Ihsan Eliaçik: Basörtüsü Islam`in temel degeri degildir

Kur`an`da namaz kilmayan, oruç tutmayan, basini örtmeyen insanlara bir ceza yoktur. Bunlar tamamen gönüllüdür. Islam`in en temel degeri adalet, dogruluk, dürüstlük, emegin hakkini yüceltme, korumadir. Basörtüsü Kur`an`da vardir ama Islam`in esas meselesi degildir.

Tevrat, Zebur, Incil... Tanri bu üç kitapta yanildi mi da Kuran`i gönderdi?

Dört kitap diye bir sey yok. Yeryüzüne 124 bin peygamberin geldigi rivayet edilir. Bu 124 bin rakami aslinda çokluktan kinayedir. Binlerce demektir. Peygamberlik, daha çok Ortadogu kültüründe aniliyor. Burada çikan, kurtarici, kahramanlara peygamber deniliyor. Mesela Kizilderili toplumlarinda, kuzeydeki ya da Asya`daki toplumlarda, bunlara peygamber degil, kurtarici gibi baska isimler veriliyor. Bana göre Allah`in sesi yeryüzünde zamanla ve mekanla sinirlandirilamaz. Allah`in sesi bütün zamanlarda ve bütün mekanlarda bir sekilde canlidir, aktiftir
ve faaliyet halindedir. Mesela Kizilderili sözlerini ele alalim. `Son agaç kesildiginde, son nehir kirliginde, son balik avlandiginda, o zaman paranin yenmedigini anlayacaksiniz.`

Bir Kizilderili`den çikan bu sözün de Allah`in sesi olduguna inandigim için oraya astim. Su arkamizdaki duvarda bulunanlar da Allah`in sözleridir. Kur`an`da geçen Allah`in isimleridir. Öbür kösede, masanin üstünde Tevrat var. Incil de Zerdüstlerin Avesta`sini da Brahmanlarin Vedalarini da okuyorum. Çünkü ben Allah`in sözünün yeryüzünün her yerine yayildigina inaniyorum.

Nasil anliyorsunuz bunu derseniz, cevabi gayet basit. Iyilikten, adaletten, merhametten, dogruluktan, dürüstlükten, sevgiden bahsediyorsa, paylasmaktan, bölüsmekten bahsediyorsa, ezilenlerden taraf olup, ezenlere ve egemenlere karsi ses yükseltiyorsa o söz Allah`in sözüdür. Bu kadar basit! Ister bir kutsal kitapta geçsin. Ister bir Kizilderili siirinde, ister bir filozof sözünde olsun. Mesela Nazim Hikmet`in söz, `Yok edin insanin kula kullugunu!` iste o da Allah`in sesi. Allah`in sesi diyorum, sözü demiyorum. `Yok edin insanin insana kullugunu` ile `La ilahe illallah` ayni sey. Illa ona peygamber mi dememiz gerekiyor. Peygamberimiz bir sözünde, içinizde iki tane ses vardir diyor. Birincisi iyiligin,adaletin ve merhametin sesi; ikincisi ise zulmün,
çirkinligin ve kötülügün sesi. Birisi melegin sesidir, öbürü seytanin. Melegin sesi Allah`tan gelmektedir, ona uyun; öbürü seytandan gelmektedir, ona uymayin. Böyle tarif etmis.

ISLAMIN ESAS MESELESI ADALET

Kuran`da seytanin sözüne uyanlar için nasil bir cezalandirma yöntemi var? Örnegin seriatla yönetilen ülkelerde hirsizlik yapanin eli kesilir vs. dogru mu?

Kur`an-i Kerim`de dört seyin cezasi vardir.

1- Adam öldürmek.
2- Emegi çalmak, hirsizlik.
3- Zina etmek.
4- Iftira atmak.

