Isten atilan isçi artik dava açmayacak

Isten atilan isçi artik dava açmayacak

Emekçi düsmani pek çok uygulamada oldugu gibi yapmak istedigi degisiklikleri önce yandas basina sizdirarak kamuoyunun tepkisini ölçen AKP hükümeti, yine ayni yola basvurdu. Yandas basina sizdirilan habere göre, hükümet is mahkemelerini devre disi birakarak isten atilan isçinin mahkemeye dava açmasini engelleyecek.

Is mahkemelerinde görülen is ve sosyal güvenlik hukukundan kaynakli uyusmazliklarin daha kisa sürede ve daha az masrafla çözülecegi iddiasiyla hükümet, Is ve Sosyal Güvenlik Uyusmazliklari Hakem Heyeti kurmaya hazirlaniyor.

Adalet Bakanligi ve Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanliginin birlikte yürüttügü çalismaya göre, is akdi feshedilen yani isten atilan isçi, mahkemede dava açmayacak. Bunun yerine il ve ilçelerde kurulacak Is ve Sosyal Güvenlik Uyusmazliklari Hakem Heyeti’ne basvuracak. Ilgili kanunlarda degisiklik yapilmasini öngören taslaga göre, Is Mahkemeleri Kanunu’nun adi, “Is Mahkemeleri, Is ve Sosyal Güvenlik Uyusmazliklari Hakem Heyetleri Kanunu” olarak degistirilecek.

Önce komisyona basvurulacak
Sigortalilar komisyona basvurmadan, dogrudan yetkili mahkemeye müracaat edemeyecek. Sosyal güvenlik uyusmazliklariyla ilgili dava açmadan ya da hakem heyetine basvurmadan önce SGK’ya müracaat edecek. Yapilan müracaata 60 gün içinde SGK tarafindan cevap verilmezse talep reddedilmis sayilacak. Böylece uyusmazliklarin, yargiya tasinmadan SGK tarafindan çözülecegi iddia ediliyor.

Hizmet Tespiti Komisyonu kurulacak
Taslaga göre, sosyal güvenlik hukukundan kaynakli uyusmazliklarin davaya dönüsmeden SGK tarafindan çözümünü saglamak amaciyla SGK il müdürlükleri bünyesinde 5 kisiden olusan ‘Hizmet Tespiti Komisyonu’ kurulacak. Sigortalilarin çalisip çalismadiginin, prim ödeme gün sayisi ve prime esas çalisma sürelerinin tespiti amaciyla olusturulacak komisyon, sigortalinin talebinin ret veya kabulüne karar verecek. Karar, sigortali ve isverene teblig edilecek. Taraflar, 30 gün içinde is mahkemesine basvurarak kararin iptalini isteyebilecek, bu süre içerisinde dava açilmazsa komisyon karari kesinlesecek.

Heyet hangi kriterlere göre belirlenecek
Is ve Sosyal Güvenlik Uyusmazliklari Hakem Heyeti, il ve ilçe merkezlerinde kurulacak. Heyetin baskanligini, mülki idare amirinin, Çalisma ve Is Kurumu il müdürlükleriyle ilçe teskilati personelinden görevlendirecegi uzman kisi yapacak.

Bu düzenleme atanacak heyet baskaninin siyasal iktidara yakin çevrelerden belirlenmesine imkân taniyacagi ifade edilebilir. Öte yandan, olusturulacak heyetin hangi kriterlere göre belirlenecegi ve tarafsizligin hangi ilkelere göre saglanacagi da belirsizligini koruyan basliklar arasinda.
Heyet, baskan dâhil 5 asil, 4 yedek üyeden olusacak ve üyelerin görev süresi 4 yil olacak. Baro yönetimi de heyete bir üye verecek. En az 4 kisiyle toplanacak heyet, salt çogunlukla karar alacak, üyeler çekimser oy kullanamayacak. Heyetin yetki alani, bulundugu il veya bir ya da belirlenen birden fazla ilçenin mülki hudutlariyla sinirli olacak.

