Devlet bizi gözetliyor

Cumhuriyet- Bilgi ve iletisim teknolojileri artik hayatin vazgeçilmezleri arasindaki yerini aldi. Dünya üzerinde ve Türkiye’de insanlar bu teknolojiler sayesinde kendilerini çesitli sosyal medya ortamlarinda var ediyor. Ancak bunu yaparken arkasinda hep bir iz birakiyor.

TC kimlik numarasi, MERNIS ve e-kimlik kartlari, günümüzde yasami kolaylastirsa da kayit altina alinan tüm bilgiler, devlet tarafindan takip altina aliniyor. Alternatif bilisimciler, “dijital gözetim” olarak adlandirdiklari bu sistemlerle, devletin yurttaslarini her an izledigine dikkati çekerek bilgilerimizin sirketler tarafindan kötüye kullanilabilecegini de vurguluyorlar.

Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nden bir grup akademisyen, Alternatif Bilisim Dernegi tarafindan yayimlanan “Türkiye’de Dijital Gözetim-TC Kimlik Numarasindan E-Kimlik Kartlarina Yurttasin Sayisal Bedenlenisi” isimli kitapla, dijital gözetimi tartismaya açti. Kitap vatandasini anbean izleyen ‘devlet’ ile gözetlenirken bir baskasini gözetleyen vatandasi ve yarattigi dönüsümü ele aliyor. Modern devletlerin yeni iletisim teknolojileri yoluyla toplumsal yasami ve yurttaslari artan oranda nasil denetledigini ve kontrol ettigini ortaya koyuyor. Gözetimin tüm toplumun yasamina sirayet ettigi günümüzde yurttaslarin nasil ‘kisiliklerinden soyutlanip’ birer sayisal bedene dönüstügünü gözler önüne seriyor.

Her an kayit altinda

Türkiye Cumhuriyeti vatandaslarinin tüm bilgilerinin tek bir merkezi anahtar TC kimlik numarasiyla erkezilestirilmesi, bireyin dogumdan ölüme, gündelik yasamin her alaninda devlet tarafindan dijital olarak kayitlanip, siniflara ayrilmasina dikkat çekiliyor. Özgürlüklerin otoritenin kontrolünün yani sira sürekli gözetlendigini ve kontrol edildigini düsünen yurttaslar tarafindan da kisitlandigina vurgu yapilan çalismada bu derece bireye özel olan verilerin ise hâlâ korunaksiz olduguna dikkat çekiliyor. Bu sorun özellikle kisisel verilerin korunmasi ve güvenligi konusunda dünyadaki ve Türkiye’deki durumun ayrintili bir sekilde ele alindigi dördüncü bölümde yer aliyor.

Kitapta son olarak, Türkiye’de yurttasin TC kimlik numarasi ile olsun e-kimlik kartlari uygulamasi ile olsun sayisal bedenlenisi konusunda genel degerlendirme yapilarak, bu konuda yurttasi ve yurttasin kisisel verilerinin güvenligi ile kisisel verileri üzerinde enformasyon hakkini merkeze alan öneriler gelistiriliyor.