Bunlara Kur`an-i Kerim`de ceza öngörülmüstür. Sopa vurun demistir, kisas edin, elini kesin denmistir. Bu cezalarin ne oldugu da tarihseldir. Önemli olan bunlarin korunup kollanilmak istenmesidir. Buradan su sonuç çikar: Insanlarin cani, emegi çalinamaz. Insanlarin ailesi, iffeti, namusu, kisiligi, haysiyeti, serefi, korunup kollanmalidir. Bu bütün toplumlar için geçerlidir. Bu yüzden bunlara ceza öngörülmüs. Kur`an`da namaz kilmayan, oruç tutmayan, basini örtmeyen insanlara bir ceza yoktur. Bunlar tamamen gönüllüdür, sana kalmistir. Basörtüsü
Islam`in siari, en temel degeri degildir. Islam`in en temel degeri adalet, dogruluk, dürüstlük, emegin hakkini yüceltme, korumadir. Kisi basini örter fakat basini açtigi zaman da Islam`in
temel diregini yikmis olmaz. Basörtüsü Kur`an`da vardir ama Islam`in esas meselesi degildir. Kur`an`da bir sürü sey var. Mesela diyor ki; Çocuklariniz sabah, ögle, aksam olmak üzere üç vakitte içeri girerken kapiyi çalsinlar.

Sabah, üzeriniz açik olabilir. Öglen, dinleniyor olabilirsiniz. Aksam da yatma hazirliginda olabilirsiniz. Kur`an`da böyle bir ayet var. Yani ev içindeki anne, çocuk ve ev hanesi mensuplarinin iliskilerini gayet medenice çözmeye yönelik ve saygi ifade eden noktalar içerir.

SAÇ ÖRTMEYE DAIR IFADE YOK

Bir yerde adab-i muaseret... Evet, ögretiyor. Diyelim çocugun birisi basti girdi içeri. Islam`in siarini yikti mi diyecegiz? Çocuktur yapar. Yapma diyeceksin sadece. Islam`in temel siari
çocuklarin kapiyi vurarak içeri girmesidir denebilir mi? Bu bir adab-i muaserettir.

Kur`an, örtünmek, disari çikarken üzerine örtü almak, konusurken düzgün konusmak, yürürken düzgün yürümek, bakarken efendice bakmak, insani, medeni bir adab-i muaseret içerisinde olmayi söylüyor. Kadinlara da, erkeklere de söylüyor. Bu bir medeni iliski biçimidir. Bunu bir kimse, basini örtmeden de yapabilir mi? Yapabilir! Bir kisi, basini  örtmeden de bunu saglayabilir. Örtünme zaten sadece basini örtmek degildir. Normal insanlar da üzerlerine örtü alarak çikarlar. Eskiden ormanda, insan öncesi türlerde, disari çikarken üzerlerine bir sey almak yoktu. Vücudunun killari yetiyordu. Ama insanoglu, üzerine kumas, deri, bir örtü alma ihtiyaci hissetti. Insanlar örtündüler.

 Insanlar disari çikarken üzerine bir sey alarak çikarlar. Sokaklarda, caddelerde, kamu kurumlarinda çirilçiplak yürüyen ve çalisan bir toplum görülmemistir. Insanlikta örtünme zaten
fitridir, dogaldir. Ama ne kadar örtünecegiz? Basi örtmek de buna dahil olacak mi? Bol mu olacak, dar mi olacak? Bunlar, tarih boyunca tartisilan konular. Bunlara fazla takilmamak lazim. Örtünmenin insanlik hayasindan oldugu, bu örtünmeyle zaten insanin ormandan ayrildigi, bunu kaybederse tekrar orman hayatina dönecegi bellidir. Basörtüsünün Kur`an`daki yerine bakarsak, basörtüsü ilgili ayetlere bir genislik verildigini düsünüyorum.

Insanlar, Kur`an`i okurken, benden basörtüsü isteniyor sonucunu çikarabilir. Ayetler buna el veriyor. Ama söyle bir sonuç da çikarabilir: `Benim esas boynumdan asagisini örtünmemi istiyor,
saçimi örtünmeme dair açik bir ifade yok.` Ben, bilerek, bir genislik birakmak için böyle kullanildigini düsünüyorum. Kur`an`i Kerim`de bazi seyler çok nettir, kaçamazsin. Bazi seyler de muglaktir.Sikintiya düsürmemek için bilerek, genis birakilmistir. Bunu bu genislik çerçevesinde degerlendirmek ve yorumlamak lazim.

Hicran Aygün/YURT