Suriye’de yasanan iç savas nedeniyle Türkiye’ye siginan mültecilerin sayisi 100 bini asmasi ve sayinin çok kisa 200 bine ulasacagi beklentisi endiseleri ve tartismalari beraberinde getirdi? Mülteci sayisinin artmasi ve kisin gelmesiyle birlikte sorunun agirlasacagina kesin gözüyle bakilirken isin maliyeti de tartisilmaya baslandi.
Maliye Bakani Mehmet Simsek, mülteciler için devlet bütçesinden yapilan harcamalarin 400 milyon lirayi geçtigini açikladi. Bakan Simsek, mülteciler için bir o kadar harcamanin da belediyeler tarafindan yapildigini ifade etti.
Türkiye’nin maliyeti paylasmak üzere yaptigi uluslararasi çagrilar karsilik bulmuyor. Disisleri Bakani Ahmet Davutoglu’nun, Birlesmis Milletler’e önerdigi Suriye içinde BM’in mülteci kamplari olusturmasi önerisi ise yanit bulmus degil.
Basbakan Recep Tayyip Erdogan’in Azerbaycan’in baskenti Bükü’de düzenlenen Ekonomik Isbirligi Teskilati (ECO) Zirvesi’nde üye devletlere Suriyeli Mültecilerin yükünü paylasma önerisi de yanitsiz kaldi.
RAKAM ÇOK DAHA BÜYÜK
Suriye’deki gelismelerin maliyeti sadece kamplarla ve 400 milyonla sinirli degil. Milliyet Gazetesi Ekonomi Yazari Güngör Uras Suriye politikasinin faturasinin giderek büyüdügüne dikkat çekiyor.
Suriye kapisinin kapanmasinin faturasini söyle özetliyor: ‘Biz Suriye sinirindan sadece Suriye’ye degil, 11 Ortadogu ülkesine daha ihracat yapiyorduk. Suriye pazarini kaybetmemiz yetmiyormus gibi diger ülkelere de mal gönderemez olduk. Suriye sinirindaki gümrük kapilarinin kapatilmasinin ardindan Türkiye’nin Suriye’ye ve Suriye üzerinden 11 Ortadogu ülkesine yaptigi ihracat durma noktasina geldi. Çare olarak TIR’larin Mersin Limanindan Ro-Ro gemileriyle Misir’a tasinmasi ise sorunu çözemedi. Sefer süresinin uzunlugu ve navlun maliyetlerinin yüksekligi, Ro-Ro ile gönderilen ihraç malinin sinirli miktarda kalmasina neden oldu.”
Ikinci darbe Dogu ve Güneydogu’da sinir ticaretine dayali üretim yapan isyerlerine geldi: “Suudi Arabistan, Ürdün, Katar, Birlesik Arap Emirlikleri basta olmak üzere bölgeye yapilan ihracatin yüzde 90’i Suriye üzerinden transit geçilerek gerçeklestiriliyordu. Hatay, Türkiye’nin toplam yas sebze ihracatinin dörtte birini yapiyordu. Üretimin, ticaretin, ulastirma hizmetlerinin ve ihracatin durmasi tabii ki önce bölge halkini ilgilendirir ama bu sonuçta Türk ekonomisi için bir kayiptir”.
HAVA SAHASI KAPANDI, FATURASI BÜYÜK
Uras, Suriye’nin hava sahasini Türkiye’den uçaklara kapatmasinin faturasina da dikkat çekiyor: “Istanbul’dan Suudi Arabistan, Katar, Umman, Yemen, Birlesik Arap Emirlikleri ve Bahreyn’e ve Uzakdogu’ya yapilan uçuslarda bu saha kullaniliyordu. Simdi uçus süresi yarim saat uzadi. Uçaklar her seferlerinde 1.500 dolarlik daha fazla jet yakiti kullanacaklar.”
Elbette askeri harekatin da getirdigi agir bir fatura var. Suriye sinirina yigilan askerin, tanklarin, zirhli araçlarin, devriye uçusu yapan uçaklarin, helikopterlerin yani bu olagan disi hareketin faturasinin da agir olduguna dikkat çeken Uras, “Harp riski primi, her seyin fiyatini artirir. Gerçekçi olalim. Suriye politikasinin arkasinda bir ‘sicak temas riski’ Paranin fiyatina, malin fiyatina bu risk ekleniyor” diyor.
Isin faturasi 400 milyon liranin çok çok üzerinde. Ve bu büyük fatura halkin cebinden çikiyor. (HABER MERKEZI)
TEDAVI MASRAFI BÜYÜK
Hatay’daki çadir kentlerin yani sira sehir merkezindeki mahallelere yerlesmis çok sayidaki, Suriyeli olup olmadigi belli olmayan, silahli kisilerin de bir maliyeti var. Bu evlerde kalan kisilerin Suriye güvenlik güçleriyle girdikleri çatismalarda yaralanmasinin da faturasi da Türkiye halkina çikiyor. Hastanelerde yapilan ilk müdahaleden sonra yaralilarin tedavilerine evlerde devam ediliyor. Resmi kaynaklara göre Hatay’daki devlet hastanesinde, 3 bine yakin Suriyelinin tedavisi gerçeklesti. Türkiye’de yapilan tedaviler sadece çatismalarda yaralananlari kapsamiyor.