“Erdogan olmasaydi bunlarin hiçbiri olmazdi“
Suriye krizine çözüm arayan konferans Isviçre`nin Montrö kentinde basladi.
MONTRÖ- Üç yildir süregiden Suriye krizinde savasan taraflar ilk kez bugün Isviçre`nin Montrö kentinde yüz yüze görüsmelerde bulunacak.
Suriye`de iç savasin baslamasinin ardindan ilk kez muhalifler ve rejim temsilcilerinin masaya oturmasini saglayan konferansin açilisi, Birlesmis Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-mun`un konusmasiyla yapildi. Ban konusmasinda, "Suriye`de yaklasik üç yildir süren aci verici çatismalarin ardindan bugün umut günü... Suriye halkina hizmet etmek için muazzam bir firsat ve sorumluluga sahipsiniz" dedi.
BAN: KONFERANS FIRSAT
BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, Cenevre-2 Konferansi`nin Suriye`deki krizin çözümü için bir umut ve firsat oldugunu belirterek, taraflara derhal siddeti birakmalari, insani yardimlara izin vermeleri ve siyasi çözüm için çaba sarf etmeleri çagrisi yapti.
Ban, Montreö`deki konferanstan sonra cuma günü Cenevre`de görüsmelere oturmalari planlanan Suriye rejimine ve muhalefetine iyi niyetle müzakere etmeleri tavsiyesinde bulundu. Ban, "Bu noktaya ulasmak son derece zor oldu, bunu biliyoruz. Çok fazla zaman ve çok degerli canlar kaybedildi" dedi ve bugün taraflarin burada bulunmalarinin umutlari artirdigini söyledi.
Cenevre-1 Konferansi`ndan çikan bildireye atif yapan Ban, karsilikli rizayla bir geçis hükümetinin kurulmasi gerekliligine isaret etti. Siddeti durdurma ve siyasi çözüm disinda alternatif bulunmadigini vurgulayan Ban, "Bunun için buradayiz. Gelin, tüm dünyaya birlesmenin ve barisçil, demokratik ve istikrarli bir Suriye için yola çikan Suriye halkini desteklemenin mümkün oldugunu ispat edelim" dedi. Ban, konusmasinin ardindan her katilimci ülkenin baskanina konusmasi için 7 dakika, Suriyeli taraflara ise 10 dakika süre verilecegini belirtti.
LAVROV: TARIHI SORUMLULUK
Ban`in ardindan konusan Rusya Disisleri Bakani Sergey Lavrov da konferansa katilan taraflarin "tarihi bir sorumluluk" tasidigini ifade etti. Lavrov, konferansin temel görevinin `trajik` olarak degerlendirdigi çatismalarin bitmesini saglamak ve çatismalarin bölgedeki diger ülkelere yayilmasini önlemek oldugunu söyledi.
ABD: "ESAD GEÇICI HÜKÜMETTE YER ALAMAZ"
ABD Disisleri Bakani Kerry,"Son korkunç raporlar, Suriye’de sistematik iskenceleri, binlerce tutuklunun infaz edildigini gösteriyor" dedi. Kerry, "Bessar Esad`in kurulacak geçici hükümette yer almasi hiçbir sekilde söz konusu olamaz" seklinde konustu.
SURIYE HEYETI SERT ÇIKTI
Kerry’nin ardindan Suriye Disisleri Bakani Walid Muallim söz aldi.
Muallim konusmasinda" Suriyeli muhalifleri hain ve Israil ajani olmakla" suçladi.
Muallim ayrica Suriye`nin komsusu ülkeleri, Suriye’deki iç savasa silah ve savasçi göndermek suretiyle Suriye`yi atese atmakla suçladi.
