Devlet darbe izini bulamadi

ANKARA- 12 Eylül darbesinin hayatta kalan mimarlari Kenan Evren ve Tahsin Sahinkaya hakkinda açilan davaya bakan Özel Yetkili Ankara 12. Agir Ceza Mahkemesi’nin Genelkurmay Baskanligi, MIT, Jandarma ile Emniyet’ten ellerindeki darbe ile ilgili belgeleri göndermelerine dair yazilara yanitlar geldi. Genelkurmay, Aralik 1979 tarihli muhtiraya iliskin ellerinde bilgi ve belge bulunmadigini bildirirken, diger kurumlardan da benzer yanitlar gönderildi.
12 Eylül iddianamesi kabul edilirken, Ankara 12. Agir Ceza Mahkemesi Baskani Süleyman Ince, dünkü durusmada kurumlardan gelen yanitlari açikladi. En dikkat çeken yanit Genelkurmay’dan geldi. Mahkeme, Genelkurmay’dan “Aralik 1979 tarihinde TSK tarafindan Cumhurbaskani Fahri Korutürk’e teslim edilen muhtiranin onayli bir suretinin” gönderilmesi istemisti. Ancak Genelkurmay, “uyari mektubuna (muhtira) iliskin bilgi ve belgeye rastlanilmadigi” yanitini gönderdi. 

MGK da ipe un serdi
Mahkeme ayrica, Genelkurmay’dan “darbe öncesinde yapildigi iddia edilen toplantilarin tutanaklarini”, ‘Bayrak Harekât direktifinin bir örnegi” ile “darbe öncesinde yapilan planlarin” onayli bir suretini de istemisti. Genelkurmay bunlara yanit vermedi.
Mahkeme o dönem isten çikartilan hakim ve savcilari HSYK’ya, ögretmenleri de Milli Egitim Bakanligi’na sormustu. HSYK iki karar örnegi gönderirken, Bakanlik “Biz de bilgi belge yok” cevabi verdi.
Mahkeme, darbesi sonrasinda olusan Milli Güvenlik Konseyi tarafindan alinan kararla açiklanan bildirilerin onayli suretleri için Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterligi’ne de müzekkere yazmisti. Ancak Milli Güvenlik Kurulu, kendisinin 24 Ocak 1984 tarihinde ilk toplantisini yaptigini belirterek bilgi ve belge bulunmadigi yanitini gönderdi.
Adalet Bakanligi, MIT Müstesarligi ve Jandarma Genel Komutanligi’na darbe dönemindeki iskence suçlarina dair ellerinde bilgi ve belge bulunup bulunmadigina dair mahkemenin sorusuna bu kurumlardan gelen yanitlar da farkli olmadi. Üç kurum da iskencelerle ilgili ellerinde bilgi ve belgenin bulunmadigini ifade etti. Kara Kuvvetleri Komutanligi’ndan Mamak Askeri Cezaevi’ndeki iskence olaylariyla ilgili istenen belgelerden de ses çikmadi. 

Iskenceden suç duyurusu
Mahkeme Baskani Süleyman Ince, durusma tutanagina geçirmedigi su yorumda bulundu: “Yanitlar öz itibariyle idarenin valiliklerde illere, MIT Müstesarligi’nda ilgili merkezlere gönderilen raporlardan olusmaktadir. Bu yazilar bizleri darbenin arka planina götürecek nitelikte midir. Bunu takdirlerinize birakiyorum. Bu yazilari incelerken, Çorum, Maras, ve Sivas olaylari bir daha olmasin diye düsündüm.”
Mahkeme bir kez daha bu kurumlara yazi yazilarak bilgilerin istenmesine karar verdi. Ayrica, Evren ve Sahinkaya hakkinda “sistematik iskenceye neden olmaktan” suç duyurusunda bulunulacak. Mahkeme iki sanigin tutuklama talebini reddederken, saniklarin saglik durumunun Istanbul Adli Tip Kurumu’na sorulmasina karar verdi. Mahkeme iki sanik hakkindaki iddianamenin Cumhurbaskanligina gönderilmesine de hükmetti. 

Radikal dosyada
Durusmada müdahallik talebinde bulunan bazi avukatlar ise eski CIA Türkiye Istasyon Sefi Fuller’in açiklamalarinin yayinlandig Radikal gazetesinin dünkü sayisi ile Radikal muhabiri Ismail Saymaz’in kitabini da dava dosyasina sundu.

Yataklarinda getirilebilirler
Mahkeme dün ara kararini açikladi. TBMM, Basbakanlik, CHP, MHP, Hak-Is, DISK ve bireysel basvurulardan 104 yasindaki Berfo Ana’nin müdahillik basvurusu mahkemece kabul edildi. Mahkeme Evren ve Sahinkaya’nin tutuklanmasi talebini reddederken, Adli Tip Kurumu’nun raporuna göre gerekirse yataklarinda durusmaya getirilmesine karar verdi. Ayrica Evren ve Sahinkaya hakkinda, sistematik iskence için suç duyurusunda bulunulacak. Bir sonraki durusma ise 11 Mayis 2012’ye ertelendi. Her ihtimale karsi Evren ve Sahinkaya’nin ifadesi için de görüntülü sistem kurulacak.


1 MAYIS DEVLET SIRRI Mahkeme tensip tutanagini hazirlarken, MIT Müstesarligi, Jandarma Genel Komutanligi ve Emniyet Genel Müdürlügü Istihbarat Dairesi’ne müzekkere yazarak darbe öncesinde yasanan 1 Mayis, Sivas, Çorum ve Kahramanmaras olaylariyla ilgili ellerinde bilgi ve belge bulunup bulunmadigini sormustu. Emniyet ve MIT söz konusu olaylara iliskin birer klasörlük bilgi ve belge gönderdi. Jandarma Genel Komutanligi adina Genelkurmay Baskanligi’nin yanit verdigi müzekkerede, gönderilen bilgi ve belgelerin agirlikli olarak Maras olaylariyla ilgili olarak Sikiyönetim Askeri Mahkemesi’nin karar örneginden olustugu belirlendi. Verilen yanitta, 1 Mayis olaylariyla ilgili ‘devlet sirri’ yorumu yapilirken, mahkeme de sözkonusu belgeleri bu açidan degerlendirdi.

Radikal