haber/ Elmas Aydogan
Bursa Haber köse yazari Muharrem Karabulut, bugünkü kösesinde kentsel dönüsüm için verilecek destekleri kaleme aldi.
Iste Muharrem Karabulut'un 'Kentsel dönüsüme kredi destekleri' baslikli yazisi...
Saglikli ve modern bir çevrede, her türlü alt yapi sorunlarindan arindirilmis, sosyal donati alanlari eksiksiz, saglam ve modern kullanimli bir evde oturmak herkesin hakki. Istekler böyle fakat eldeki imkanlar hiç de öyle olmuyor. Kimimiz gecekondularda, kimimiz derme çatma kulübelerde kimimiz ise rezidanslarda oturuyoruz.
Modern ve saglikli bir ortamda yasamanin en önemli kuruai dönüsüm. Yani yenilenme. Bu yenilenmenin yapilmasi içinde bir takim kanuni düzenlemelere ihtiyaç var. Ülkemizde yasadigimiz depremler sonrasi ve en fazla ders alinan 1999 Marmara Körfez Depremi sonrasinda kentsel dönüsüm meselesi konusulmaya baslandi. Bu konu hem çok derinlemesine bir vaka hem de yapilmasi gerekli çok is var.
Memleketimizin hangi sokagina giderseniz gidin, kentsel dönüsüm yapilmasi gerekli diye konusursunuz. Çünkü, gecekondulasma ile hisseli parsel satislari ile kentlerimiz, kasabalarimiz yapilasmis. Sonra, belli bölgelerdeki gelisme ve insanlarin nüfus artisi nedeniyle 5 metrelik gecekondu yollari sabit birakilip, Islah Imar Planlari ile buralari 5 ile 8 katli, hatta bazi yerlerde 10 katli yapilasmaya açilmis. Bitisik nizam yapilan bu yeni binalarda kenti kusatirken, rüzgar akimina engel olmus, yesil alanlar birakilmamis, otopark yapilmamis. Kent içi yasanti tam bir kesmekes haline gelmis.
Bu durumdan kurtulmanin tek çaresi kentsel yenilenme, yani dönüsüm.
Geçtigimiz yillarda Bursa örnegine bakarsak, kentsel dönüsüm adi altinda hak sahiplerine verilen 0.50 puanlik bir artis, belediyedeki uzman ekipler ve müteahhitlerin girisimleriyle yüzde 150 imar ve rant artisina dönüstürüldü.
Sonra, adalet bu haksizliga ve kural, kanun tanimayan kentsel dönüsüme “dur” dedi.
Simdi, bazi binalar yikildigi gibi kaldi. Bazilari 5 kat yerine 12 kat yapildi. Bazilarinda ise rantsal artis öylesine saglanmis ki, yüzde 150 fazlalik var.
Nereden bakarsaniz bakin, bu kentsel dönüsüm meselesi tam bir kanayan yara. Evleri yikilip magdur edilen vatandaslar var. Kendi evinde sicacik otururken simdi kira ödemek zorunda kalan, evi ise ne zaman yapilacagi belli olmayan vatandaslarimiz var. Bazilari, Dimyat’a pirince giderken, evlerindeki bulgurlarindan oldular.
Bu konunun çözümü için çareler araniyor.
Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan’in imzasiyla yürürlüge giren kanuna göre 6 bin 306 sayili Kentsel Dönüsüm kanunu kapsaminda hak sahiplerinde bankalardan kullandirilacak kredilere saglanacak faiz destegi tutarlari degistirildi.
Binasini güçlendirmek isteyenlere verilen 50 bin lira kredi 80 bin liraya çikarildi. Yani yüzde 60 oranli zam var.
Evini kentsel dönüsüme sokmak isteyenlere verilen 125 bin lira kredi 200 bin liraya yükseltildi.
Birden fazla evi olanlara iliskin verilen 625 bin lira kredi limiti de 1 milyon liraya çikarildi. Böylece tüm kalemlerde yüzde 60 oraninda kredi destegi artisi yasandi.
Uygun sartlarda kredi almak isteyenler 120 aya kadar vade yapabilme imkanina kavusuyor. Günümüz sartlarinda bir evin ortalama maliyeti 200 bin lirayi buluyor.
6 bin 306 sayili kanun kapsaminda yapisi riskli yapi olarak tespit edilen gerçek veya tüzel kisilerin anlasmali bankalardan kullanacagi kredilere Çevre ve Sehircilik Bakanligi destegi sayesinde standart konut kredilerine göre yillik bazda yüzde 4 ile yüzde 3 arasinda daha düsük oranda konut kredisi faiz destegi veriliyor.
Faiz destegi verilebilmesi için tahliye tarihinden itibaren bir yil içinde bankaya basvurulmus olmasi gerekiyor. Bu karar kapsaminda Bakanlikça onaylanan faiz destekli kredilerin kullandirilma süresi Bakanlik tarafindan verilen faiz destegi uygunluk yazisi tarihinden itibaren bir yil olarak bildirildi.
Kiracilar (en az 1 yildir kiraci olarak oturanlar) veya kat malikleri (en fazla 5 dairesi olmak üzere) bu krediden faydalanabilirler. Eger bir binayi birden fazla kisi kullaniyorsa bu durumda kat malikleri toplu halde ayni anlasmali bankaya ayni anda basvurmalari gerekiyor.
Kira Yardimi destegini tercih edenler bu destekten faydalanamiyorlar. Yani, ya kredi alacaksiniz yada kira destegine razi olacaksiniz. Bu durum elestiri oklarini topladi. Gelir düzeyi az olanlara hem kira hem de kredi destegi verilmesi isteniyor.
Çevre ve Sehircilik Bakani Murat Kurum "Resmi Gazete’de yayimlanan Cumhurbaskani Karari ile kentsel dönüsümü hizlandiracak, vatandaslarimiza mali kolaylik getirecek bir düzenlemeyi daha hayata geçirdik. Yapilarini kentsel dönüsüm kapsaminda yenileyen vatandaslarimiz için kredi miktarlarini arttirdik." dedi.
Bakan Kurum "Yapilarini kentsel dönüsüm kapsaminda yenileyen vatandaslarimiz için KDV indiriminden sonra attigimiz bu yeni adimla ülkemizin tamaminda deprem dönüsüm sürecini daha da hizlandirarak vatandaslarimizi saglam ve güvenli yuvalara kavusturmak için çalismaya devam edecegiz" açiklamasinda bulundu. Hayirli olur insallah….
Alinan bu kararlarla, yarim kalan veya yikilip hiç baslanilmayan kentsel dönüsüm projelerine start verilip verilmeyecegi ayri bir merak konusu.
