Degisim olmazsa sonunuz Ukrayna gibi olur
Dört ay içerisinde bir devrim geçiren, Rus ordusuyla mücadele eden ve seçimlere hazirlanan Ukrayna’nin durumunu FEMEN kurucularindan Inna Shevchenko’yla konustuk: “10 yildir bosuna bekledik. Artik Türk protestocularini kendimize örnek aliyoruz”
Seçimler kapida… Ülkeniz Ukrayna’daki kaos nasil sonuçlanacak? Kimin tarafindasiniz?
- Durum her gün daha da karmasik hale geliyor. Inanin ülkenin vatandaslari bile ne olup bitiyor kavrayamiyor. Kimin tarafini tuttugumuza gelince, ortadaki durumu daha iyi anlamak adina taraflara bakalim. Ilk taraf Putin ve ordusu. Ikinci taraf Ukrayna hükümeti ve önümüzdeki yeni seçimler. Üçüncü taraf da sokakta direnenler. Biz tabii ki sokaktaki halkin tarafindayiz.
Putin, seçim sonuçlarina saygi duyacagini açikladi. Sizce seçimler ne kadar tarafsiz olacak, nasil bir sonuç bekliyorsunuz?
- Seçimlerdeki adaylar 24 yildir zaten politikadaki isimler. Ukrayna’nin en büyük sorunu bu, ülkemiz bagimsizligini kazandigindan beri parlamentoda ayni isimler var. Bazen bir iki yeni isim çikiyor, bir bakiyorsunuz ki o kisi de eskiden ya da hâlen iktidarda olanlarin yakini, akrabasi ya da çocugu. Su an baskanlik için yarisan Yulia Tymoshenko örneginde oldugu gibi… Herkes FEMEN olarak bizden sadece kadin oldugu için Tymoshenko’yu desteklememizi bekliyor. Ama onun seçilmesi sadece daha büyük bir trajediye neden olur.
Neden?
Daha önce basbakan seçildiginde yasananlari, hakkindaki yolsuzluk iddialarini, gizli banka hesaplarini, Putin ile olan yakin iliskilerini düsünecek olursak, Ukrayna’yi felakete sürükleyecek oldugunu görürürüz. Seçimin en kuvvetli adayi Petro Poroshenko’ya gelirsek, 14 yildir siyasette ama hakkinda hiçbir yolsuzluk, pislik çikmadi. Iyi baglantilari ve serveti bir oligark. Ama onun da dezavantaji, kendisini destekleyen saglam bir kabinesi, dogru düzgün bir ekibinin olmamasi.Yani eli mahkum, senatoda yine ayni isimlerle ilerleyecek.Ve mecburen basbakan olarak da Yulia Tymoshenko’yu getirmek zorunda kalacak. Durum böyleyken seçimlerin yapilmasi da çok gerekli degil. Çünkü henüz bize umut veren bir insan çikmadi. “Ayni insani seçtikten sonra, ne gerek var seçime?” diyebilirsiniz. Ama seçimlerin tek bir iyi yani, bagimsiz topraklarimizin yarisini ele geçirmeye çalisan Putin’i durduracak olmasi. Tüm dünya ülkemizin yarisini bir adamin ele geçirmesine izin verecek eger seçim yapmazsak Insanlar çatismaktan, kandan, ölümden de sikildi. Ama yine de geçici bir çözüm bu, yara bandi gibi…
Yeni, umut vaad eden ve güçlü muhalefetin eksikligi sanirim her ülke için büyük problem yaratiyor…
- Bunu seçimlerde siz de görüyorsunuz. Dedigim gibi Poroshenko Ukrayna için yeni umutlar getiremez. Ne Dogu Ukrayna’yi ne de Kirim’i geri almamizi saglar. Ama önemli olan kimi seçtigimiz degil bu noktada. Bagimsizligimizdan beri belki de ilk defa uluslararasi kamuoyunun, Avrupa Birligi ve Amerika’nin dikkatini çektik. Simdiden yardim fonlari konusmalari basladi. Hem uluslararasi arena hem de Ukrayna halki, nasil bir seytan olursa olsun seçilecek kisiyi çok yakindan takip edecek. Tüm bu olanin bitenin iyi sonuçlarindan biri de, halk olarak artik taleplerimizi iyi bilmemiz. Seçilecek kisiye tüm umutlarimizi baglamiyoruz, halk olarak kendimize bagliyoruz. Taleplerimizi biliyoruz ve onlari yerine getirecek insanlari isteyecegiz. Bu daha baslangiç, belki bunun gibi dört ya da bes olay yasayacagiz. Ama en sonunda, bu isyanimiz sayesinde Avrupa standartlarinda tam demokratik bir ülke olabilecegiz.
