Milli Egitim Bakanliginin tüm itirazlara ve olumsuz uzman görüslerine ragmen TBMM’ye getirdigi ve kanunlasan 4+4+4 egitim sistemine tepkiler dinmiyor. Psikologlar sisteme göre okula baslayacak olan 66 aylik çocuklarda mülkiyet kavrami henüz gelismeyecegi için, toplumda hirsizlik olarak adlandirilacak davranislarin ortaya çikabilecegini belirtiyor. Egitim ve Bilim Emekçileri Sendikasi (Egitim Sen), bu konudaki üniversite görüslerini raporlastirdi.
EGITIM HAKKI ENGELLENIYOR
Üniversitelerin okula baslama yasi öncelikli sisteme iliskin görüslerine yer verilen raporda, sistem ile egitim hakkinin engellendigi, esitlik ilkesinin ihlal edildigi, uluslararasi insan ve çocuk haklari sözlesmelerinin ihlal edildigi dikkat çeken basliklar olarak öne çikiyor. Sistemin bilimsel bir dayanagi olmadigina isaret eden üniversiteler, okul öncesi egitimin önemine vurgu yaparak okula baslama yasinin 6 (72 ay) olmasini istedi. Üniversitelerin sisteme iliskin görüsleri su sekilde rapor edilmis.
ANKARA ÜNIVERSITESI EGITIM BILIMLERI FAKÜLTESI
4+4+4 modeli egitim hakkina erisimi engellemektedir. 1739 sayili Milli Egitim Temel Kanunu’na göre temel egitim, her Türk vatandasinin yasal hakkidir ve devlet eliyle parasiz verilir. Bu model farkli toplumsal gruplar ve tabakalardan çocuklarin egitim hakki engellenmekte, esitlik ilkesi zedelenmektedir. Temel egitim 4 yila indirilerek kiz çocuklarinin, yoksul çocuklarin, köy çocuklarinin ve engelli çocuklarin ögrenime devam etme hakki ortadan kaldirilmaktadir. Çocuk isçiligini, toplumsal cinsiyet esitsizligi ve ayirimciligi, sinifsal ayrismayi, köy-kent kutuplasmasini tesvik etmekte, çocuklarin toplumsallasarak bütünsel ve çok yönlü gelisiminin önünü kapatmaktadir. Genel olarak kanunda, uluslararasi insan ve çocuk haklari sözlesmeler göz ardi edilerek insan haklari ihlallerine yol açmaktadir. Okul öncesi egitime verilen önem ve saglanan gelismeler göz ardi edilmeyerek okul öncesi egitim (60-72 ay) zorunlu temel egitim kapsaminda ele alinmali, ancak 72. ayini tamamlamis çocuklar ilkögretime baslamalidir.
HACETTEPE ÜNIVERSITESI EGITIM FAKÜLTESI
4+4+4 egitim düzenlemesi ile ilkögretime baslama yasi bir yil öne (bes yas = 60 ay) alinmakta ve okul öncesi egitime vurgu yapilmamaktadir.
Her yil yaklasik 1milyon 400 bin çocuk ilkögretime baslamaktadir. Çocuklarin ilkögretime bes yasinda baslamasi, yasanin uygulamaya konulacagi ögretim yilinda yaklasik 2 milyon 800 bin çocugun ilkögretim birinci sinifa baslamasi anlamina gelmektedir. 60 ve 72 aylik çocuklar zihinsel, bedensel, sosyal-duygusal ve kisilik özellikleri bakimindan birbirinden oldukça farklidir ve çocugun, bütün yönleriyle hizla gelismekte oldugu çocukluk yillarinda, çocuklar arasindaki üç ay gibi bir süre bile çok önemli bir farklilik olarak görülmektedir.
ODTÜ EGITIM FAKÜLTESI
Her çocugun okul öncesi egitime devam etmesi, çagdas toplumlarda bir insan hakki olarak görülmektedir ve bu karar aileye birakilmayacak kadar önemlidir. Bes yasini (60 ay) bitiren her çocuk okul öncesi egitimden yararlanmali ve bu egitimin maliyeti sosyal devlet ilkesi geregi devlet tarafindan karsilanmalidir. Alti yas öncesi çocugun beynindeki bilissel yapilar okul temelli akademik ögrenme için henüz gelismis degildir. 6 yas öncesi çocuklarin okumayi ögrenmeleri, bu çocuklarin ilkögretime baslamak için yeterli zihinsel, fiziksel, sosyal ve psikolojik olgunluga ulastigi anlamina gelmez. Literatür erken yasta ilkögretime baslayan çocuklarin ilk yillarda olmasa bile 4. ve 5. siniftan itibaren akademik gelisme açisindan sorunlar yasadigini ortaya koymaktadir.
ÖDTÜ’NÜN ÖNERILERI
*5 yas grubu için okul öncesi egitim zorunlu olmalidir.
*Ilkögretime baslama yasi 6 yas (72 ay) olmalidir.
*Ilkögretim dokuz yil olup 6+3 veya 5+4 seklinde düzenlenmelidir ve ortaögretim üst düzey akademik egitim saglayan 3 yillik kurum olarak yeniden organize edilmelidir.
