Gelecekte tibbi neler bekliyor?

En büyük risk: Kalp hastaliklari ve alzheimer
Yakin gelecekte insanlik hangi çesit hastaliklarla ve bundan kaynakli ne tarz risklerle karsi karsiya kalacak?
Insanlarin bulasici hastaliklar nedeniyle öldügü bir dönemden, yaslanmanin getirdigi rahatsizliklardan dolayi öldügü bir döneme dogru geçiyoruz. Daha önce bulasici hastaliklar ölüm sebepleri siralamasinda birinci siradaydi, bugün ise onun yerinde kalp krizi oturuyor. Yakin gelecekte de bu egilim devam edecek ve insanlar uzun yasadikça alzheimer gibi hastaliklara daha sik yakalanacak. Bunun disinda diyabet gibi metabolik bozukluklar sikça karsimiza çikabilecek. 

Önce yaslanma hedef alinmali!
Peki, tip dünyasi bu hastaliklar karsisinda ne tarz çözümler üretmeyi planliyor?
Su an, yaslanmayla ortaya çikan alzheimer, kanser, kalp krizi, diyabet, felç ve benzeri hastaliklarin tedavisini bulmak için verilen bir yaris var. Ne yazik ki bu hastaliklardan birini elemeyi basarsaniz bile insanin genel sagligi üzerinde sasirtici derecede ufak bir etki yaratabiliyorsunuz. Bunun sebebi ise yaslanmanin öncelikli etkisi… Eger ki yaslanmanin neden oldugu bu hastaliklarla ilgili maksimum etkiyi yaratmak istiyorsak, önce yaslanma sürecinin kendisi hedef alinmali. 

Ölümcül hastaliklar etkisini çabuk kaybediyor
Yakin zamanda kus gribi, SARS ve domuz gribi gibi bulasici hastaliklar ortaya çikmis, ama etkisini bir anda yitirmisti. Bunun nedeni nedir?
Tip dünyasi çok çabuk alarm verdigi için bir anlamda bu hastaliklarin beklenenden daha az kisinin ölümüne neden oldugunu söyleyebiliriz. Çünkü Ebola virüsü gibi semptomlarini belli ettikten kisa bir süre sonra ölüme yol açan hastaliklarin yayilma kapasitesi giderek azalir. Bu virüse yakalanan ve bundan kurtulmayi basaran hastalarin virüsün yayilmasini durdurduklarini gözlemledik. Semptomlarini yavas yavas belli eden ve kurbanini hastaligi yaymasi için hemen öldürmeyen SARS ve kus gribi gibi bulasici hastaliklar ise tibbi müdahaleye zaman tanidiklarindan öldürme oranlari daha düsüktür. 

Sinir sistemi kontrol edilecek
Su an ülkemizde yüz, kol ve bacak nakilleri gibi hayret uyandiran islemler yapiliyor. Peki, tip daha ne kadar ileriye gidebilir?
Önümüzdeki on yil içerisinde tip alaninda bizi sira disi gelismeler bekliyor. Su an görme engellilere görüs saglayabilmek için yapilan yapay göz ya da retinaya doku implanti arastirmalari devam ediyor. Bunun yaninda sinir sistemiyle dogrudan baglanti kurarak, insanlarin düsünceleriyle kontrol edebilecekleri yeni yapay uzuv projeleri var. 

Gelecek kök hücrede
Peki, kök hücre konusunda ne gibi çalismalar yapiliyor?
Geçen yil soluk borusunda hasar olan bir kadinin, vücudundan alinan hücrelerle yeni bir soluk borusu olusturdular. Bu ameliyatla yerlestirildi ve hasta su an oldukça iyi nefes aliyor. Yeni organ üretmede gerekli doku üretimini saglayan makinelerde her ay yeni bir gelisme oluyor. Yakin geçmiste, kendini yenilemekte zayif olan dokularin kök hücre tedavisiyle iyilesebilecegi konusundaki verileri gördük. Geçen yil içinde kök hücrelerin, hasarli kalpleri iyilestirebildigine, kikirdak etrafindaki zarar görmüs baglantiyi onarabildigine ve hatta gözdeki hasarli korneayi bile tedavi ettigine tanik olduk. Gelecekte kalp, bacak, kornea nakline ihtiyacimiz kalmayacak, yerine hasarli bölgeyi düzeltmek için kök hücre enjekte edilecek. 

Uzun yasamanin sirri aliskanliklardan geçiyor
Özellikle ABD’de insanlar ilaçlarin hastaligin tek çaresi oldugunu düsünüyorlar. Siz alternatif tibbin etkili olabilecegini düsünüyor musunuz?
Bazi alternatif tedavi yöntemleri ise yararken bazilari yaramiyor. Bu ikisini birbirinden ayirmak için üstlerinde daha fazla arastirma yapmamiz gerekiyor. Gerçekten baska etkenler de var. Yaptiginiz diyetin, egzersizin, sigara içip içmemenizin, alkol kullanirken asiriya kaçip kaçmamanizin sagliginiz üstünde dev bir etkisi var. Bizi öldürme orani yükselen, yaslanmayla gelen hastaliklarda ise diyetin, egzersizin ve sigaranin, ilaçtan çok çok daha büyük bir etkisi var. Eger uzun süre yasamak istiyorsaniz, aliskanliklariniz doktorunuzdan çok daha önemli bir faktör. 

Gen tedavisi ilaçlarin önüne geçebilir
Istisnai hap kullaniminin insan sagligina bir zarari dokunur mu? Insanlar ilaç tüketimi yerine ne tarz çözümler üretebilirler?
Bazi ilaçlar yillarca kullanilmasina ragmen güvenilirdir. Bazilari ise vücutta büyük hasar yaratir. Örnegin kemoterapi ilaçlarinin genis bir alanda korkunç etkisi oluyor. Gelecekte hücrelerimizdeki genleri direkt degistirerek daha fazla hastaligi iyilestirmeye baslayacagiz. Henüz çok erken bir asamada olan bu yönteme gen tedavisi deniliyor. Yöntem olgunlastikça, yayginlasacaktir. Gen tedavisinin çekici olan bir kismi ise tek bir tedavinin genlerde hayat boyu kalici bir degisiklige yol açmasi. Bu tek bir ignenin sizi her gün kullanmaniz gereken haplardan kurtarmasi demek oluyor. Bence bu tip açisindan en ümit verici çalismalardan biri. Fakat bu olana kadar en dogrusu beslenmenize, egzersizlerinize dikkat ederek ve sigara içmeyerek kendinize dikkat etmenizdir.

Radikal