5 bin lira siniri
Miktar veya degeri 5 bin lirayi geçmeyen mal varligina iliskin uyusmazliklarda, hakem heyetine basvuru zorunlu olacak. Heyet, basvuruya iliskin kararini 3 ay içinde verecek. Heyetin verecegi kararlar, taraflari baglayacak ve ilamlarin icrasi hükümlerine tabi olacak. Taraflar, heyetin kararlarina 2 hafta içinde Is Mahkemesi’nde itiraz edebilecek, itiraz kararin icrasini durdurmayacak. Mahkeme, durusma yapilmasina gerek olup olmadigini takdir edecek. Gerek görülmeyen hallerde mahkeme, 2 hafta içinde kararini verecek. Itiraz üzerine mahkemenin verecegi karar kesin olacak.

“Isçilerin mahkemelerdeki hak arama mücadelesi engellenmeye çalisiliyor”
Konuyla ilgili yazili bir açiklama yapan DISK Genel Sekreteri Dr. Arzu Çerkezoglu, isçilerin mahkemelerde hak aramasinin engellenmeye çalisildigini ifade etti.

Emekçileri kuralsiz ve güvencesiz çalistirma kusatmasi altinda birakan iktidarin yasa ve yasaklarla fiili ve hukuki mücadelesini engellemeye çalistigina dikkat çeken Çerkezoglu, asil amacin güvencesizlik kusatmasi altindaki isçiyi korumasiz birakmak oldugu dile getirdi.

Yapilmak istenen düzenlemeyle Is Mahkemelerinin devre disi birakilarak, Is Kanunu’nun temel niteliklerinden biri olan “isçi lehine yorum” anlayisinin ortadan kaldirilmak istendigini belirten Çerkezoglu, yaptigi açiklamada su ifadelere yer verdi:
“Konfederasyonumuz isçilere dönük yeni bir saldirinin haberini tüm Türkiye gibi dün basina yansiyan haberler araciligiyla ögrendi. Söz konusu habere göre AKP Hükümeti Is Mahkemelerinin daha hizli ve masrafsiz çalismasi için yeni bir yasa tasarisi hazirligi içinde… Tasariya göre “Ise iade hakkiyla sosyal güvenlik alanindaki uyusmazliklar”in çatisma ve çözümü bagimsiz yargi araciligiyla degil hükümet tarafindan olusturulmasi planlanan Hakem Heyeti araciligiyla olacak.

…Is Mahkemelerin devre disi birakilarak basinda mülki idare amirinin veya ilçe çalisma müdürü personelinin görevlendirecegi uzmanlarin bulundugu bir hakem heyeti kurulmasi isçilerin hak arama mücadelesinde önemli yeri olan bagimsiz yarginin yani Is Mahkemeleri’nin yerinin devlet tarafindan atanmis “kamu görevlileri” ve “mülki idarenin” belirleyecegi hakem kurullarina havale etmek anlamina gelmektedir. Böylesi bir durumda Is Kanunu’nun “isçi lehinelik” ilkesinin hiçe sayilacagi asikârdir.

…Bu amaçlarin yani sira kurulacak böylesi bir heyetin sorumlulugunun mülki idareye veya bürokrasiye teslim etme planina ayrica itiraz edilmesi gerekmektedir. Is Kanunu’ndan dogacak uyusmazliklara bagimsiz yargi mensuplarinin yerine atanmis bürokratlarin bakmasi hem verilecek kararlarin hukuki niteligini zayiflatacak bir unsurdur hem de tüm kentlerde çalisma yasami düzeninin yasalar yoluyla degil mülki idare yoluyla belirlenmesinin önünü açacak bir durumdur…Iktidar, yargi üzerindeki is yükünü, masraf ve zaman sorununu bahane ederek isçilerin hak arama mücadelesini sinirlamayi ve engellemeyi amaçlamaktadir.”

(soL- Haber Merkezi)