Bugün, 4 Mayıs 2024 Cumartesi
12 yildir Antep’te Organize Sanayi Bölgesi’nde çalisiyor Melek Temiz, henüz 26 yasinda. Çocuk isçi olarak girdigi fabrikalarda genç bir kadin olarak görmedigi, yasamadigi sey kalmamis. Tam da bu yüzden fabrikadan fabrikaya yayilan direnisin bir parçasi olmus. Direnis her adimda baska fabrikalara yayildikça, oralarda genç ömründen parçalar birakan Melek de büyük bir cosku duyuyor.
Onun hikayesi Antep’in kadin isçilerinin bütün hayatina degen sorunlarin somut bir göstergesi adeta. Melek 14 yasinda evlendirilmis. Evlendirilir evlenmez hamile kalmis. 5 aylik hamileyken kocasinin siddetine daha fazla dayanamayip babasinin evine gelmis. Dogumu babasinin evinde yapmis. “Bunun buralarda ne demek oldugunu bilemezsiniz”diyor. Dogumu yapar yapmaz çocugunu oracikta almislar elinden. Yüzünü görmemis, sesini duymamis. Bir kerecik bile emzirememenin ezikligini yasiyor. “Kus yuvadan kaçar mi, ben yuvami yikmak için evlenmedim ama 14 yasinda ve asiri siddet gördügüm için daha fazla dayanamadim” diyor. Ona hep sormuslar herhalde “Anne nasil birakir çocugunu baskalarina” diye, bizim aklimizdan böyle bir soru geçmese de sanki sormusuzcasina anlatiyor: “Çocugumu onlara birakmazdim ama ailemin durumu iyi degildi, onlarin geçimi bizimkinden iyi oldugu için çocugumu onlar aldi, ben de bir sey diyemedim. Nasil doyuracaktim, nasil büyütecektim”. Hem yokluk hem de “kendi parami kazanirsam çocugumu alabilirim” düsüncesi çocuk anneyi o isten bu ise çalismaya itmis. “Önce bir yemek fabrikasina girdim, yasim 15’ti, 16 saat çalisiyordum, uyku yoktu, yemek yoktu, durumum kötüydü.” Arkadasinin annesi daha rahat edecegini düsündügü için bir fabrikada is bulmus ona. Yasi küçük, adi “bosanmis kadin”, hem de korunmasiz görünüyor... Bunlar lafa söze, tacize, iftiralara, dislanmaya dönüsünce çok zorlandigini, ama çalisma zorunlulugunun onu hep bunlara gögüs germeye ittigini ifade ediyor Melek.
DENETIMDE SAKLAMBAÇ OYUNU
Ona bu muamelenin yapilmasina ses çikarmayanlar, is sigorta yapmaya gelince “çocuk” oldugunu hatirlamis: “Yasim tutmadigi için sigorta yapamayacaklarini söylediler. Denetim oldugu zaman köse bucak sakliyorlardi beni ve yasi küçük olan diger arkadaslarimi” diyor. Saklambaç oyunu gibi geliyormus ona bazen bu. Çocuktu ve çocuklar saklambaç oynamaliydi belki ama oyun alaninda bir yanlislik vardi sanki. Ama o yasami erken ögrenmek zorunda kalan kadinlarin olgunluguyla simdi kendini gülümseten bu saklambaç oyunu hissini çabuk birakmis bir kenara...
PATRONLAR BIZE MUHTAÇ
Sirasiyla Zafer, Ümit, Meltem Tekstil’de çalismis. Gür Iplik Fabrikasina rica minnet girdigini anlatiyor. Düsünmüs. Yasadiklari, yasamak istediklerini karsilamayinca direnis ona çok anlamli gelmis. “Ben daha yeniyim direniste ama sorunlar ortak oldugu için arkadaslarimin yanindayim” diyor. Kendini çok güçlü hissediyormus. “Meltem Tekstil’de çalisirken 11 ay boyunca final bölümüne (büküm, katlama, bobin bölümüne tekstil sektöründe böyle diyorlar) 15 kisiyi bulamadilar. Isçi Bulma Kurumundan isçi getirip 3 ay boyunca egitim adi altinda çalistirdilar onlari, yine de isçi eksigini tamamlayamadilar. Ben bu kosullarda nerede olsa is bulabilirim ama patronlar bize muhtaç. Onlar 15 isçiyi bir araya getiremezken 300-600 isçiyi bir araya nasil getirecekler. Birlik olursak, 300- 500, daha fazla olursak karsimizda dayanamazlar. Ben gücümün farkindayim, arkadaslarimin gücünün farkindayim, sonuna kadar direnecegim. 12 yildir bu organizede çalisiyorum. Elime ne geçiyor? Daha dün künyemi satip kredi karti borcumu ödedim. Hep düsünüyordum ‘onlar büyürken ben nasil küçülürüm’ diye. ‘Burada bir yanlislik var’ diyordum. Bu direnis bize yanlisin dogrunun ne oldugunu gösteriyor” diyor.
Biz Melek’le sohbet ederken diger kadinlar da Melek’in kurdugu her cümleye baslariyla onaylayarak nokta koyuyorlar. Benzemiyor isimleri, ama her birinin hikayesi öyle benzer ki birbirine! Çocuk yasta çalisma zorunlulugu, organizenin her bir fabrikasinin “büyük fabrika” olmasinda onlarin emegi, emeginin karsiligini alamama, çocuk olmanin da kadin olmanin da isçi olmanin da burada ögrenilmesi... Biri atiliyor sohbete. “Biz de variz diye erkekler daha baska katiliyorlar direnise. Herhalde kimse düsünmemisti bizim de hakkimizi aramak için mücadeleye katilacagimizi. Katildik, hem de sonuna kadar gidecegiz” diyor.
Melek de sonuna kadar gidecek, “hem kendim için, hem benim gibi yasamak zorunda kalan bütün kadinlar için, hem de kizim için” diyor, daha iyi yasam kosullarinda kizini geri alabilmek umuduyla.... (Antep/EVRENSEL)
