Küba Ankara Büyükelçisi Luis Alberto Amoros Nunez, Çin’deki deneyim sayesinde koronavirüse karsi asi ve ilaç çalismalarinda ilerleme sagladiklarini belirterek, “Çin’deki salgin sirasinda ilerleme sagladigimiz bir asi prototipi olustu” dedi.
“Bugünlerde koronavirüsle ilgili Türkiye’deki ajanslarda Küba ile ilgili haberler çikiyor” diyen Küba Ankara Büyükelçisi Luis Alberto Amoros Nunez, ülkelerinin saglik sistemi, koronavirüse karsi yaptiklari asi ve ilaç çalismalari hakkinda Anka’ya konustu.
‘BÜTÜN KÜBA’YA YETECEK ILACI ÜRETMEYI TAAHHÜT ETTIK’
Küba’da ilaç üreticisi BioCubaFarma, daha önceki SARS ve MERS salginlarinda etkisini gösteren Interferon Alpha 2B dahil olmak üzere koronavirüsle savasacak 22 ilacin üretimi konusunda garanti verdi. Ayrica Küba’nin koronavirüse asi çalismalari yaptigi biliniyor. “Iyilestirmeden önce önlemek daha önemli” diyen Nunez asi çalismalari ve ilaç tedariki konusunda su bilgileri verdi: “Çin ve Wuhan’daki deneyim, ilaç konusunda ilerlememizi sagladi. 22 tane ilaç insanlara uygulandi. Bu tür bir ilaç kombinasyonun iyi geldigini gördük. Bu ilaçlarin bir kismi HIV’de, bir kismi gripte, bir kismi ishalde bir kismi da bagisiklik sistemini güçlendirmede kullaniyor.”
‘ÇIN’DE ILAÇ FABRIKAMIZ VAR’
“Interferon Alfa-2b özel olarak bu tedavide kullaniliyor. Bu ilaç Çin’de kullanildi. Küba’ya 6 ay yetecek kadar elimizde mevcut. 11 milyon nüfusumuz için yeterli. Büyük bir salgin ihtimaline de hazirlikliyiz. Farkli ülkelere tedarik edecek kadar da var. Bu konuda dünyanin farkli ülkelerinden de talep geldi ve tedarik etmeye basladik. Çin’de Kübali bir ilaç fabrikasi var. Burada da Interferon Alfa 2B üretiliyor.”
‘ASI PROTOTIPI OLUSTU’
“Çin’deki salgin sirasinda ilerleme sagladigimiz bir asi prototipi olustu. Küba’da bir merkez var. Bu merkez asi prototipi üzerinde çalismaya hazir. Çin’le birlikte bu konuda çalismalar sürdürülüyor. En kisa zamanda bitirmeyi umuyoruz.”
‘KAR ÜZERINE DAHA AZ DÜSÜNMELIYIZ’
Nunez saglik hizmetlerinin pazar olarak gören ülkelerin asi ve ilaç konusunda koronavirüse çare olup olamayacagini söyle degerlendirdi: “Daha az bencil olmali ve kâr üzerine daha az düsünmeliyiz. Baskalarinin problemleri üzerine daha çok düsünmeliyiz. Bu her zaman Küba’nin takip ettigi bakis açisi olmustur. Böylece saglik anlaminda dünyadaki en iyi standartlari yakaladik. Insallah, ilaç sirketleri kazanacaklari parayi daha az düsünür, insanlarin iyiligi ve sagligini daha çok dikkate alir. Kâri daha az düsünüp, insanlara daha çok kara yormalari gerekiyor. Koronavirüsün getirdigi zorluklari asmak için bencil ve kâr odakli olmayan kolektif ve dayanismaci bir yaklasima ihtiyacimiz var.”
‘ILAÇ SIRKETLERI ÜRÜNLERININ FIYATLARINI DIKKET ALIYOR’
“Büyük ilaç sirketleri öncelikle üretecegi ürünlerin fiyatini dikkate aliyor ve bu sebeple bu ürünlerin dünyadaki ihtiyaç sahibi çogu ülkesine erisimi saglanamiyor. Büyük ilaç sirketlerinin yarattigi bir çikar çatismasi söz konusu ve bu ilaçlarin herkese erisilebilir olmasi için yasalarin ve düzenlemelerin devreye sokulmasi gerekiyor. Saglik, bir insan haklari meselesi olarak ele alinmalidir. Küba’nin perspektifi budur.”
