CHP’nin gazeteci kökenli Eskisehir Milletvekili Utku Çakirözer’in 2020 yili basin özgürlügü raporunda gazetecilerin salgin döneminde dahi yüzlerce dava ve sorusturma kapsaminda mahkemelerde haberlerini savunmak zorunda kaldigi vurgulandi. 2020 raporuna, iktidarin RTÜK ve Basin Ilan Kurumu eliyle televizyon ve gazetelere yönelik uyguladigi agir yaptirimlar damgasini vurdu. Çakirözer raporunda Evrensel’in üzerindeki ekonomik ambargoya da yer verdi.
Çakirözer’in raporuna göre, Türkiye’de 68 gazeteci yeni yila cezaevinde girerken, 2020 yilinda gazeteciler en az 479 kez hakim karsisina çikti; 78 gazeteci gözaltina alindi, 25’i tutuklandi. 2 televizyon kanali 5’er gün karartilirken, bir baska televizyon kanali ise 26 günlük yayin hayatina iktidarin siyasi baskilari sonucu veda etmek zorunda birakildi. 5 gazeteye de 2020 içinde toplam 333 gün ilan kesme cezasi verildi. Siyasi iktidar, yayinlarindan rahatsiz oldugu basin kuruluslarina karsi ‘vergi silahini’ da kullanarak, Sözcü gazetesine, OdaTv’ye ve Evrensel gazetesine para cezalari yagdirdi.
CHP Eskisehir Milletvekili Utku Çakirözer, her ay düzenli olarak yayimladigi basin özgürlügü raporlarinin ardindan 10 Ocak Çalisan Gazeteciler Günü’nde 2020 yili basin özgürlügü raporu’u açikladi.
Raporda öne çikan unsurlar sunlar:
• Koronavirüs salginindan en çok etkilenen meslek gruplarindan biri gazeteciler oldu.
• Nisan ayinda Meclisten geçen ve 90 bin hükümlünün tahliye edildigi infaz düzenlemesinden gazeteciler faydalandirilmadi.
• 2020 yilinda vatandaslara adalet dagitmasi gereken mahkemeler yine gazeteci davalarinin merkezi oldu. Gazeteciler haber pesinde kosmak yerine haberlerini, yazilarini, yorumlarini hakim karsisinda savunmak zorunda birakildi.
• Hakim karsisina çikan gazetecilerin bir bölümüne 140 yil hapis cezasi verilirken, sürmekte olan yargilamalarda da yüzlerce yil hapis cezasi isteniyor.
• Gazeteciler 2020 yilinda fiziksel siddete maruz kaldi. Aralarinda Elazig ve Diyarbakir’daki yerel gazetecilerin de bulundugu 17 basin çalisani haberleri ve paylasimlari nedeniyle darbedildi ya da tehdit edildi.
• Radyo ve Televizyon Üst Kurulu ve Basin Ilan Kurumu gazete ve televizyonlar üzerinde iktidarin cezalandirma ve sindirme aracina dönüstü. Eylül ayi televizyonlar için en karanlik ay oldu.
• Basin Ilan Kurumu hiçbir hukuki dayanak olmaksizin yerel ve ulusal gazetelere yüzlerce gün resmi alan kesme cezasi verdi. Cumhuriyet gazetesine 2020 yilinda 110 gün ilan kesme cezasi verildi. Cumhuriyet yaklasik 1 milyon lira gelir kaybina ugradi. BirGün gazetesine 112 gün ilan kesme cezasi verildi. Gazete 1.4 milyon lira gelir kaybina ugradi. Sözcü ve Korkusuz gazetelerine 46 gün ilan kesme cezasi verildi.
• 2020’de TBMM’de kabul edilen sosyal medya düzenlemesiyle artik basin kuruluslari ‘Istenmeyen içerikleri kaldirma’ taleplerini yerine getirmek zorunda birakildi.
• Gazetecilerin erken emekli olmalarini saglayan yipranma payi hakkina iliskin düzenleme kasim ayinda TBMM’den geçti.
• Hazine ve Maliye Bakani Berat Albayrak istifasini yayimlatacak kanal bulamazken, instagram hesabindan yaptigi istifa paylasimi bir gün boyunca haber kanallari tarafindan verilemedi.
ILAN VERILMEYEN GAZETEYE ILAN CEZASI
Çakirözer’in raporunda Evrensel’in BIK cezasina da yer verildi: “Basin Ilan Kurumunun ilan durdurma cezasi nedeniyle 2020 yilinda hiç resmi ilan alamayan Evrensel gazetesine, yil içinde yaptiklari haberler nedeniyle de yine hukuki dayanagi olmayan 65 gün ilan kesme cezasi da verildi. Gazetelere uygulanan ilan ambargolarinin temel gerekçeleri arasinda Cumhurbaskanligi Iletisim Baskani Fahrettin Altun’un, Istanbul’daki evindeki izinsiz insaat faaliyetine iliskin haberler de yer aldi. Bu haberler nedeniyle gazetelere sadece ilan cezalari kesilmedi. Gazetelere açilan terör ve tazminat davalarinin yani sira art arda gönderilen tekzipler de 2020’ye damgasini vurdu.” Kaynak Evrensel