gümüsten bir isik selidir çevik hareketlerle giderken, yasamin isigidir...
msn
