Karaburun Bilim Kongresi, “Kapitalizm kiskacinda doga-toplum-teknoloji” ana temasiyla bugün basliyor. Karaburun Gündelik Yasam Bilim ve Kültür Dernegi tarafindan düzenlenen kongrenin bu yil yedincisi düzenleniyor. 5-9 Eylül tarihleri arasinda 5 gün boyunca tam 31 oturuma ev sahipligi yapacak olan kongre, sadece akademi içinde çalisan bilim insanlarinin degil, gerçegin ve elestirel bilginin pesinde olan herkesin kongresi olma iddiasinda. Bilimin farkli disiplinlerinde arastirmalar yapan ‘itaatsizler’, 9 Eylüle kadar sürecek olan kongrenin ele aldigi konu yelpazesini de oldukça genis tutmus. Kongreyi, Düzenleme Kurulu Üyeleri Yrd. Doç. Dr. Ferda Dönmez Atbasi ve Dr. N. Erkin Baser’den dinleyelim.
Karaburun Bilim Kongresi’nin ana temasi doga, toplum ve teknoloji iliskisi. Bu sene neden bu temayi seçtiniz?
Erkin Baser: Toplum, teknoloji ve doga iliskisindeki siçrama anini, kapitalist üretim tarzinin ortaya çikisi olusturur. Kapitalizmin daha fazla arti deger elde etme çabasi kapitalisti, hem isçinin hem de doganin olanaklarini sonuna kadar kullanmaya zorlar. Bunun gerçeklesmesi sürecinde teknoloji ikili bir rol oynar; bir yandan isçi sinifinin sömürüsünü derinlestirir, bir yandan da doganin temellükünü hizlandirir. Burada piyasa ve teknoloji arasinda karsilikli bir iliski söz konusu. Teknoloji, kâr güdüsünü doyurmaya çalisirken piyasa, bütün insansal özneleri kapitalist toplumun bilesenleri kilarak aynilastirir.
Türkiye’de de doga ve yasam alanlarini savunma mücadelesi son yillarda önemli bir gündem haline geldi. Bu, kongrenin temasinin belirlenmesinde önemli bir etkiye sahibi oldu saniriz.
Ferda Dönmez Atbasi: Elbette. Son yillarda doganin metalastirilmasi, dünyanin birçok bölgesinde hizlanan bir süreç olarak yasanmaktadir. Es zamanli olarak birçok cografyada deneyimlenen bu gidisat üzerinde aciliyetle tartisilmasi gereken bir gündem olarak kendisini dayatmis ve kongre temasinin belirlenmesinde etkili olmustur.
Doga ve toplum iliskisi denilince genellikle, doganin tahribati, küresel isinma, çevre katliamlari vb. akla geliyor.
Atbasi: Kapitalist üretim biçiminin tek üretim motivasyonu kârlarin en çoklastirilmasidir. Bu nedenle hem insan emek gücü olarak ve hem de doga kaynak olarak bu üretim biçimine tabidir. Dogaldir ki, sadece kâr güdüsüyle isleyen bir sistem uyumlu, karsiliklilik ilkesine dayanan bir dogal gelecek tahayyülü ile ilgilenmez. Tahribat kapitalizmin ‘doga’sinda vardir.
Doganin bu tahribati insan sagligini nasil etkiliyor?
Atbasi: Insan, doganin bir bileseni oldugundan yasam alani kirletilen, daraltilan ve yok edilen diger bütün canlilar gibi olumsuz etkileniyor. Üstelik kapitalist üretim biçimi “insan sagligini” da bir meta olarak gördügünden bu durumdan da kendisine görev çikariyor. Örnegin, anne sütünde kanser yapan kimyasallar bulunmasi, kapitalist için endise edilecek bir durum degil, üzerinden kâr edilebilecek yeni bir olanak olarak görülür.
Ana tema disinda hangi konular tartisilacak?
Baser: Her sene oldugu gibi, çalisma gruplari istedikleri konularda önceden hazirlik yaparak kongre esnasinda tartismalarini yürütüyorlar. Ayrica üniversiter alanda bazi arastirmalar sunulma, yayinlanma olanagi bulamaz. Karaburun Bilim Kongresi, elestirel bütün çalismalara açik bir kongre oldugundan tema disi çalismalar kendine burada yer bulur.
Kongre kime hitap ediyor? Kimlerin katilimini bekliyorsunuz?
Atbasi: Saniyorum kongrenin muhalif elestirel bilimciler için bir özgürlük ortami, bir soluklanma alani oldugu artik biliniyor.
Kongremiz söyleyecek sözü olan, tartismalara katilmak isteyen ve kendisine baska mecralarda yer bulan ya da bulamayan herkese hitap ediyor. Yerel halkin katilimini özellikle önemsiyoruz. Akademi disi arastirmacilara öncelik veriyoruz. Birçok kentten ögrenciler, genç akademisyenler geliyorlar.
(Izmir/EVRENSEL)
KONGREDEN ÖNE ÇIKANLAR
Kongrede, bes gün boyunca doga-toplum ve teknoloji iliskisi üst basligiyla 31 oturum gerçeklesecek. Ana tema disinda da çesitli forum ve oturumlar programda yer aliyor.
Kongrenin ikinci günü gerçeklesecek olan ve Prof. Dr. Beyza Üstün’ün oturum baskanligini yapacagi “Sokagin Bilgisi: Doga Için Mücadele” baslikli oturumda, HES karsiti mücadeleler ve çevreci halk hareketleri konusulacak. Kongre “Müge Tuzcuoglu oturumu” basligi altinda, ana tema oturumunu gerçeklestirecek. Son gün ise, neoliberalizm kapsaminda üniversitelerin, tarimin, sendikalarin ve ekonominin degerlendirilecegi oturumlar olacak. Ayrica çalisma gruplarinin sunumlari da son gün ilan edilecek. Tutuklu ögrenci ve akademisyenlere ithaf edilen kapanis oturumu ise, anayasa tartismasinin yapilacagi oturum olacak. Kongrede, kadin emeginden Marksizme, yeni üretim iliskilerinden sanat tartismalarina, felsefeden Van’da yasanan depreme, medya ve iktidar iliskilerinin irdelenmesinden halk sagligina kadar pek çok konu tartisilacak.