TÜRKIYE`YI DE SUÇLADI
Suriye Disisleri Bakani Velid Muallim muhalifleri vatana ihanetle suçladigi konusmasinda, Suriye`nin Türkiye dahil komsularinin "teröristlere" destek verdigini iddia etti. Basbakan Erdogan`i da muhalifleri desteklemekle suçlayan Muallim, "Erdogan olmasaydi bunlarin hiçbirisi olmazdi. Sihrin bir gün sihirbaza dönecegini bilmiyorlardi. Terörün dini yoktur. Bunu yapmayi sürdürmelerinin nedeni de bu hükümetin tarihi rüyasini gerçeklestirme arzusundan gelmektedir. Kendi hasta akillarinda yer alan tarihi rüyalarini gerçeklestirme arzusu, bu sadece büyük bir aptallik olarak nitelendirilebilir. Tunus’tan Libya’ya Misir ve Suriye’ye kadar her yere fesat karistirdilar. Ancak tarihten bir sey ögrenmeyenler bugünü kaybedeler. Tarih derki komsunun evi yaniyorsa senin evin de güvende degildir” " dedi.
Muallim "Suriye`de devrim degil, terör ve yabanci savasçilar var. Suriye bagimsiz bir ülkedir, Erdogan baskanligindaki Türk hükümeti, teröristlere kendi topraklarinda egitim verdi. Uluslararasi toplum terörizmi desteklemeye ve teröristlere silah göndermeye son vermeli" dedi.
Kerry`nin sözlerine de yanit veren Muallim, Suriyeliler disinda kimsenin Esad`i iktidardan almaya hakki olmadigini ifade etti.
"SEN NEW YORK`TA YASIYORSUN"
Muallim`in, kendisinden konusmasini 1-2 dakika içinde bitirmesini isteyen Ban`a dönerek, "Sen New York`ta yasiyorsun. Bense Suriye`de. (Daha uzun) konusmaya hakkim var" demesi, ardindan da "Tamam 20 dakika içinde bitiyorum" diye eklemesi, salonda gülüsmelere neden oldu.
Yaklasik 20 dakika sonra ise "Son cümle lütfen" diye araya giren Ban`a "Tamam" yaniti veren Muallim, BM Genel Sekreteri`nin "Sözünüzü tutun lütfen" lafi üzerine, "Suriye her zaman sözünü tutar" cevabini verdi. Suriyeli Bakan`in bu sözlerinin ardindan da salondan gülüsme sesleri yükseldi.
"DAVUTOGLU`NDAN KISKIRTICI SÖZLER"
Suriye`deki iç savasa çözüm bulmak amaciyla Isviçre`nin Montrö kentinde baslayan Cenevre-2 Konferansinda konusan Disisleri Bakani Ahmet Davutoglu, "Biz Suriye`de kimin terörist oldugunu biliyoruz" dedi.
Davutoglu, "Suriye`deki rejim insanlarin hayatini kaybetmesine sebep oluyor. Biz Suriye`de kimin terörist oldugunu biliyoruz. 2 milyondan fazla Suriyeli kendi ülkelerinden ayrildi ve komsu ilkelerde mülteci konumuna düstü. Suriye’de 11 bin kisinin iskence altinda hayatini kaybettigine dair elimizde rapor var. Inaniyoruz ki bu konferans insanlarin acilarinin giderilmesi için bir adim olacaktir. Burada siyasi bir geçis gerekliliginin alti çizilmeli ve geçis hükümeti bütün güçleri elinde toplamali" dedi.
CABRA: ESAD’LI ÇÖZÜMÜ KABUL EDEMEYIZ
Suriye Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu Baskani Ahmed Carba ise, Suriye`deki sistematik iskenceyi Naziler döneminde yasananlara benzetti. Carba, "Ülkedeki savas suçlarindan Bessar Esad sorumludur" dedi. Suriye muhalefeti lideri Ahmed Carba, Esad`in iktidarda kalmasini saglayacak herhangi bir anlasmayi kabul etmeyeceklerini söyledi.
