Karanliga karsi söz sanatçilarda

Aralarinda Nevzat Çelik, Rutkay Aziz, Bedri Baykam, Levent Kirca, Ataol Behramoglu, Orhan Aydin, Gülsen Tuncer ve Esber Yagmurdereli’nin bulundugu Sanatçilar Girisimi’nin ilk toplantisinda mücadele vurgusu vardi. Beyoglu’nda bulunan ve ortak deklarasyonun duyuruldugu metnin ardindan sanatçilarin yaptigi konusmalari soL okuyuculariyla paylasiyoruz

Nevzat Çelik: “Itirazin iki sarti”
Sanatçilar Girisimi imzacilarindan sair Nevzat Çelik, 12 Eylül fasizmiyle birlikte ülkenin vicdani sayilan solun yok edilmek istendigini belirtirken, katilimcilara en uygun düstügünü düsündügü “Itirazin Iki Sarti” adli siirini okudu.

Sadik Gürbüz: “Ucube bir düzen içinde yasiyoruz”
Türk Halk Müzigi sanatçisi Sadik Gürbüz ise yaptigi konusmada, ucube bir düzen içinde yasadiklarini dile getirdi. Bu ucube düzene karsi “Sanatçilar Girisimi”ni bir baskaldiri olarak gördügünü belirten Gürbüz, bu toplu baskaldirida yer almamanin büyük bir utanç oldugunu düsündügünü söyledi

Osman Sahan: “Türkiye kafese konuldu”
Toplantiya katilan bir diger sanatçi sair Osman Sahan, Türkiye’nin kafese konuldugunu söyledi. 1984 yilinda cezaevinden çikip Isveç’e gittiginde gezdigi bir sergiyi anlayan Sahan, “O sergide Türkiye’deki cezaevlerinde bulunan aydinlar anlatiliyordu. Bence simdi de benzeri bir sergiye ihtiyaç var” dedi.

Bilgesu Erenus: “Toplum sermeye sinifinca teslim alindi”
Senarist, yazar ve sair Bilgesu Erenus, bir toplumda ömürlerine iki bildirge sigdiran sanatçilarin nasil degerlendirilmesi gerekir diye sordu. Bundan 28 yil önce bir metin daha hazirladiklarini ve bugünkü bu metnin rastlanti olmadigini vurgulayan Erenus, “Aydin ve sanatçilari görmezden gelen bir toplumun sermaye sinifinca, Izmir Iktisat Kongresi’nden bu yana rehin alindigindan kimse kusku duymamali” dedi.
Bu metnin ortak paydasinin emek olmasi gerektigini belirten Erenus, isçilerin ulusal ve uluslararasi sermeyenin çikarlari için kum torbasi olarak kullanildigini ve öldürüldügünü dile getirdi. Erenus, “sanatçilar olarak isçilerin yaninda olmaliyiz” dedi.

Orhan Kurtuldu: “AKM’de oldubittiye izin vermeyelim”
Tiyatro sanatçisi Orhan Kurtuldu ise toplantida yaptigi konusmada Atatürk Kültür Merkezi (AKM)’ne dikkat çekti. AKM’nin Sabanci-Kültür Bakanligi isbirligi ile restore edilecegini hatirlatan Kurtuldu, konuyla ilgili ilerleyen günlerde bir ihale açilacagini belirtirken, “Sanatçilar Girisimi” olarak bu süreçte bir oldubittiye izin vermemeleri gerektigini ifade etti.

Bedri Baykam: “ Karanligi bizler aydinlatacagiz”
Ressam Bedri Baykam yaptigi konusmada, ülkedeki karanligi kendilerinin aydinlatacagini dile getirdi. Laik bir cumhuriyette dindar gençlik tartismalari oldugunu belirten Baykam, bunun ardindan bir de kindarliktan söz edildigini dile getirdi. Haber alma özgürlügünün yerle bir edildigini vurgulayan Baykam, bu haberi yapmaya gelen gazetecilerin, haberlerini yayinlatmasinin çok zor oldugunu söyledi. Özgür yasam tarzlarina büyük bir saldiri oldugunu ve tek tiplestirme oldugunu belirten Baykam, özgür, bagimsiz ve baris içinde bir ülke istediklerini kaydetti.

“Ileri demokrasi yalani da söylenmesin, partimi demokratik yaptim yalani da söylenmesin” diyen Baykam, “Halkin sanatçilar aydinlar nerede” diye sordugunu ve yanitin iste burada oldugunu söyledi.

Mehmet Aksoy: “Bir adim bile geri çekilmeyecegim”
Kars’ta yaptigi “Insanlik Aniti” Basbakan Erdogan’in talimatiyla yikilan heykeltiras Mehmet Aksoy, görsel sanatlar üzerinde büyük bir baski oldugunu dile getirdi. 70 tane devlet galerisinin kapatildigini belirten Aksoy, KPSS’de 100 kisi içinde neredeyse 1 tane bile resim ve müzik ögretmeni olmadigini ifade etti.

Taksim düzenlemesinin sonrasinda meydanin beton yiginina dönüstürülecegine deginen Aksoy, her alanda gidisatin çok kötü oldugunu açikladi. 50. yil sergisine heyecan ve umutla hazirlandigini belirten Aksoy, buna karsin bazen kendisine “basima gelmeyen kalmadi hala ne için ugrasiyorum” dedigini ancak buna ragmen bir adim geri çekilmeyecegini söyledi.

