‘Çilgin` sehir hastanelerinin maliyetleri daha da ‘çilgin`
Türkiye’nin orta kesime hitap eden özel hastanelerinden Medical Park bu yilin ilk çeyreginde halka arza hazirlanirken, hastaneler zincirine biçilen fiyat birçok soru isaretini beraberinde getiriyor.
Ancak bu soru isaretleri Medical Park’la degil, daha çok AKP’nin Çilgin Projeleri arasinda yer alan Sehir Hastaneleri ile ilgili.
31 sehirde yapimina baslanan bazilari tamamlanip hizmete giren söz konusu hastaneler bugüne kadar yogun elestirilere neden oldu.
Elestiriler, yap-islet-devret modeliyle hayata geçirilen saglik kurumlarinin devletin verdigi garanti ödemeler nedeniyle, tipki Yavuz Sultan Selim ve Osmangazi Köprüsü gibi, kamuya zarara neden oldugu yönündeydi.
Bu yilki bütçede söz konusu hastaneler için 2.6 milyar TL zarar bedeli ayrilmasi muhalefet cephesinden yogun tepki çekti.
Peki bu hastaneler sadece YID’ten kaynaklanan garanti ödemeler disinda, daha yapim asamasindayken daha büyük zararlara neden olmus olabilir mi? Iste Medical Park’in halka arzi bu alandaki süpheleri artiriyor.
Biraz daha açalim. AKP’li isadami Ethem Sancak ile akrabalari tarafindan kurulan ve Türkiye’nin en yaygin özel hastanelerinden biri olan Medical Park’in halka arz fiyati dün belli oldu.
Buna göre sirket yüzde 45’ini 500 milyon lira üzerinden halka açacak.
Halka arz fiyati üzerinden Medical Park’in tümünün degeri 1.1 milyar lira yani 293 milyon dolar ediyor.
25 hastanesi ve 4 bin 100 yatak kapasitesi olan özel hastaneler zinciri böylece yatak basina 84 bin dolarlik bir fiyatla yatirimcilarin karsisina çikmis oluyor.
Bu sirketin borçlarindan da kaynaklanan iskontolu bir fiyat olabilir. Zaten sirket de halka arzdan saglanan geliri borç ödemelerinde kullanacagini belirtiyor.
Ancak Medical Park’in bu fiyati da genel degerlerden çok uzakta degil. Örnegin borsada islem gören ve tipki Medical Park gibi orta sinifa hitap eden Lokman Hekim hastaneler zinciri de 40 milyon piyasa degeri üzerinden fiyatlanmis durumda.
395 yatak kapasitesi bulunan Lokman Hekim için yatak basina fiyat 102 bin dolar olarak belirlenmis durumda.
Bu iki örnek Türkiye’de orta gelir grubuna dönük yatak basina hastane kurulus-satis fiyatlamasinin 85-100 bin dolar araliginda oldugunu gösteriyor.
Söz konusu fiyatlar devlet tarafindan yapilan çalismalardan da çok uzakta degil. Örnegin kamu kurulusu niteliginde bulunan Kuzey Anadolu Kalkinma Ajansi tarafindan Haziran 2016’da hazirlanan bir raporda sifirdan kurulacak tam donanimli bir hastane için verilen yatirim fiyati yatak basina 90 bin dolar düzeyinde hesaplaniyor.
Bu fiyata göre Medicalpark ve Lokman Hekim hastanelerinin fiyati anlasilabilir düzeyde bulunuyor.
Diger taraftan hastanecilik hizmet sektörü oldugu için isin içine lüks de girince yatak basina maliyetler hizla artiyor.
Örnegin Koç Grubu’nun Türkiye’nin en iyi özel hastanesi olarak taninan Istanbul’daki Amerikan Hastanesi’nin devami olarak kurdugu Istanbul Davutpasa’daki Koç Üniversitesi Saglik Kampüsü’nde 881 yatak için 300 milyon dolarlik yatirim yapilmis durumda.
Buna göre yatak basina yatirim bedeli 341 bin dolar gibi yüksek bir düzeye çikiyor. Tabii hastanede bir tip fakültesi oldugunu ve ABD’deki ünlü tip kurumlariyla es zamanli bilgi paylasimi yapildigini, bunun da maliyetleri artirdigini belirtmek gerekli.
Yine de Koç Hastanesi’nin fiyati Türkiye’nin iddiali ve lüks kategorisindeki diger hastane zincirlerinden çok farkli durumda degil.
Mesela AKP’ye yakinligiyla bilinen Medipol Grubu toplamda 3 bin yatak için 1 milar dolarlik yatirim planlamis durumda. Buna göre Medipol’de yatak basina yatirim tutari 333 bin dolari buluyor.
Keza bir diger lüks hastaneler zinciri Medicana’da son olarak Bursa’da 100 milyon dolarla 300 yatak kapasiteli bir hastane açti. Medicana’nin yatak basina harcamasi da 333 bin dolara geliyor.
Özetle Türkiye’de lüks bir hastane kurmak için ödenecek maksimum bedelin 330-350 bin dolar arasinda oldugu görülüyor. Daha rahat karsilastirma için özel hastanelerle ilgili verileri tabloda görmek mümkün.
|
Özel hastaneler ne kadara maloluyor |
|
|
|
Hastane (Bin dolar) |
Toplam yatirim tutari |
Yatak sayisi (adet) |
Yatak basina maliyet |
|
Koç Hastanesi |
300.000 |
881 |
341 |
|
Medicana Bursa Hastanesi |
100.000 |
300 |
333 |
|
Medipol Hastaneleri |
1.000.000 |
3000 |
333 |
|
Medical Park * |
1.100.000 |
5300 |
208 |
|
Lokman Hekim ** |
45.000 |
361 |
125 |
|
|
|
|
|
|
*: Halka arz fiyati |
|
|
|
|
**: Borsa fiyati |
Simdi gelelim yazinin basinda da degindigimiz ‘çilgin’ sehir hastanelerine. Burada hiç lafi uzatmadan sözlesmesi imzalanmis, bazilari hizmete girmis olan sehir hastanelerine ait tabloyu vermek istiyoruz:
|
Kamu hastaneleri ne kadara maloluyor |
|
||
|
Hastane (Bin dolar) |
Toplam yatirim tutari |
Yatak sayisi (adet) |
Yatak basina maliyet |
|
Istanbul Ikitelli |
1.232.000 |
2682 |
459 |
|
Adana Sehir |
680.400 |
1550 |
439 |
|
Bursa Sehir |
588.000 |
1355 |
434 |
|
Kocaeli Sehir |
504.700 |
1180 |
428 |
|
Elazig Sehir |
432.000 |
1040 |
415 |
|
Ankara Bilkent |
1.440.000 |
3660 |
393 |
|
Ankara Etlik |
1.380.000 |
3566 |
387 |
|
Gaziantep Sehir |
720.000 |
1875 |
384 |
|
Izmir Bayrakli |
758.300 |
2060 |
368 |
|
Isparta Sehir |
263.900 |
755 |
350 |
|
Konya Sehir |
420.000 |
1250 |
336 |
|
Yozgat Sehir |
|||