ANKARA - 181 bin 36 rakamiyla Gürcistan’dan sonra Avrupa’da çocuk gelinlerin en yaygin oldugu ikinci ülke Türkiye ’de sorunun temeli ‘kültürel’ olarak nitelendiriliyor. Çocuk Gelinlere Hayir Ulusal Platformu Sözcüsü Selen Dogan, sorunun çözülememesinin en önemli nedeninin devlet ve toplumca sürekli aile vurgusu yapilmasi oldugunu söylüyor.
‘Çocuk gelinler’le ilgili geçen günlerde önemli bir adim atildi. Türkiye’nin birçok sehrinden katilan sivil toplum örgütleri ‘Çocuk Gelinlere Hayir Ulusal Platformu’ çatisi altinda bir araya geldi. 12 kentten 52 örgütün kurdugu platformun bilesenleri arasinda üniversitelerin kadin çalismalari birimleri de var, Roman Gençlik Dernegi, LGBTT örgütleri de. Platformun sözcüsü ve Uçan Süpürge’nin editörü Selen Dogan bu yapiyi, “Özellikle öyle istedik. Çünkü, her kesimi ilgilendiren bir problem. Örnegin Romanlarda çocuk yasta evlenme orani çok fazla. LGBT bireyler, ‘düzelir’ diye zorla evlendiriliyorlar.Van ’dan da katilan da var, Bursa’dan, Izmir ’den katilan da” diye tarif etti.
Sadece dogunun sorunu degil
Dogan, platformun esas olarak yasa koyucuyu tesvik etmek ve magdur eden düzenlemelerin gözden geçirilmesi konusunda baski hedefledigini belirtiyor. Bu kapsamda Yemen, Banglades, Hindistan gibi ülkelerin deneyimleri de incelenecek.
Dogan’a göre önyargilar sorunun çözülmesi önünde engel. Örnegin çocuk gelinler yalnizca ‘bölgede’ yasanan bir sorun degil, Türkiye’nin her yerinde var. Dogan, “Yoksul kesimde olur gibi önyargilar var ama çalismamizda bizim de ezberimizi bozan sonuçlar oldu. Trakya ’nin dogudan farki olmadigini gördük. Akdeniz Bölgesi’nde de önemli oranda çocuk evlilikleri oldugunu gördük. Orta Anadolu ’dan söz etmiyorum bile” diyor.
Dogan, sorunun çözülememesini, devlet ve toplum tarafindan sürekli aile vurgusu yapilmasina bagliyor:
“Kadin Bakanligi, Aile Bakanligi’na çevrildi. Meclis’te kadin-erkek esitligi komisyonu istedik, bir firsat esitligi komisyonu karsimiza çikti. Kadin sorununu dillendirdiginizde hep aile bütünlügü vurgusuyla karsilasiyorsunuz. Kadinlari tek tek bireyler olarak degil de ailenin bir parçasi olarak tanimlayan bir devlet politikasi ile karsi karsiyayiz.”
Böyle giderse 150 milyon çocuk gelin
Çocuk gelinler, dünyanin gündeminde yeni bir mesele degil aslinda; ama vahameti yeni yeni fark ediliyor. BM açiklamasina göre eger devletler önlem almazsa 2020 yilinda 150 milyon kiz çocugu gelin olacak. 2008 yili Türkiye Nüfus Etütleri Enstitüsü’nün verilerine göre ise Türkiye’de evlendirilen kiz çocuklarinin orani yüzde 28. Buna iliskin olarak BM, bu yil ilk kez gerçeklestirilen 11 Ekim Dünya Kiz Çocuklari Günü’nün temasini ‘Çocuk Gelinler’ olarak belirledi. Türkiye’de ise birçok örgüt bir araya gelerek ayni tarihte ‘Çocuk Gelinlere Hayir Ulusal Platformu’nu kurdu.
Bir çocuk gelin, üç tutuklu
Sanliurfa ’nin Halfeti ilçesinde, çocuk yasta evlendirilmek istenen 13 yasindaki G.U. adli kizin yardimina güvenlik güçleri yetisti. Küçük kiz koruma altina alinirken, anne ve babasi ile 13 yasindaki kizla evlenmek isteyen 28 yasindaki akrabasi, çikarildiklari mahkemece tutuklandi. Halfeti Ilçe Jandarma Komutanligi ekipleri, 13 yasindaki G.U. adli kiz çocugunun ailesi tarafindan 28 yasindaki akrabasi M.Ö. ile zorla evlendirilecegi bilgisine ulasti. Çalisma baslatan jandarma, olayin dogru oldugunu saptayinca savcilik talimatiyla harekete geçti. Halfeti’ye bagli bir köye giden jandarmalar ilk olarak G.U. adli kiz çocugunu evden aldi. Anne ve babasinin kendisini rizasi disinda akrabasi ile evlendirmek istedigini söyleyen G.U. savcilik talimatiyla koruma altina alinarak Aile ve Sosyal Politikalar Il Müdürlügü’ne ait bir yurda yerlestirildi. Jandarma, köyde çiftçilik yapan G.U.’nun babasi M.U. ile annesi H.U. ve damat adayi M.Ö.’yü de gözaltina aldi. Ilçe Jandarma Komutanligi’na götürülen üç süpheli tutuklandi.{SANLIURFA/ DHA}