‘BIZ FIDEL VE CHE’NIN ÇOCUKLARIYIZ’
Ingiltere bandirali MS Braemar gemisi, birden fazla ülkenin reddetmesinin ardindan gemideki yolculari Küba kabul etti. Nunez korona tehlikesine ragmen bu gemiyi neden kabul ettiklerini anlatti: “Bunu ilk kez yapmiyoruz. Tarihimizde, devrim tarihinde, birçok kez zor durumlarda insanlik ve dayanisma örnegi gösterdik. Biz Kübalilar Fidel ve Che Guevara’nin çocuklariyiz. Che Guevara baska yerlere savasmaya gitti. Normal olarak biz de bunu yapmaya hazirlikliyiz. Bu, devrimin insani geleneginin yansimasi olan politikalarin bir parçasi.”
‘RISK ALDIGIMIZIN FARKINDAYIZ’
“Bu gemiyi kabul ederek büyü bir risk aldigimizin farkindayiz. Ancak Havana yakinlarindaki limana tekne ve gemilerin girisi olsun, operasyonda görevli insanlarin virüsü kapmalarini ve virüsün baska yerlere yayilmasini engellemek olsun bir sürü önlem aldik. Herkes bu ve benzeri sorunlarin çözümü hususunda bencil davranirsa, ki biz asla böyle olmayacagiz, tüm bunlarin üstesinden gelemeyiz. Dayanisma göstermemiz gerekiyor. Is, para odakli ve bencil bir sekilde çözemeyiz.”
‘INSANLAR ÇIN’I TERK EDERKEN DOKTORLARIMIZ KALDI’
Koronavirüse karsi dünyanin degisik yerlerinde 400 doktor görevlendirmeye hazirlandiklarini belirten Nunez, su bilgiyi verdi: “italya’nin Lombardiya bölgesindeki yetkililerin talebi üzerine doktor ve hemsirelerden olusan 59 kisilik bir ekip destege gitti. Çin’de basladiginda oraya da doktor gönderdik. Ve diger insanlar Çin’i terk ederken, Kübali doktorlar orada kaldi. Nikaragua ve Venezuela’ya da oradaki makamlarin talebi üzerine doktor göndermek üzereyiz. Dünyanin farkli yerlerinden de benzer talepler geliyor. 400 civarinda doktorumuzu her an dünyanin farkli bölgelerine göndermek üzere hazirliklarimizi tamamladik.”
‘1 KISI ÖLDÜ, 16 VAKA, 523 KISI KARANTINA ALTINDA’
Küba’da hastalik belirtileri gösteren 523 kisinin karantinada oldugunu, 16 koronavirüs vakasi görüldügünü ve 1 kisinin de hayatini kaybettigini söyleyen Nunez, ülkedeki tabloyu açikladi: “Bildiginiz üzere su anda 16 korona vakasi tespit ettik ve bunlardan biri üç gün önce maalesef öldü. 16 hastadan 9’u farkli ülkelerden gelen turistler. 2 kisi yurt içinde bulasma yoluyla hasta oldu. 523 insani ise müsahede ve gözlem altinda tutuyoruz. Bu insanlar arasinda hasta olanlar, grip olanlar veyahut korona vakalarinin çok oldugu yerden gelen insanlar var. Bu insanlarin 159’u yabanci, kalan 364’ü ise Kübali. “
TEST YAPAN 3 LABORATUVAR VAR
“Testleri yapmak için 3 tane laboratuvarimiz var. Eger birinin virüsü kaptigindan süpheleniyorsaniz böyle bir durumda bu insanlar izole ediliyor. 4-5 günümüzü aliyor testin sonuçlanmasi. Insanlara bu 4-5 günlük süreçte izole olmalari tavsiye ediliyor.”
‘SADECE KARANTINA ALTINA ALAN DEGIL TEDAVI EDEN BIR SISTEM’
Nunez, Küba’daki saglik sistemini ve koronavirüs ortaya çiktiktan sonra sistemde yapilan degisiklileri anlatti: “Küba’da aile hekimligi isimli bir sistemimiz var. Her komünite için her bir blok için orada veyahut yakininda yasayan bir doktorumuz ve bir hemsiremiz var. Sadece insanlari karantina altina almakla yetinmiyoruz. Virüs tasiyan insanlari bir sekilde tedavi etmeye de yönelik bir sistem.”
