Bugün, 26 Ekim 2025 Pazar
Kisa bir süre önce üretilen ve bu “sentetik DNA” genetik bilgiyi depolama ve kopyalamasinin yani sira laboratuvarda evrimlestirilebilmesiyle bir adim öne çikiyor.
XNA’yi gelistiren arastirmacilardan, Arizona State Üniversitesi Biotasarim Enstitüsü uzmani John Chatput, National Geographic`e yaptigi açiklamada, bu sentetik bilesimlerin laboratuvarda evrimlesebiliyor olmasinin çok önemli bir ilerleme oldugunu söyledi.
DNA’lar adenin, guanin, sitozin ve timin adi verilen dört temel maddeden olusuyor. Bu parçalara sekerler ve fosfatlar baglaniyor.
ALTI FARKLI ÇESIDI VAR
Science dergisinde dün yayimlanan arastirmayi yürüten uzmanlar, ilk olarak DNA’daki sekerlerin yerine alti farkli polimer (sentetik kimyasal bilesimler) yerlestirerek, alti farkli genetik sistem için XNA’nin temelini olusturdu.
Ingiltere merkezli Tibbi Arastirma Konseyi Moleküler Biyoloji Laboratuvari’ndan Vitor Pinheiro liderligindeki ekip ikinci asamada polimeraz adi verilen enzimlerin evrim geçirmesini sagladi. Böylece DNA’dan XNA, XNA’dan da yeniden DNA üretildi.
Bu kopyalama ve dönüstürme özelligi sayesinde, genetik dizilimlerin nesilden nesile aktarilmasi, yani yapay kalitim saglanmis oldu.
Ekip, son olarak XNA polimerlerinden biri olan HNA’nin deney tüpünde seçici baskiya yanit verip veremedigini inceledi. DNA’da oldugu gibi HNA da farkli sekillere evrimlesti.
EVRIM DNA`YLA SINIRLI DEGIL
Bu sonuçlarla, “kalitim disinda, özel XNA’larin Darwin’in teorisindeki evrimi gerçeklestirme kapasitesine sahip oldugu” kanitlanmis oldu. Arastirmada, “Dolayisiyla, yasamin iki temeli, kalitsallik ve evrim, sadece DNA ve RNA’yla sinirli degildir” sonucuna varildi.
Chaput, XNA’nin bütün hareketlerinin deneyi yapanlar tarafindan kontrol edildigini, yani “kesinlikle dogal olmadigini” söyledi. Bilim insanlarinin biyolojinin çok temel sorularini sormak için XNA’yi kullanabilecegini de ifade eden Chaput, “Yasamin bugün gördügümüz sekilde DNA ve proteinlerle degil, çok daha basit seylerle baslamis olmasi çok olasi” diye konustu.(hürriyetplanet)
