``Beyin Verileri Kullanarak Zihinden Geçenleri Kestiren Bilgisayar Programi`` adi verilen proje, ODTÜ Bilgisayar Mühendisligi Ögretim Üyesi Prof. Dr. Fatos T. Yarman Vural ve Koç Üniversitesi Psikoloji Bölümü Ögretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Ilke Öztekin’in çalismasiyla gelististirildi. Vural, Googlesirketinin maddi destegiyle basladiklari projelerinde, ileride bilgisayarlarin ``akil okuyabildigi`` sistemler gelistirmeyi hedeflediklerini söyledi.
Bu amaç için MR makinesinde birtakim deneyler yaptiklarini, insanlarin çesitli duygularini canlandirarak beyin sinyallerini kaydettiklerini ifade eden Vural, bu verileri bilgisayar ortaminda modellediklerini söyledi.
Yarman Vural, çalismaya iliskin su bilgileri verdi: ``Insan beyninden manyetik rezonans görüntüleme ile kaydedilen sinyalleri kullanarak, düsündügümüz nesneleri tahmin eden özgün bir bilgisayar programi gelistirdik. Gelistirilen yöntemde, önce kisinin beyin sinyalleri kaydedilerek bir bilgisayara yükleniyor. Bilgisayar kisinin beyninin yaklasik bir düsünce modelini çikararak ögreniyor. Daha sonra bu kisiden gelen yeni sinyaller ölçüldügünde bilgisayar kisinin ne düsündügünü kestirmeye çalisiyor. Soyut duygu durumlarindan kisinin mutlu, yilgin, sinirli olup olmadigini belirleyebiliyoruz. Bunun yaninda sistemimiz, akildan geçen somut nesneleri de okuyabiliyor. Mesela akildan geçen renkleri, nesneleri, hayvanlari, kilik kiyafetleri, sebze ve meyveler gibi bazi nesneleri dogru tahmin edebiliyor. Su anda bizim tanimladigimiz 10 grupta topladigimiz nesneleri de dogru tahmin edebiliyor. Dogru tahmin oranlarimiz ise yüzde 80`nin üzerinde.``
``DENEY MR`DA YAPILIYOR``
Deneyin yapilabilmesi için kisinin MR makinesinin içine konulmasi gerektigini anlatan Yarman Vural, ``Simdilik deneyin yapilmasi için bu gerekiyor. Ancak bu çok külfetli bir is. Modelleri tamamen Türkiye `de gelistirdik. Dünyadaki en iyi modeller oldugunu söyleyebiliriz. Literatürden takip ettigimiz sistemimizin performansi benzerlerine oranla çok çok daha ileri`` dedi.
Prof. Dr. Yarman Vural, insanoglunun akilli makineler yapmayi basardigina isaret ederek, bu makinelerin insanlardan daha iyi satranç oynadigini, çok daha hizli hesap yapabildigini vurguladi.
``Ama simdi ilk kez, bu yapay zekali makineler kendisini yaratan dogal zekayi anlamaya çalisiyor`` diyen Yarman Vural, bunun çok heyecan verici oldugunu söyledi. Yarman Vural, ``Henüz baslangiç asamasindayiz. Gelistirdigimiz sistem simdilik sadece kendisine daha önceden ögrettigimiz düsünceleri anlayabiliyor ve yüzde 80 oraninda dogruluk payina sahip. Bu yüzden daha da gelistirilmesi gerekiyor`` diye konustu.
GOOGLE NEYI HEDEFLIYOR?
Proje yürütücüsü Prof. Dr. Fatos T. Yarman Vural, ODTÜBilgisayar Mühendisligi Bölümünde makine ile görme ve ögrenme yöntemleri konusunda çalisiyor.
Projenin Koç Üniversitesi tarafinda yer alan Yrd. Doç. Dr. Ilke Öztekin ise beyin sinyallerini degerlendirerek bellek süreçlerini çalisan bir bilissel psikolog ve nörobilimci. Projede yer alan arastirma görevlileri Mete Özay, Orhan Firat, Itir Önal ve Ömer Ekmekçi gelistirilen algoritmalari canlandiriyor.
Projenin finansmanini ise ABD `li arama motoru devi Googlesagliyor. Google , ileride düsünce ile yönetilen arama motorlari gelistirebilmek ve arama motorlarini kisinin o anki duygu ve düsüncelerine göre yönlendirebilmek amaciyla projeyi destekliyor.(aa)
