Buzdolabi lüks ihtiyaç midir, zorunlu ihtiyaç midir? Zamanimizda artik zorunlu bir ihtiyaç ise zorunlu ihtiyacin karsilanmasi büyüme anlamina gelir mi?
Ekonomik ihtiyaçlar zamana ve yere göre büyük farklilik gösterebilir. Gelismis ülkelerde otomobil satin almak isçi için dogal bir gereksinim iken az gelismis bir ülkede bu ihtiyaç lüks olabilir.
Isin asli ve daha dogrusu buzdolabi üretimini örnek verenlerin o buzdolabi doluyor mu dolmuyor mu ondan da bahsetmesi gerekir. Ama bu kadar soguk bir gündem belirleyenler açisindan, buzdolabinin içinden bahsetmek hararetli bir konu olacaktir.
Bu kadar hararetle altin ve dolar çikiyorken, kâgit üzerinde rakamlar ile oynama becerisi de varken buzdolabinin içini kim niye düsünsün.
Zaten dolar ile ne isimiz var ki? Maasimiz dolar ile mi? Yakita zam gelmis neyime ben hep elli liralik aliyorum!
Isin bir diger tarafi ekonomi üretilen ürünlerin karsilikli satilmasi anlamina da gelir. Buzdolabi satisi bu manada ekonomik bir anlam ifade etse de endüstriyel ekonomi açisindan çok vülgarize edilmis ekonomi yaklasimina uygundur.
Yandaslarin hüküm sürdügü feodal ekonomide buzdolabi sahipligi suç olsa da kapitalizmin agir baskisi ile faize karsiyim diyenlerin kredi musluklari ile faizcileri ihya ettigi bir ortamda kredi ile buzdolabi satmak ve satin almak vatanseverliktir!
Zaten ithal ikamesi nedir bilen yok! Ihracati söylüyor ithalati söylemiyorsun, dis ticaret açigi iyi bir sey zannediliyor. Mütesebbisten çok bürokratlar ihya olmus durumda.
Buzdolabi fiyatlarinin artmasinin nedeni bu kadar satildigi için talep enflasyonuna mi maruz kaliyor! Yoksa dolarsa dolar dolmazsa dolmaz diyerek ihya ettigimiz dolar maliyet enflasyonuna mi yol açiyor!
Bu kadar çok buzdolabi satiyor isek 2012 yilinda 386,542 milyon olan iç borç stoku 2019 yilinda 755,052 milyon Türk lirasina çikiyor. Dis borçlar 2009 yilinda 268,873 milyon dolar iken 2019 yilinda 457,634 milyon dolar oluyor.
Temel ekonomik göstergeler yerine buzdolabi konusuluyor olmasi, dolar ile maas mi aliyorsunuz tarzi yetkili açiklamalari basbayagi fikralara konu olacak, mizahçilara ilham verecek açiklamalardir.
Olayin garabetini anlatmak için olayi fikra ile de izah edeyim: Elektrik süpürge saticisi bir apartman dairesinin kapisini tiklamis. Kapiyi açan bayana:
-Hanimefendi, bu elimde görmüs oldugunuz kovanin içinde at pisligi var demis ve bu bir kova pisligi evin içine savurarak dökmüs. Sonra da: Hanimefendi elimdeki elektrik süpürgesi ile bunu 10 dakikada temizlemezsem bu pisligi yerim demis.
-Kadin saticiya söyle bir bakmis: Beyefendi üstüne domates sosu da ister misiniz?
Elektrikler kesik te demis.
Yirmi yilda üç buzdolabi alarak, sagladigim katkidan dolayi, madalya hak ettim herhalde!