Bu daha baslangiç
Söylediklerinizi düsündükçe akla Gezi olaylari geliyor. Bir degisim umudu vardi. Ama olan biteni ve akabinde yasananlari düsünün…
- Pes etmemeniz ve mücadeleye devam etmeniz gerek. Baskilara karsi halkin mücadelesi her zaman olmali. FEMEN olarak her gün Türkiye’de olup biteni konusuyoruz. Türkiye’deki aktivistler bir yildir pes etmeden çalisiyor. Üstelik karsilarinda olan onca baskiya, vahsete ragmen. En son Soma’da olup bitene bakin… Protesto gösterisi bile degil, ekmegi için savasan madenciler ihmal sonucu öldü. Peki o ve ekibi olaylari nasil ele aldi? Bir cenaze evine gitseniz, degil politikaci, ‘insan’ olarak metanetli davranir, bassagligi dilersiniz. Cenaze sahibini dövmeye kalkmazsiniz. Belki bunu söylemem biraz insanlik disi olacak ama tüm bu olanlar bile Erdogan’in yeniden seçilmemesi gerektiginin kuvvetli bir göstergesi. Sonuçta tüm bu trajedinin yasanmasinda büyük sorumluluk sahibi oldugu kesin. Ancak o ve ekibi bunu gücünü sarsacak bir tehdit olarak görüp, olaylari ört bas ediyor. Ileride ona oy vermeyi planlayanlar için bu iyi bir örnektir: Yine seçerseniz, görüp görebileceginiz daha fazla baski ve daha fazla ölümdür.
Öyle diyorsunuz ama bu hükümetin kemiklesmis yüzde 43’lük bir seçmeni var. Son seçimler de bunun göstergesi. Bunu nasil açiklarsiniz?
Soma olayindan sonra bu durum degisebilir. Duruma olan yaklasimiyla en azindan uluslararasi basinda imajini yerle bir etti. Türk seçmeni de artik bunu görür. Türkiye’de bizim gördügümüz iki grup var: Birincisi toplumsal olaylara karsi çok duyarli, cesurca neredeyse her gün sokaktalar. Ülkelerini daha iyiye götürmek için mücadele ediyorlar. Olan bitene karsi toleranslari kalmadi. Degisimin gerekli oldugunu biliyorlar. Geri kalan da “Evet, durum kötü ama Erdogan’i seçmezsek kimbilir basimiza daha neler gelir” kafasinda, degisimden korkuyor. Bu yüzden yeniden seçildi, üzerinize çöken korku yüzünden. Seçim döneminde Erdogan’in ekini ekonomik istikrarin kaybolacagi izlenimini de iyi verdi. Haliyle ona oy verenler, insan haklari ihlallerine gözlerini yumdu. Su anda Ukrayna’da olup bitenler, korku yüzünden degisimden kaçmanin ne kadar tehlikeli oldugunu ortaya koyuyor. Turuncu devriminden sonra insanlar 10 yil bekledi.
Neden halk bu kadar uzun süre bekledi?
Sürekli baski altinda oldugumuz için olan bitene gözlerimizi yumduk. Bir önceki Baskan Viktor Yanukovych seçimi kazandiginda tipki Türkiye’de oldugu gibi siyasi suçlular vardi, insan haklari ihlalleri almis yürümüstü. “Seçim oldu, ne yapalim” dedik, bunlari degistirmek için bir sey yapmadik, çok bekledik… Simdi sonuç ortada, ülkemiz yaniyor. Ama Türk insanlarini örnek aliyoruz. Bir yildir neredeyse her yerde protesto var, kimse pes etmedi. Ukrayna’da da umarim böyle dirayetli davraniriz. Insanlar korku yüzünden evlerine saklanmaya basladi Putin ve askerleri yüzünden.
Uluslarasi basinda zaman zaman Erdogan ve Putin’in benzerlikleri konusuluyor. Siz ne düsünüyorsunuz?
- Ikisi de kafa olarak ayni zaten. Mesela Putin’de ilk önce Ortadokslugu pohpohlayarak dini degerleri ön plana çikarmaya çalisti. Ama pek tutmadi. Ikisi de hirslarina göre hareket ediyor ve fevriler. Asiri gücün sonuçlari bunlar. Ülkenizde bir Putin ister misiniz? Hürriyet