Tugrul Keskin: “Boyun egmeyecek Sanatçilar Girisimi çok önemli”
Toplantiya Izmir’den katilan ve Izmir’deki sanatçilar adina konusan sair Tugrul Keskin, Türkiye’nin her yaninda haksizliklara karsi duracak ve boyun egmeyecek “Sanatçilar Girisimi”nin oldukça degerli oldugunu ve çalismalari Izmir’de de sürdüreceklerini dile getirdi.

Gülsen Tuncer: “Kürecik ve Suriye’de neler oluyor?”
Tiyatro sanatçisi Gülsen Tuncer, bu salonda bulunan sanatçilari tanidigini ve 12 Mart’ta 12 Eylül’de bu salondaki kimsenin teslim olmadigini ve yine olmayacagini söyledi. Ülkenin 1923’den daha da geriye çekilmeye çalisildigini vurgulayan Tuncer söyle konustu: “Bu ülkenin topraklarina geçtigimiz günlerde ABD askeleri geldi. Bundan utanç duyuyorum. Suriye’de dostlarim var bugün oraya gitmeye utaniyorum. Laik rejim olmadigi için davetlerini geri çevirdigim Iran’a da gitmeye utaniyorum. Bu ülkelere düsmanlik eden bir ülkemiz var ancak biz sanatçilar kendimizi bu karanliga sattirmadik, sattirmayacagiz bu böyle bilinmeli” dedi.

Levent Kirca: “Para pesinde degil biraz da memleketin pesinde kosun”
Tuncer’in ardindan söz alan sanatçi Levent Kirca, “Ülkenin haline ‘bir sey yok canim’ diyenler aptal olmali gerizekâli olmali. Memleket elden gidiyor” dedi. Inanilmaz bir cumhuriyet düsmanligi oldugunu, gazetecilerin hapiste oldugunu vurgulayan Kirca, “Bir de bir sey olmaz diyenler vardi onlar simdi artik çok geç diyor” dedi. Bu söyleme sahip olanlarin mezar tasindaki iki tarih arasi dönemi yasamadigini belirten Kirca, “O tire yok bunlarda, bunlari Silivri’ye soksan oranin neresi oldugunu da anlamaz bunlar. Türkiye Cumhuriyeti sanati basta olmak üzere tüm kurumlariyla teslim alinmis durumda. Türkiye’nin içinde bulundugu durum ‘ne çok geç halinde’ ne de ‘bir sey olmaz’ halinde durum su anda ‘tam zamanidir’ denilecek bir dönemde” dedi.

Kendi menfaati adina televizyonda çesitli yerlerde program yapan Okan Bayülgen, Beyaz gibi insanlara da ihtiyaçlari oldugunu kaydeden Kirca, birakin para pesinde kosmayi biraz da memleketin pesinde kosun” diye konustu.

Yilmaz Onay: “Hitler iktidardan indirilse seçilmis iktidara darbe mi olacakti?”
Tiyatro yönetmeni ve yazar Yilmaz Onay ise yaptigi konusmada, Hitler’in parlamento açikken iktidara geldigini basta komünistler olmak üzere muhalefeti toplama kamplarina attigini hatirlatti. Hitler’in kimi adimlarina bazi generallerin bile isyan ettigine deginen Onay, bu generallerden biri Hitler’i iktidardan indirmekte basarili olsaydi ne olmus olacakti. Seçimle iktidara gelen birine karsi cunta darbesi olarak mi tanimlanacakti.”

Esber Yagmurdereli: “Türkiye hapishaneleri 12 Eylül’den daha kötü durumda”
Sanatçilar Girismi’nin imzacilarindan olan Esber Yagmurdereli, “12 Eylül’ü ve siddeti biliyoruz ancak Türkiye hapishanelerinde bugün 12 Eylül döneminden çok daha olumsuz sartlar var. Su anda 150 bin kisi hapishanede ve bu rakam 12 Eylül’den çok daha fazla. Hapishanelerden bana hasta tutuklu mektuplari geliyor ve 200 kisilik bir liste vardi elimde. O sayi azaliyor sürekli. Elimde 108 kisilik liste var sadece” diye konustu.

Tortum’da doga mücadelesine de deginen Yagmurdereli, tüm bunlarin Türkiye’de bir tabloyu ortaya koydugunu belirtirken, bu olumsuzluklari degistirmek için burada oldugu gibi bir araya gelmelerinin çok degerli oldugunu söyledi.

Rutkay Aziz: “Su kayniyor biz de harekete geçecegiz”
Girisim imzacilarindan olan sanatçi Rutkay Aziz, su 100 derecede kaynar ve kayniyor. Simdi mesele bizim ne yapacagimizda. Biz haksizliga karsi çalismalara en kisa sürede baslayacagiz” dedi.

Orhan Aydin: “Önümüzde kavgali bir süreç var”
Tiyatro sanatçisi Orhan Aydin yaptigi konusmada, önlerinde kavga dolu bir süreç oldugunu dile getirdi. 13 Mart tarihinde Sivas Katliaminda yakilan aydinlarin davasinin zaman asimindan düsme riski oldugunu hatirlatan Aydin, bu tehlikeye karsi “Sanatçilar Girisimi” olarak davayi takip etmeleri gerektigini söyledi.

(soL - Istanbul)