Gümrüklerden ‘GDO’lu pirinç’ geçtigi tartismalari sürerken, Biyogüvenlik Kurulu’ndan kritik bir karar geldi. Kuruldugu 2010 yilindan beri 19 GDO’lu ürüne izin veren kurul bu kez toplam 26 GDO’lu ürünün Türkiye ’ye giris yapmasina yönelik izin taleplerini oybirligi ile reddetti. Reddedilen ürünler arasinda Avrupa Birligi’nde kullanimi serbest olan yem amaçli GDO’lu kolza ve seker pancari ile GDO’lu 22 misir çesidinin yakit olarak kullanilmasina yönelik talep var. GDO’lu ürünleri riskli bulan kurul ayrica söz konusu ürünlerle ilgili bilimsel kaygilar çektigini de açikladi.
Türkiye Yem Sanayicileri Birligi Dernegi Iktisadi Isletmesi ve Beyaz Et Sanayicileri ve Damizlikçilari Birligi Dernegi Iktisadi Isletmesi’nin GDO’lu 3 kolza çesidi ve Türkiye Yem Sanayicileri Birligi Dernegi Iktisadi Isletmesi’nin genetigi degistirilmis 1 sekerpancari çesidinin yemlerde kullanilmasi talepleri, konuyla ilgili hazirlanan raporlar ve kamuoyu tepkileri dikkate alinarak reddedildi. Söz konusu ürünler, Türkiye pazarina giremeyecek.
Oybirligiyle ret karari çikti
Ayni toplantida, Biyoetanol Üreticileri Dernegi Iktisadi Isletmesi’nin GDO’lu 22 misir çesidinin yakit olarak kullanilmasina yönelik talebi de degerlendirildi. Söz konusu talep de konuyla ilgili hazirlanan raporlar ve kamuoyu görüsleri dikkate alinarak oybirligi ile reddedildi. Böylece kurul, toplam 26 GDO’lu ürün çesidinin Türkiye pazarina girmesine ‘onay vermemis’ oldu. Kurulun aldigi bu kararlarla birlikte Türkiye pazarina girisine izin verilen ürün sayisi da 19’la sinirli kaldi.
Kurulun 26 GDO’lu ürünün kullanimina ret karari verdigi toplantida, GDO konusunda üniversite ve TÜBITAK’a çalisma yapmasi için çagrida bulunma karari da alindi. Bu karar, “Basta GDO’larin uzun dönem etkileri olmak üzere bilimsel tartismalara neden olan GDO konularinda TÜBITAK ve üniversitelere, Türkiye’de benzer çalismalari desteklemeleri yönünde kurul tarafindan çagri yapilmasina karar verilmistir” ifadeleriyle belirtildi.
GDO izni verilseydi ne olacakti?
Türkiye Yem Sanayicileri Birligi’ne su an itibariyle 162 adet yem fabrikasi üye. Türkiye’de üretilen toplam karma yemin yüzde 85’i birligin üyeleri tarafindan üretiliyor. Bir diger basvurunun sahibi Beyaz Et Sanayicileri ve Damizlikçilari Birligi Dernegi Iktisadi Isletmesi. Söz konusu birligin üyeleri de Türkiye’nin toplam kanatli eti, kuluçkalik yumurta ve civciv üretiminin yaklasik yüzde 90’ini karsiliyor ve kanatli sektöründe lokomotif rol oynuyor. 22 GDO’lu misir çesidi için basvuruda bulunan ise Biyoetanol Üreticileri Dernegi Iktisadi Isletmesi. Söz konusu dernek de sektörün örgütlendigi yapi olarak biliniyor.
Gidada izin yok ama...
Biyogüvenlik Kurulu’nun karari, pirinçte GDO tartismalarinin hemen ardindan açiklandi. Geçen haftalarda, Mersin gümrügünden Türkiye’ye sokulmak istenen pirinçlerin GDO’lu çikmasinin ardindan 3 gida sirketinin yöneticileri gözaltina alinmis, ancak itirazlarin ardindan yöneticiler serbest birakilmisti. Süreç, “Türkiye’de GDO’lu ürün tüketimi olmali mi” tartismalarini da yeniden baslatmisti. ABD ’li yetkililer ise Türkiye’de GDO konusundaki cezalarin hafifletilmesini talep etmisti. Biyogüvenlik Kurulu’nun gündeminde geçen yila kadar besin amaçli olarak GDO ithalatinin da yapilabilmesine yönelik talepler vardi. Bu kapsamda Türkiye Gida ve Içecek Sanayi Dernekleri Federasyonu’nun besin amaçli olarak 29 genin tanimlanmasina yönelik talepleri söz konusuydu. Ancak federasyon gelen tepkiler üzerine bu taleplerini geri çekti ve kurulun gündeminde degerlendirmeye alinabilecek ‘gida amaçli GDO’ basvurusu kalmadi.
GDO’lu yem niye önemli?
GDO’nun yogun olarak kullanildigi misir ve soya yem olarak et ve yumurta tavuklarinda, baliklarda ve ineklerde kullaniliyor.
Misir, süt ineklerinin yemlerinde yüzde 10-20 oraninda yer alirken, soya ise inek yemlerinde yüzde 10’dan daha az bulunuyor.
Misir ve soyanin kanatlilarin beslenmesindeki yeri ise yüzde 50 ve hatta daha fazla olarak tahmin ediliyor.
GDO’lu ürünlerin yem olarak kullanilmasi, insan sagligi açisindan da önem arz ediyor.
GDO’nun yemle hayvandan insana geçtigini gösteren bilimsel çalismalar bulunuyor.