Istatistiklerle Aile, 2019

 

 

 

Tek çekirdek ailenin tanimi yalnizca eslerden veya esler ve çocuklarindan veya tek ebeveyn ve en az bir çocuktan olusan hanehalklaridir. Bu tanim kapsaminda, ADNKS sonuçlarina göre; ülkemizde tek çekirdek aileden olusan hanehalklarinin orani, 2014 yilinda %67,4 iken 2019 yilinda %65,1 oldu.

Tek kisilik hanehalklarinin oraninin 2014 yilinda %13,9 iken 2019 yilinda %16,9'a yükseldigi görüldü. Genis aile olarak tanimlanan ve en az bir çekirdek aile ve diger kisilerden olusan hanehalklarinin orani, 2014 yilinda %16,7 iken 2019 yilinda %15,0 oldu. Çekirdek aile bulunmayan birden fazla kisiden olusan hanehalklarinin oraninin ise 2014 yilinda %2,1 iken 2019 yilinda %3,0'a yükseldigi görüldü.

 

 

 

Tek kisilik hanehalki oraninin en yüksek oldugu il, 2019 yilinda %26,4 ile Tunceli oldu. Tunceli ilini %25,7 ile Giresun, %25,6 ile Gümüshane izledi. Tek kisilik hanehalki oraninin en düsük oldugu il ise %9,4 ile Diyarbakir oldu. Diyarbakir ilini %9,8 ile Van ve Batman izledi.

 

 

 

Tek çekirdek aileden olusan hanehalki oraninin en yüksek oldugu il, 2019 yilinda %72,6 ile Osmaniye oldu. Osmaniye ilini %72,1 ile Kayseri ve %71,7 ile Gaziantep takip etti. Tek çekirdek aileden olusan hanehalki oraninin en düsük oldugu il %54,3 ile Tunceli oldu. Tunceli ilini %54,9 ile Artvin ve %55,7 ile Kastamonu izledi.

 

 

 

Türkiye'de 2019 yilinda toplam hanehalklarinin %9,2'sini tek ebeveyn ve çocuklardan olusan hanehalklari olusturdu. Daha detayli incelendiginde; toplam hanehalklarinin %2,0'ini baba ve çocuklardan olusan hanehalklari, %7,2'sini ise anne ve çocuklardan olusan hanehalklarinin olusturdugu görüldü.

 

 

Tek ebeveyn ve çocuklardan olusan hanehalki oraninin en yüksek oldugu il, 2019 yilinda %11,2 ile Bingöl oldu. Bu ili, %11,0 ile Adana, %10,9 ile Malatya izledi. Bu oranin en düsük oldugu iller ise %6,8 ile Ardahan ve Tokat, %6,9 ile Kars, Nevsehir, Bitlis ve Bayburt oldu.

 

Anne ve çocuklardan olusan hanehalki oraninin en yüksek oldugu iller %8,9 ile Bingöl, %8,7 ile Adana ve %8,6 ile Izmir, en düsük oldugu iller ise %4,8 ile Ardahan, %5,2 ile Burdur, Tokat ve Bayburt, %5,3 ile Kars ve Yozgat oldu. Baba ve çocuklardan olusan hanehalki oraninin en yüksek oldugu iller %3,4 ile Kilis, %3,2 ile Gümüshane ve %2,9 ile Malatya, en düsük oldugu iller ise %1,4 ile Nevsehir ve %1,5 ile Kayseri oldu.

 

 

Genis aile olarak tanimlanan ve en az bir çekirdek aile ve diger kisilerden olusan hanehalklarinin oraninin en yüksek oldugu il, 2019 yilinda %28,0 ile Sirnak oldu. Sirnak ilini %26,4 ile Hakkari ve %23,1 ile Batman izledi. Genis aileden olusan hanehalki oraninin en düsük oldugu il, %9,3 ile Eskisehir oldu. Eskisehir ilini %10,1 ile Çanakkale ve %10,6 ile Balikesir izledi.