*Ilkögretimin ikinci kademesinde seçmeli dersler olmali ancak, her dönem 2 seçmeli dersi geçmeyecek biçimde düzenlenmelidir.
*Mesleki egitim ortaögretimin ikinci yarisina veya ortaögretim sonrasina ötelenmelidir.
*Okullar arasindaki nitelik farkliliklarinin giderilmesi gerekmektedir.
*Ortaögretim kurumlari genel liseler, çok amaçli liseler (mesleki ve teknik egitimi kapsayan) ve fen liseleri biçiminde üç kategori altinda yeniden yapilandirilmalidir.
*Yüksekögretime geçis, ilkögretim ve ortaögretimde niteligi arttirmaya katkida bulunacak biçimde yeniden düzenlenmelidir.
BOGAZIÇI ÜNIVERSITESI EGITIM FAKÜLTESI
4+4+4 modelinin ilk kademesi olan 4 yillik egitim kavrami hiçbir bilimsel temele dayanmamaktadir. Bilimsel arastirmalara göre çag nüfusu bilissel gelisim açisindan ayristirildiginda, 7-11 yas somut islemler, 12 yas üstü ise soyut islemler dönemleri olarak belirlenmistir. Dördüncü siniftaki bir çocugun, somut islemler döneminin tam ortasindayken ilkögretimin ikinci kademesine geçmesi, bilimsel veriler ve bulgulara ters düsmektedir. Ayrica, çocuklarin soyut islemler dönemine girmeden bir ögretim kademesini tamamladigi hiçbir gelismis ülke bulunmamaktadir.
EGE ÜNIVERSITESI EGITIM FAKÜLTESI
Ilgileri ve yetenekleri henüz ayrismamis, somut islemler dönemini tamamlamamis, mesleklere yönelik tutum ve ilgileri gelismemis olan ögrencileri dördüncü sinifin sonunda yönlendirmektedir. Ikinci kademe okullari arasindaki nitelik sorunlari nedeniyle yeni bir ulusal siralama sinavi ihtimali olusturarak, çok küçük yaslarda özel dershanelere olan talebi artirma riski yaratmaktadir. Ikinci kademenin mesleki egitim programlari ve çiraklikla iliskilendirilmesi nedeniyle dördüncü sinifin sonundaki çocuklarin çirakliga ve isçilige yönlendirilmeleri riski dogurmaktadir.
MALTEPE ÜNIVERSITESI EGITIM FAKÜLTESI
6 yas çocugun gelisimsel olarak özel bir dönem olmasi kadar, ilkögretimin taleplerine cevap vermek için gerekli yeterlilikleri kazanmis olmasi ile de ilgilidir. Okul yasinin bir yil erkene alinmasi sonucunda ilkögretime uyumu, okul basarisini, daha da önemlisi çocuklarda ortaya çikabilecek okul korkusu, vb. psikolojik sorunlarin artmasina ve çocuklarin okulla ilgili ilk tecrübelerinin basarisizlik olmasina neden olabilecektir. Önerimiz, okul öncesi egitimin zorunlu olmasi uygulamasinin devam ettirilmesi ve 60-72 aylik çocuklarin tümü bu hizmetten yararlanmaya basladiktan sonra, bir alt yas için de okullasmanin arttirilmasi çalismalarina hiz kesmeden devam edilmesidir.
ÇUKUROVA ÜNIVERSITESI EGITIM FAKÜLTESI
60-72 ay veya 5 yas ilkokul degil, okul öncesi çagina denk düsüyor. Okul öncesi ayri bir evredir, birlestirilmesi uygun degildir. Ilkögretim olgunluguna sahip olmadiklarindan okul öncesi ilkögretimle karistirilmamali, 4-5 (veya 4-6) yas okul öncesi egitimi olarak farkli fiziki kosullar, program ve egiticiler çerçevesinde düsünülmelidir. 2+6+3+3 (Okul öncesi 2, Ilkokul 6, Ortaokul 3 ve Lise 3) modeli önerimizdir. Ortaögretim 12 yasindan baslayarak bireysel, sosyal ve mesleki ihtiyaçlar da dikkate alinarak 3+3 seklinde iki evre olarak düzenlenebilir. Sorun kademenin de ötesinde ayni zamanda müfredat, egitimin niteligi ve kalitesi sorunundan olusmaktadir. Dini bilgi ve degerler genis bir kadroyla Diyanet tarafindan (camilerde, mahalle mekteplerinde) ve ailelerce zaten verilmektedir. Ihtiyaç sahibi kisiler ek dini hizmetler için diyanetten destek alabilir. Okullarin rolü; daha çok bilim-sanat-felsefe-matematik-tarih-cografya ile dil, yaraticilik, kisilik ve toplum gelisimine odaklanmalidir. Çocuklara erken yaslarda normatif esasli deger yüklü dersler ölçülü sekilde sunulmali; müfredatta beden-spor-yüzme, is teknik, resim, tiyatro, müzik gibi el, dil, zihin becerileri ve yaraticiligi gelistirici etkinlikler ve dersler artirilmalidir. (Ankara/DIHA)