Taksim Yayalastirma Projesi ile Gezi Parkinin ‘Taksim Kislasina’ çevrilmesinin önünü açan 17.01.2012 tarihli 1 / 5000 ve 1 / 1000 ölçekli Koruma Amaçli Nazim Imar Plan tadilatlarina Sehir Plancilari, Peyzaj Mimarlari ve Mimarlar Odasi Istanbul 1. Idare Mahkemesi’nde dava açmisti. Mahkemece belirlenen 3 kisilik bilirkisi heyeti yerinde kesif ve inceleme sonucunda plan tadilatlarinin sehircilik, planlama ve koruma ilkelerine aykiri oldugu kanaatine vardi. Bilirkisi, plan tadilatinda ‘çevre, kültürel ve dogal miras, sosyal kültürel ve ekonomik yapi, ulasim, dolasim sistemi açisindan uygun olmadigi, yesil alanlarin ne sekilde etkileneceginin belirsiz oldugu’ sonucuna vardi. Eger mahkeme bilirkisi raporuna uyarsa Gezi Parki’nin mevcut haline müdahale edilmesi imkansiz duruma gelecek.
1 / 5000 ölçekli Beyoglu Kentsel Sit Alani Koruma Amaçli Nazim Imar Plani bati ve kuzey yönünde bulunan araç yollari yayalastirilarak meydan olarak fonksiyon verilmesi 21.05.2009 tarihinde onanmisti. Ancak 1 / 5000 ve 1 / 1000 ölçekli Koruma Amaçli Nazim ve uygulama imar planlari üzerinde 17.01.2012 tarihinde plan tadilati yapildi.
Sehir Plancilari, Peyzaj Mimarlari ile Mimarlar Odasi bu plan tadilatlarinin yasaya uygun olmadigini belirterek dava açti. Dava basvurusunda ‘1940’li yillarda yikilan kisla yapisinin korunmasi söylemi altinda yesil alanin kisla fonksiyonundan farkli sekilde ticaret fonksiyonuna hitap eden bir yapi haline gelmesinin ulasim ve alt yapi tesislerini zorlayacagi” vurgulandi.
‘Korunmali çünkü...’
Itirazda ‘‘Taksim Gezi Parki Istanbul’un en erken Cumhuriyet dönemindeki ilk ve en kapsamli sehircilik uygulamasinin bir belge niteligi tasiyan en önemli ögesi oldugu, kent planlamasi için davet edilen Henri Prost tarafindan planlanmis oldugu’’, Taksim Gezi Parki’nin korunmasi gereken kültür varligi oldugu da belirtildi.
Mahkeme, davali Kültür ve Turizm Bakanligi ile IBB’den savunmalarini istedi. Bakanlik savunmasinin özetinde, ‘‘Topçu Kislasi’nin bir kültür varligi olarak tescilinin yapildigini, Taksim Gezi Parki ile ilgili olarak ise parktaki peyzaj düzenlemesi ve yetiskin agaç dokusunun bulunmasindan dolayi durumun ilgili Tabiat Varliklari Koruma Bölge Komisyonu’nca degerlendirilmesi gerektigi’’ belirtildi. IBB de “Odalarin davayi açmakta menfaat yoklugu nedeniyle ehliyetlerinin olmadigi, dava konusu imar planlarinin ise belde halkinin iyi yasam düzeni ve kosullarini saglamak amaciyla hazirlandigi” savunuldu.
Prof. Dr. Hüseyin Cengiz, Doç. Dr. Darçin Akin, Y. Doç. Dr. M. Lütfi Yazicioglu’ndan olusan bilirkisi heyeti ise yerinde kesif ve dosya üzerinde yaptigi inceleme sonucu hazirladigi raporunu 13.05.2013 tarihinde mahkemeye teslim etti. Raporun Gezi Parki ve Taksim Kislasi ile ilgili bölümlerinde, ‘‘Korunmasi gerekli kültür varligi olarak tescil edilen Taksim Kislasi, ‘kentsel tasarim projesi ile bir bütünlük içersinde degerlendirilebilecektir’ dendigi halde planlarda bununla ilgili herhangi bir belirtinin olmadigi” tespit edildi.