‘KÜBA’YA GITTIGINIZDE 14 GÜN EVDE KALMANIZ GEREKIYOR’
“Bu sistemde öncelikle sinirlarimizda uçakla ve deniz yoluyla gelenler için gözetim yapiyoruz, herkesin atesini otomatik olarak ölçüyoruz. Aralarindan birinin yüksek atesi varsa testlerinin gerçeklesmesi için özel bir merkeze gönderiyoruz. Bunun için merkezlerde 3 bin yatagi hazir bulunduruyoruz. Gelen insanlarda hiçbir semptom bulunmadigi bir durumda insanlar otellere, sehir merkezlerine gidiyor. Hepsinin 14 gün boyunca evlerinde kalmasi gerekiyor. Bu bir zorunluluk, aksini yapamazsiniz. Örnegin tatil için Küba’ya gittiginizde ya da ben gittigimde 14 gün boyunca evde kalmamiz gerekiyor.”
‘HER KURUMLE ENTEGRE ÇALISIYOR’
“Aile hekimi sisteminde ise içinde ortalama 600 insanin bulundugu bir komüniteye, bir doktor ve bir hemsirenin düsüyor. Ve bu sistem sayesinde her seyi takip edebiliyoruz. Mesela bu doktor ve hemsire, kimlerin Küba’ya yeni geldigini, 14 gün boyunca evlerinde durmasi gerektigini biliyor ve durumu takip ediyor. Örnegin Küba’ya gittigimde doktor beni disarda gördügü zaman ihbar edebilir. Böyle bir takip sistemimiz mevcut ve gayet iyi isliyor. Tabi her çalisma alaninda, bakanlikta bu insanlari disarda ise ‘evine git’ diye uyarmak da doktorun görevi. Aile hekimligi sisteminde insanlarin durumunu ve semptom gösterip göstermediklerini takip etmek için egitim aliniyor. Böyle bir durumla karsilastiklarinda bu insanlarin özel merkezlere gönderilmesini sagliyorlar. Bu sistemi sürdüren kurum herkes ve her kurumla entegre çalisiyor.”
KÜBA’DAKI DURUMLA TÜRKIYE’DEKI DURUM KARSILASTIRILAMAZ
Koronavirüs konusunda Türkiye ve Küba’nin karsilastirilamayacagini ifade eden Nunez, sunlari belirtti. “Bildiginiz üzere tüm ülkeler içindeki bulunduklari duruma göre bu konuyla ilgili önlemler aliyor. Bu sebeple bir karsilastirma yapmak çok güçb Biliyorsunuz, Küba bir ada devleti. Bu sebeple Küba’ya girmek de Küba’dan çikmak da kolay degil. Ancak havayolu veya deniz yolunu kullanabilirsiniz. Bu yüzden Küba’nin sinirlarinda, havaalani ve liman gibi yerlerde bir sürü önlemler aliyoruz.”
TÜRKIYE’DE OLDUGU GIBI TOPLU ETKINLIKLER DURDURULDU
“Tabii belli konularda bazi benzerlikler mevcut, ancak bu tamamen içinde bulunulan duruma bagli. Küba’da baskanin, basbakanin, bakanlar kurulunun ve konuyla ilgili baska önemli birimlerin liderlerinin katilimiyla son zamanlarda her iki günde bir toplanip koronavirüs önlemleri hakkinda konusuluyor ve taraflar birbirlerini bilgilendiriyor. Birkaç hafta önce hükümet 100’den farkli önlem açikladi ve bu süreçte bu önlemlere yenilerini ekliyor. Türkiye’de oldugu gibi geçtigimiz hafta tüm kamusal, kültürel ve spor etkinliklerini durdurduk. “
ELÇILIKTE ÖNLEMLER ALINDI
Elçilikte koronavirüse karsi aldiklari önlemleri anlatan Nunez, sunlari söyledi: “Bu dönemde hijyenik tedbirlerimizi artirdik. Herkes ellerini yikiyor; maske takiyoruz. Buraya gelen ziyaretçilerin sayisini azalttik. Siz buradasiniz tabii ama bu günlerde fazla ziyaretçimiz yok. Hükümetten ve saglik bakanligindan gelen açiklamalari takip edip uyguluyoruz. Her gün birbirimizin atesini ölçüyoruz. Yaptigimiz islere de bir kisitlama getirdik. Burada çalisan herkes evden ise geliyor, isten eve gidiyor, is çikisi bir yere ugramiyor. Bu sadece buradaki Kübalilar için degil çalisan herkes için geçerli bir durum. Gördügünüz gibi elçiligimizde Türk çalisanlar da var. Yasaklanan yerlere gitmemek için onlara her gün hükümet önlemleri hakkinda sorular soruyoruz. Mesela camiler. Dua etmek için camiye eden Müslüman arkadaslarimiz için önemli bu. Sürekli iletisim halindeyiz; her gün konusuyoruz. Ülkedeki durumun gayet farkindayiz.”
Kaynak: ANKA Haber Ajansi
