Elveda Esenler! Elveda Balat! Elveda Sulukule!
Bu günlerde mahalleli bir endise, bir telas içinde… Bir ayrilik sarkisindaki gibi. Evlerde bir burukluk, bir keder bir hüzün bir korku var. Sonumuz ne olacak!
Yeni Türkü grubunun söyledigi Mamak Türküsü’nü hatirlatti.
geldigimizde otlar yemyesildi
ve kuzeydeydi günes
kömür deposu bosaldi iste
mamak`a sonbahar geldi
günes altinda tutsaklar
geçen sonbahara bakiyorlar
sirin mi sirin gecekondu evleri
samsun asfaltinda otomobiller
ne güzeldir yollarda olmak simdi
Mahallede bir sonbahar havasi var! Göç mevsimi!
Mahalleli kendini gazel olmus bir yaprak gibi hissediyor artik… Yerden havalandiniz mi, biraz yükseldiniz mi artik rüzgarin insafina kalmissiniz demektir. Nereye hangi yöne gideceginiz belli degildir. Bu gazel olmus yaprak gibi havada zikzaklar çizerek uçar durursunuz, nereye konacaginiza yine rüzgar karar verir. Birilerinin elle tutulur bir seyler söylemesini bekliyorlar. Durumlarina uyan bir formül arayisindalar.
Yillardir komsu olduklari insanlardan, tanidik bildik sokaklardan, geçmislerinden, anilarindan ayrilmanin hüznü var. Bahçeye baglara, sokaklara, mahalleye sonbahar gelecek! Arkasindan kis… Mahalle tarumar olacak!
Neden elveda? Bu isin dönüsü yok da onun için. Terk edenin dönüsü yok! Söylenenler güven vermiyor, tutarsizliklarla dolu.
Bir kere uygulama esastir, vaatler degil. Bu Sulukule’de, Balat’ta v.s denenmis, sonuçlari görülmüs… Vatandas safça inaniyor, arkasindan pisman oluyor. Nedeni ise Kentsel Dönüsüm Formülü’nde gizli.
Kentsel Dönüsüm Formülü ise söyle isliyor:
Eger dar gelirli iseniz büyük bir olasilikla ki %90 böylesiniz, basiniza gelecekler sunlardir:
1-Kiraci olmak.2-Borçlanmak 3 -Direnirseniz bu sefer acil kamulastirma devreye girecek! Bu da esittir evsiz kalmak! Size baska seçenek yok! Siz bir kere evinizden çiktiniz mi bir daha ayni yerde oturma sansiniz %10’un bile altinda olacak. Yine ayni yoksullukla yine ayni niteliksiz evlerde oturacaksiniz ama baska yerde, sehrin dis mahallelerinde…(Ben yoksul degilim diyenler için Türk-Is Eylül 2012 rakamlari: 4 kisilik ailenin açlik siniri 949 Lira, yoksulluk siniri 3.092 Lira…)
Asagida Dünya’daki iki uygulamadan örnekler verecegiz.
Siz bu isten ne kazanacaksiniz! Sizin Kentsel Dönüsüm’den payiniza ne düsecek! Sonuç ne olursa olsun kaderiniz fazla degismeyecek!
Formüldeki sürecin isleyisine bir bakalim:
1.Etap: Evinizi satacaksiniz. Satmaz iseniz ya müteahhit ya da belediye(TOKI-KIPTAS v.s) ile anlasacaksiniz. Anlasmaz isen acil kamulastirma yaparak, yine elinizden alacaklar.
2.Etap: Hukuk yolu kapalidir. Yalnizca itiraz hakkiniz var. Masraflar size ait olmak üzere itiraz edebilirsiniz. Sadece itiraz. Sekil ve görünüsü kurtarmak açisindan. Hukuka müracaat etmeniz sonucu degistirmeyecektir.
3.Etap: Her durumda mahallenizi terk edeceksiniz:
a- Alin paranizi gidin! Evinizi satarsaniz sehir disina gideceksiniz. Perisan olmanizin için en kolay yoldur.
b-Bulundugun yerde kiralar yükselecek. Ucuz kiralar ancak sehir disina yakin yerlerde olacak. Çünkü altyapi, ulasim zorluklari olan yerde kira düsük olur. Oturacaginiz evin simdikinden asagi kalir yani olmayacak.
c- Elinizdeki para ile ev satin almaya kalkacak olsaniz ya da biraz üzerinde; su an oturdugunuz evle alacaginiz evin bir farki olmayacak. Bu sekilde ev alamaz iseniz o zaman kiraci durumuna düseceksiniz. Böylece daha ucuza bir yer bulmak zorunda kalacaksiniz. Yani bir eviniz varken evsiz kalacak, kiraci durumuna düseceksiniz.
d-Müteahhit ya da belediye ile anlastiysaniz: Evinizin yerine daha küçük metrekarede ev verilecek… Böyle bir ev verildiginde de büyük bir olasilikla siz yine bu evde oturamayacaksiniz. Çünkü bu evi size borçlandirarak verecekler. Su anki evinizin degerinin üzerinde borçlanacaksiniz. Bu sekilde aileler de parçalanacak, daha magdur edilcek! Kalabalik halde yasayan aileler bir kere bu küçük evlere sigmayacaklar. Ikiye hatta üçe bölünecek. Kira giderleri artacak.