 

 

ADNKS sonuçlarina göre; 2019 yilinda toplam resmi evlilikler içerisinde son evliliginde akraba evliligi yapmis (1.dereceden kuzenler ile yapilan evlilikler) 16 ve üzeri yastaki bireylerin orani %8,5 oldu. Akraba evlilikleri akrabalik türüne göre incelendiginde; akraba evliligi yapmis bireylerin %46,7'sinin hala/dayi çocuklari ile, %27,2'sinin amca çocuklari ile ve %26,1'inin ise teyze çocuklari ile evli oldugu görüldü. 

 

 

Toplam resmi evlenmeler içerisindeki akraba evlilikleri illere göre incelendiginde; 2019 yilinda toplam evli bireyler içerisinde son evliliginde akraba evliligi yapmis 16 ve üzeri yastaki bireylerin oraninin en fazla görüldügü il, %20,8 ile Mardin oldu. Bu ili sirasiyla %18,2 ile Sanliurfa ve %17,2 ile Diyarbakir izledi. Akraba evliligi yapmis bireylerin oraninin en az görüldügü il ise %1,1 ile Edirne oldu. Bu ili sirasiyla %1,4 ile Kirklareli, %2,1 ile Çanakkale izledi.

 

 

Evlenme istatistikleri sonuçlarina göre; 2010 yilinda gerçeklesen resmi evlenmelerin %5,9'unun akraba evliligi oldugu ve bu oranin sonraki yillarda sürekli düsüs göstererek 2014 yilinda %5,0, 2019 yilinda ise %4,0 oldugu görüldü.

 

 

Resmi evlenmeler içerisindeki akraba evlilikleri illere göre incelendiginde; 2019 yilinda gerçeklesen toplam evlenmeler içindeki akraba evliligi oraninin en yüksek oldugu ilin, %14,9 ile Sanliurfa oldugu görüldü. Bu ili, %14,2 ile Siirt ve %13,9 ile Mardin illerinin izledigi görüldü. Akraba evliligi oraninin en düsük oldugu ilin ise %0,5 ile Kirklareli oldugu, bu ili %0,7 ile Balikesir ve Edirne, %0,8 ile Bolu illerinin izledigi görüldü.

 

 

Yasam memnuniyeti arastirmasi sonuçlarina göre; 18 ve üzeri yastaki bireyler arasinda kendilerini en fazla ailelerinin mutlu ettigini belirtenlerin orani 2019 yilinda %74,1 oldu. Erkeklerin %79,5'i kendilerini en fazla ailelerinin mutlu ettigini ifade ederken bu oranin kadinlar için %68,8 oldugu görüldü. Kendilerini en fazla çocuklarinin mutlu ettigini belirten erkeklerin orani %7,4 iken kadinlarin orani %18,1 oldu.

 

 

Çocuk Isgücü Anketi IV.Çeyrek: Ekim-Aralik 2019 sonuçlarina göre; 5-17 yas grubunda olan çocuklar içinde ev islerinde ailesine yardimci olan çocuklarin orani %45,5 oldu. Bu oran, erkek çocuklarinda %40,0, kiz çocuklarinda %51,3 oldu. Ev islerinde ailesine yardimci olan çocuklarin %43,5'i hane için alisveris yapma, çamasir-bulasik yikama, ütü yapma, yemek pisirme, ev esyalarinin temizligi gibi islerde, %23,2'si hanede kendinden küçük çocuklarin bakiminda, %5,4'ü ise hanedeki yasli/engelli/hasta bir yakininin bakiminda ailesine yardimci oldu.

 

 

Hanehalki bilisim teknolojileri kullanim arastirmasi sonuçlarina göre; 2019 yilinda hanelerin %88,3'ü evden Internete erisim imkânina sahip oldu. Bu oran 2004 yilinda %7,0 idi. Hanelerde dizüstü, tablet, netbook gibi tasinabilir bilgisayar bulunma orani  2004 yilinda %0,9 iken  2019 yilinda %48,7'ye, cep telefonu/akilli telefon bulunma orani 2004 yilinda %53,7 iken 2019 yilinda %98,7'ye ve  Internete baglanabilen televizyon bulunma orani  2013 yilinda %7,3 iken 2019 yilinda %37,7'ye yükseldi.

