Bugün, 22 Kasım 2024 Cuma
Dünyadaki 7.6 milyar insan yeryüzünde yasayan tüm canlilarin sadece %0.01'ini olusturuyor. Ancakinsanlik medeniyetin dogusundan beri tüm vahsi hayvanlarin %83'ünün ve bitkilerin yarisinin kaybina neden oldu.
Yeni bir çalismaya göre canlilarin %13'ünü olusturan bakteriler gerçekten de önemlidir fakat tüm canli maddelerinin %82'sini temsil eden bitkiler diger her seyi gölgede birakiyor. Böceklerden mantarlara, baliklara ve hayvanlara kadar diger tüm canlilar dünyadaki biyokütlenin sadece %5'ini olusturur.
Çalismadaki bir diger sürpriz ise okyanuslardaki yasamin tüm biyokütlenin sadece %1'ini olusturmasi.Yasamin büyük çogunlugu karada bulunuyor ve büyük bir parça yüzeyin derinliklerinde gömülü olan bakterilerdir.
Arastirmanin basinda bulunan, Israil’deki Weizmann Bilim Enstitüsü’nden Prof. Ron Milo, “Biyokütlenin tüm farkli bilesenlerine dair kapsamli, bütünsel bir arastirmanin daha önce bulunmadigini görünce sok olmustum. Bu arastirmanin insanligin Dünya'da oynadigi baskin rol hakkinda bir perspektif kazandiracagini ümit ediyorum” diyerek, hayvanciligin büyük çevresel etkisi nedeniyle artik daha az et yemeyi seçtigini ekledi.
Insan irkinin toplam biyokütlesi Insanlar dünyadaki yasamin sadece %0.01'ini olusturur. Dünyadaki tüm yasamin %82’si bitkilerden, %13’ü bakterilerden, %0.01'i insanlardan ve %5’i diger her seyden olusuyor. 
Dünyadaki tüm yasamin %86’si karada, %13’ü derin yer alti bakterilerinde ve %1’i okyanuslarda bulunuyor.
Gezegenin insan faaliyeti tarafindan dönüsümü, bilim insanlarini yeni bir jeolojik dönem olan Antroposen (Insan Çagi) ilan etmenin esigine getirdi. Bu degisikligin isareti dünya genelinde artik her yerde bulunan evcil tavuklarin kemikleridir.
Yeni çalisma, tavuk ve diger kümes hayvanlarinin gezegendeki tüm kuslarin %70'ini olusturdugunu ve sadece %30'unun vahsi oldugunu gösteriyor.
Resim, memeliler için daha da belirgindir. Dünyadaki tüm memelilerin %60'i çiftlik hayvanlaridir, çogunlukla sigirlar ve domuzlar, %36'si insan ve sadece %4'ü vahsi hayvanlardir.
Milo, “Oldukça sasirtici. Yaban hayati filmlerinde her türden kus sürülerini çok miktarda görüyoruz ve analiz yaptigimizda daha çok evcillestirilmis kuslar oldugunu gördük” dedi.
Çiftçilik, agaç kesimi ve gelisme için yabani habitatin yok edilmesi, birçok bilim insaninin, Dünya'nin dört milyar yillik tarihinde meydana gelen altinci kitlesel yok olusu düsünmelerine baslamasina yol açmistir.Dünyadaki hayvanlarin yaklasik yarisinin son 50 yilda kayboldugu düsünülmektedir.
Ancak, yeni tahminlerin sanayi devriminden ve insanlarin çiftçi olmasindan önceki zamanlarla karsilastirilmasi büyük düsüsün tüm boyutlarini ortaya çikarmaya basladi. Yabani memelilerin farelerden fillere kadar sadece altida biri bilim adamlarini bile sasirtiyor. Üç yüzyildir süren balina avciligi, okyanuslarda deniz memelilerinin beste birini birakmistir.
Insan uygarliginin yükselisinden beri vahsi memelilerin %83'ü, deniz memelilerinin %80’i, bitkilerin %50’si ve baliklarin %15’i kaybolmustur.
Milo “Kizlarimla bir yapboz yaptigimda, genellikle bir gergedanin yaninda bir zürafa onun yaninda da bir fil vardir. Ama eger onlara daha gerçekçi bir dünya hissini vermeye çalisiyor olsaydim, bir inegin yaninda bir inek ve onun yaninda da bir tavuk olurdu ” dedi.
Insanligin üstünlügüne ragmen agirlik anlaminda Homo sapiens zayiftir. Bitkiler gezegendeki tüm biyokütlenin %82'sini olusturur - insanlardan 7,500 kat daha fazladir. Tek basina virüsler ve solucanlar insanlardan üç kat daha fazla agirliga sahiptir. Tüm insanlarin toplam kütlesinden 3 kat daha fazla virüs, 3 kat daha fazla solucan, 12 kat daha fazla balik, 17 kat daha fazla böcek, örümcek ve kabuklular, 200 kat daha fazla mantar, 1200 kat daha fazla bakteri ve 7.500 kat daha fazla bitki vardir.
Milo, “dogal dünya üzerindeki etkimiz muazzam kaliyor özellikle de yemeyi tercih ettigimiz seylerde. Besin seçimlerimiz hayvanlarin, bitkilerin ve diger organizmalarin habitatlari üzerinde büyük bir etkiye sahiptir ” dedi.
Arastirmacilar biyokütle tahminlerini modern teknikleri kullanan yüzlerce çalismanin verilerini kullanarak hesapladilar.
Bir organizma sinifinin biyokütlesini degerlendirerek basladilar ve daha sonra dünya çapinda yasamin hangi ortamlarda yasayabilecegini küresel bir toplam olusturmak için belirlediler. Karbonu anahtar ölçü olarak kullandilar ve tüm yasamin 550 milyar ton element içerdigini buldular. Arastirmacilar, özellikle derin yer alti bakterileri için, önemli belirsizliklerin belirli tahminlerde kaldigini kabul ediyorlar ancak çalismanin yararli bir genel bakis açisi sundugunu kabul ediyorlar.
Arastirma ekibinin bir parçasi olmayan ABD'deki Rutgers Üniversitesi'nden Paul Falkowski sunlari söyledi: “Bu çalisma benim bildigim kadariyla, virüsler dahil olmak üzere tüm organizmalarin biyokütle dagiliminin ilk kapsamli analizidir.”
“Bu raporda iki büyük çikarim var” dedi. “Ilk olarak, insanlar dogal kaynaklari sömürmede son derece verimlidir. Insanlar neredeyse tüm kitalarda yiyecek ve keyif için vahsi memelileri avladi ve bazilarinin kökünü kuruttu. Ikincisi, karasal bitkilerin biyokütlesi ezici bir biçimde küresel ölçekte baskindir - ve bu biyokütlenin çogu agaç biçimindedir. ”
Kaynak: theguardian.com
Fotograflar: Pexels