Öyle ki sizin hiçbir seyiniz(arsa-eviniz) yokmus gibi kabul ediyorlar… Hem borç ödeyeceksiniz hem apartman giderlerini (Aidat v.s giderleri) ödemeye çalisacaksiniz. Bunun altindan kalkabilirseniz eger… Arsani, daireni alacaklar seni borçlu çikaracaklar. Evin yok borcun çok! ‘Esenler Belediye Baskani M.T. Göksu diyor ki: Daireleri 60-70 bin TL’ye alarak 350 bin TL’lik daireler veremeyecegiz. Aradaki farki ödeyecekler…’
e-Kiraciysaniz ayni kaderi paylasacaksiniz. Hâlbuki yasa kira yardimi yapilabilir, diyor. Kiralar yükselecegi için sen de sehir disina dogru öteleneceksin. Kiracilarin payina ise ’Bize kira yardimi yapilmayacak mi?’ diye en yetkili birine sorulmasi üzerine ‘Biz sizin evinizi yikmiyoruz ki…’ düsecek…
f-Isin içinden çikilmaz hale geldiginde; baktiniz ki olmuyor bu sefer kiraya verip mahalleyi, ilçeyi terk edeceksiniz. Kiraya veremez isen bu sefer satip yine terk edeceksiniz.
g-Bu durumda en kötü olasilik evini yok pahasina satmaktir. Satmayin evinize sahip çikin. Arsanin sizin olmasinin hiçbir kiymeti yok. Arsa piyasa rayiç bedellerinin yari fiyatina elinizden satin alacaklardir
h-Asil amaç rant saglamaktir. Kentsel Dönüsüm hak sahipleri yararina degildir. Çünkü yeni daire fiyatlari el yakacak cinstendir. Sizden 30–40–50–60 bin TL aldiklarini 350–400–450 bin TL’ye satacaklardir. `Helali hos olsun rant vatandasimiza` Rant yok, deniyor. Var, hem de dik alasi! 50 bin liraya hak sahiplerinden alinan yerler yapilinca nasil 450 bin TL’ye satilabiliyor.
e-Lafin kisasi siz bu yeni binada oturamayacaksiniz.
f-Gerekçe; deprem olacaktir, riskli yapilar bir mezarliktir. Vatandasin canini malini düsünüyoruz. Vatandasi kurtaracagiz. Insanca yasanir evler verecegiz. Söylem budur ama uygulama tam tersinedir. Sizi degil yerinizi düsünüyorlar. Eger sizi düsünüyor olsalardi; depremden dolayi bir mezarlik haline gelecek evinizin sizin için daha yasanabilir, nitelikli konutu karsiliksiz yapmalari gerekirdi. Çünkü arsa sizin! Mahalle sizin! Komsu sizin!
Sonuç: Hak sahibi yine ayni kaçak binalarda oturmak üzere kent disina sürülecek.
Bu durumda bile halka karsi basin yoluyla söylenenler ayri, verilen sözler ayri, uygulamalar çok farklidir.
Bir kere yeriniz degerli hale gelmis… Bu bir… Mademki sizi düsünüyorlar, hiç sehrin dis, kenar mahallelerde Kentsel Dönüsüm uygulamasi yapiliyor mu? Bir bakin… Bu iki… Yerinize bir kere göz dikilmis! Kaybetmeye mahkum olacaginiz bir yasa var. Eger haklilar ise neden hukuk yolu kapali? Bu üç…
Kentsel Dönüsüm’de bunlardan birini yaptiktan sonra geriye dönüs yok! Bir kere mahalleni, konu komsunu terk ettin mi, gidis o gidis olacak!
Size Dünya’dan 2 örnek uygulama ile bu isin yoksullar için nasil yapildigini göstermek istiyorum…
’En güzeli en fakire’
Örnegin Venezuela’da… Orda da bizdeki TOKI’nin karsiligi olan Büyük Konut Misyonu adli bir kurulus var. TOKI konutlari gibi onlarin yaptiklarindan kimse sikayet etmiyor. ‘Onurlu konut’ projesi diyorlar…253 bin konut insa edilmis… Dar gelirlilere, yoksullara bedava veriliyor. Asgari ücret üzerinde maas alanlarin %80’nini devlet karsiliyor. Ödemeler yasam standardini etkilemeyecek sekilde hesaplaniyor.
Örnegin Kolombiya’da… En büyük sehirlerinden Medellin’de… ‘Aslen matematikçi olan Sergio Fajardo 2003’te belediye baskani seçildiginde basit ama etkili bir politika baslatti:’En güzeli en fakire’ Bu anlayisin gerekçesi; muhtaç olan kesimlere götürülen en küçük hizmet kentin yasam kalitesini artiriyor. Keyifli ve güvenli alanlar yaratiyor. Bir yetkili gerekçeyi açikliyor: ‘Bu yapilar sadece iyi ve saglam degil, mimari açidan da sira disi, yenilikçi yapilardi. Suç oranlari daha da düstü, yasam kalitesi artti.’ Gecekondular yerinde yapilan ama insanlara kendini önemli hissettiren yapilar sadece mimari, altyapi, planlama bakimindan degil, kütüphane, spor salonu, parklariyla,’ pahali olmayan, bakimi ve isletimi masrafsiz…’
Bizdeki tam tersine… Sizi depremde zarar görecek bu mezar evlerden kurtaralim ama siz baska yerde oturun!
Elveda komsular!
Elveda es dost, arkadaslar!
Konu komsu, mahalleli elveda!