 

 

 

Gelir ve yasam kosullari arastirmasi sonuçlarina göre; esdeger hanehalki kullanilabilir fert medyan gelirinin %60,0'i dikkate alinarak belirlenen yoksulluk siniri incelendiginde, yoksulluk sinirinin altinda yasayan bireylerin oraninin 2018 yilinda %21,2 oldugu görüldü. Hanehalki tipine göre yoksulluk orani incelendiginde ise tek kisilik hanehalklarinin %12,8'inin, tek çekirdek aileden olusan hanehalklarinin %20,2'sinin, genis ailelerden olusan hanehalklarinin %26,9'unun, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kisiden olusan hanehalklarinin ise %13,0'inin yoksulluk sinirinin altinda yasadigi gözlendi.

 

 

Türkiye Nüfus ve Saglik Arastirmasi, 2018 sonuçlarina göre kadinlarin tam istedigi sayida çocuk sahibi olmasi mümkün olsaydi hayatlari boyunca kaç çocuk sahibi olmayi istedikleri incelendiginde; belirtilen ortalama ideal çocuk sayisinin kadinlar için 2,8 oldugu görüldü.

 

Ideal çocuk sayisi Istatistiki Bölge Birimleri Siniflamasi 1. Düzeye göre incelendiginde; kadinlar için ortalama ideal çocuk sayisinin en yüksek sayida belirtildigi bölge 3,6 ile TRC Güneydogu (Gaziantep, Adiyaman, Kilis, Sanliurfa, Diyarbakir, Mardin, Batman, Sirnak, Siirt) iken en düsük sayida belirtildigi bölge 2,4 ile TR2 Bati Marmara (Tekirdag, Edirne, Kirklareli, Balikesir, Çanakkale) oldu. 

 

 

ADNKS sonuçlarina göre; 2019 yilinda Türkiye'de toplam 22 milyon 876 bin 798 çocuk içerisinde babasi vefat etmis çocuk sayisinin 268 bin 843, annesi vefat etmis çocuk sayisinin 81 bin 239, hem annesi hem babasi vefat etmis çocuk sayisinin ise 4 bin 649 oldugu görüldü. Cinsiyete göre incelendiginde; babasi vefat etmis erkek çocuk sayisinin 137 bin 733, kiz çocuk sayisinin 131 bin 110, annesi vefat etmis erkek çocuk sayisinin 41 bin 400, kiz çocuk sayisinin 39 bin 839, hem annesi hem babasi vefat etmis erkek çocuk sayisinin 2 bin 394, kiz çocuk sayisinin 2 bin 255 oldugu görüldü.

 

 

Hanehalki bütçe arastirmasinin 2018 yili sonuçlarina göre; Türkiye genelinde hanehalklarinin tüketim amaçli yaptigi harcamalar içinde en yüksek payi %23,7 ile konut ve kira harcamalari alirken ikinci sirayi %20,3 ile gida ve alkolsüz içecek harcamalari, üçüncü sirayi ise %18,3 ile ulastirma harcamalari aldi. Toplam tüketim harcamalarinda en düsük payi alan harcama gruplari ise %2,2 ile saglik, %2,3 ile egitim hizmetleri ve %2,9 ile eglence ve kültür oldu.

 

 

 

Gelir ve yasam kosullari arastirmasi sonuçlarina göre 2018 yilinda konutun mülkiyet durumlari incelendiginde; bireylerin %59,0'inin oturdugu konutun kendilerine ait oldugu, %25,2'sinin ise kiraci oldugu görüldü. Bireylerin %39,6'sinin 2018 yilinda konutunda izolasyondan dolayi isinma sorunu yasadigi, %36,2'sinin sizdiran çati, nemli duvarlar, çürümüs pencere çerçevesi vb. nedenlerle sorun yasadigi ve %24,8'inin trafik veya endüstrinin neden oldugu hava kirliligi, çevre kirliligi veya diger çevresel sorunlar yasadigi görüldü.