DAVUTOGLU ILE BAN KI MOON IKILI BIR GÖRÜSME GERÇEKLESTIRDI
Cenevre II Konferansi’nin zemininin Haziran 2012’de kabul edilen Cenevre I Bildirisi ile BM Genel Sekreteri’nin taraflara gönderdigi davet mektubu oldugunu hatirlatan Disisleri Bakani Davutoglu, bu çerçevede, öncelikli amacin taraflarin karsilikli rizasiyla olusturulacak tam icra yetkisine sahip bir geçis yönetimi kurulmasi oldugunu, rejimin toplantinin amacini ve hedefini saptirmak yönündeki girisimlerine izin verilmemesi gerektigini vurguladi.
Cenevre II Konferansi’nin gerçeklesmesi için bugüne kadar yaptigi katkilar için Türkiye’ye tesekkür eden Genel Sekreter Ki-moon, sürecin önümüzdeki kritik asamasinda da Türkiye’nin yardim ve katkilarinin devaminin beklendiginin altini çizdi.
KIRMIZI ÇIZGILER
BBC muhabiri Lyse Doucet, Suriye hükümeti ile muhalifler arasindaki asil pazarliklara -sayet baris süreci Montrö`de ilk gününde çökmezse- Cuma günü Cenevre`de baslanacagini aktariyor.
Savasin sona erdirilmesi konusunda arabuluculugu Birlesmis Milletler özel elçisi Lahtar Brahimi üstlendi. Cenevre 2 olarak adlandirilan bu konferansin kilit önemdeki anlasmazlik konusunu Cumhurbaskani Besar Esad`in görevden inip inmemesi tartismasi olusturuyor.
Suriye Disisleri Bakani Velid Muallim, Suriye resmi haber ajansi Sana`nin aktardigina göre, ``Cumhurbaskani ve rejim bizim ve Suriye halkinin kirmizi çizgileridir. Hiçkimse cumhurbaskanligi makamina dokunamaz`` dedi.
Öte yandan ana muhalefet grubu Suriye Ulusal Koalisyonu`nun genel sekreteri Badr Camus ise Isviçre`ye indikten sonra Reuters ajansina verdigi demeçte ``Suçlu Besar Esad`in görevden alinip rejimin degistirilmesi ve katillerin yargi önüne çikartilmasindan daha azini kabul etmeyiz`` diye konustu.
Isviçre`deki BBC muhabiri Bridget Kendall, uluslararasi delegelerin Cenevre 2 görüsmelerinden açik ve net bir çözüm çikmasi umuduna mesefeli durduklarini, Montreux ve Cenevre`deki görüsmelerin bir sürecin ilk adimlari olarak görülmesini yeglediklerini bildiriyor.
GÖRÜSME TRAFIGI
Öte yandan Cenevre-2 konferansina saatler kala ABD ve Rusya disisleri bakanlari, BM Genel Sekreteri Ban esliginde görüstü. Ban ayrica, Suriyeli muhaliflerle de bir araya geldi.
Konferansa katilmak üzere Montrö`ye gelen ABD Disisleri Bakani John Kerry ve Rusya Disisleri Bakani Sergey Lavrov, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun ile BM ve Arap Birligi`nin Suriye Özel Temsilcisi El Ahdar el-Ibrahimi ile dörtlü toplantida bir araya geldi.
Toplantinin içerigine dair bilgi verilmedi.
BM Genel Sekreteri Ban ayrica, Suriyeli muhaliflerle de görüstü. Ban, Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) Baskani Ahmed Carba baskanligindaki heyetle bir araya geldi.
BM`den yapilan açiklamaya göre, görüsmede Suriyeli muhaliflerle rejim temsilcilerinin Montrö`deki konferansin ardindan verilecek bir günlük aradan sonra 24 Ocak`ta Cenevre`de yapacaklari ve Ibrahimi`nin kolaylastirici olarak rol alacagi müzakereler ele alindi. (BBC/Ajanslar) /Yurt Gazetesi