Raporun sonucunda özetle, dava konusu Koruma Amaçli Imar Plani degisikliklerinin çevre, kültürel ve dogal miras, kültürel ve ekonomik yapi, teknik altyapi, sosyal donati, yapi ve sokak dokusu, mülkiyet yapisi, ulasim, dolasim sistemi, sehircilik, planlama ve koruma ilkelerine uygun olmadigi, söz konusu planin sadece Taksim Alani yayalastirma projesi gibi görünmekle birlikte plan notlarinda Taksim Gezi Parki’ni da içerdigi ve plan onama siniri içindeki bir alanin planlamasinin sonradan düzenlemek üzere ayrilarak belirsiz birakildigi belirtildi.
Orman ve Su Isleri Bakani Veysel Eroglu, 3. köprüden dolayi agaç ve doga katliami olacagi elestirilerinin dogru olmadigini söylerken güvence verdi:
“Köprü güzergâhinda içme suyu havzasi, biyolojik hayat etkilenmeyecek. Agaç kesimi asgari düzeyde olacak. Tasinabilen agaç tasinacak. Toplam 381 bin agaç kesilecek. Ulastirma, Denizcilik ve Haberlesme Bakanligi ile de kesilen her agaca karsilik en az 5 agaç dikilecegine iliskin protokol yaptik.” Istanbul’a son 10 yilda 36 milyon fidan dikildigini, AK Parti ’nin Türkiye ’nin ‘gelmis geçmis en çevreci hükümeti’ oldugunu savunan Eroglu, Gezi Parki’na da AVM yapilmayacagini söyledi. Eroglu, “AVM yapilmayacak. Tarihi eserin aynisi yapilacak. Bu mekân Taksim Meydani ile bütünlesen bir yer degil. Burada geçmiste muhtesem bir tarihi eser vardi; biz bunu ortaya çikaracagiz. Altini çizerek söylüyorum insaat bittikten sonra herkes ‘ne kadar güzel, muhtesem bir yer oldu’ diyecek” diye konustu. ÖMER SAHIN / ANKARA
Gezi Parki’nda dün saat 05.00 sularinda gazli polis müdahalesi sirasinda sökülmek üstenen bir agaca sarilarak direnen 23 yasindaki Hazar Büyüktunca bu sirada aldigi tekme darbeleri sonrasinda hastaneye kaldirildi. Testislerinde yirtik olusan IÜ Arkeoloji Bölümü ögrencisi Büyükhazar, dün Sisli Etfal Hastanesi’nde ameliyat geçirdi. Daha önce Emek sinemasi için yapilan eylemde gazli tazyikli sulu müdahale sonrasinda gözaltina alinan Büyüktunca’ya bu olayla ilgili olarak tazyikli 6 yila kadar hapis cezasi istemiyle dava açilmisti. Sosyal medyada safak baskinini duyunca parka gelmeye çalisan Greenpeace Akdeniz Nükleer Kampanyasi Sorumlusu Cenk Levi de gözaltina alindi. Adliyeye sevk edilen Levi serbest birakildi. SERKAN OCAK/ISTANBUL
Yine is makinelerini durduran BDP’li Önder, “Ben bu bölgenin
vekiliyim. Görevimi yapiyorum” dedi.
Taksim Gezi Parki’nda is makineleriyle yapilan çalismalara karsi 3 gündür nöbet tutan gruba polis ‘safak basini’ düzenledi. Çevik kuvvet ekipleri saat 05.00 siralarinda TOMA esliginde parka girerken çadirlarda kalan aktivistler birbirlerine kenetlenerek dagilmamaya çalisti. Slogan atan gruba polis gaz bombalari atarak müdahale etti.
Bu sirada belediye görevlisi oldugu öne sürülen gaz maskeli kisiler çadirlari, masalari ve grubun eslarini toplayarak atese verdi. Bu sirada atilan biber gazlarindan basin mensuplari da etkilendi. Polisin eylemcileri dagitmasinin ardindan is makineleriyle parkta çalisma baslatildi. Sabah saatlerinde parka gelen BDP Istanbul milletvekili Sirri Süreyya Önder, is makinelerinin önünde durarak bir kez daha çalismalari durdurdu. Is makinelerinin çekilmesinin ardindan basin toplantisi düzenlendi. Taksim Dayanismasi adina Mimar Mücella Yapici Gezi Parki’nda yapilan çalismalarin ‘kaçak’ oldugunu vurgulayarak “Burasi artik sadece Gezi Parki degil Türkiye’nin nefes alma yeridir. Gelin nefesinizi nefesimize katin’’ çagrisinda bulundu. ELIF INCE/RADIKAL
