Kürtajin yasak oldugu Irlanda uyardi

Avrupa Birligi içerisinde Polonya, Malta ve Kuzey Irlanda ile birlikte kürtajin yasak oldugu Irlanda`da, `kürtaji yasaklayan ve cezalandiran` düzenlemeye, 1983 yilindaki halk referandumuyla ömür boyu hapis cezasi da eklendi.

"Su anda biz pek iyi bir örnek teskil etmiyoruz" diyen, Irlanda Aile Planlamasi Vakfi (Irish Family Planning Association)`nin CEO`su Niall Behan.

Ülkede aile planlamasi ve kürtaj konusunda Irlandalilara yardim için olusmus kurumlardan en eskisinin CEO`su Niall Behan, Türkiye`deki kürtaj tartismalarinin merkezde oldugu açiklamalari Aksam gazetesinden Senay Yildiz`a yapti.

O açiklamalardan dikkat çeken noktalar söyle:

- Irlanda`da kürtajla ilgili durum tam olarak nedir? 
Irlanda`da kadinin hayati risk altinda olmadikça kürtaj yasak. Ama yasada, kadinin hayatinin ne zaman risk altinda oldugu konusunda tam bir netlik yok. Teorik olarak bir kadinin hayati risk altindayken mümkün olsa da, uygulamada bu böyle degil. Bu nedenle diyebiliriz ki, Irlanda`da kürtaj her durumda yasak.

- Irlandali kadinlar kürtaj için baska ülkelere ama özellikle de Ingiltere`ye gidiyor, degil mi? Rakamlari biliyor musunuz? 
En azindan yilda 4 bin kadin kürtaj yaptirmak için Ingiltere`ye gidiyor. Çünkü hem yakin hem de dil sorunu yok... Yasadisi sekilde kürtaj da oluyor. Ama bazen kadinlarin zorla anne yapilmasi gibi oldukça farkli trajediler de görüyoruz. Bir de ortada çok fazla yasal sorun var. Türk Hükümeti bunu düsünüyor mu, bilmiyorum ama dünyada insan haklari ile ilgili düzenlemelerin yasal sonuçlarina iyi bakmalisiniz. Irlanda sadece iki yil önce Avrupa Insan Haklari Konvansiyonu`nu ihlal etmekle suçlandi. Bu nedenle su anda mevcut yasa üzerinde çalisiliyor. Birkaç hafta içinde büyük bir degisim bekliyoruz.

- Ne bekliyorsunuz? Tamamen serbestlik kazanma ihtimali var mi? 
Tamamen serbest olmasini beklemiyorum. Irlanda`da yasal kürtajin yapilabilecegi kosullari tanimlayacaklarini saniyoruz ama bekleyip görmek lazim...

Size sadece tecrübelerimizi söyleyebilirim. Kadinlar bizi yardim hattindan ariyor, aile planlamasi ya da yasal kürtaj için yurtdisindaki klinikleri soruyor. Eger toplumda kürtaj rakamini düsürmek istiyorsaniz, yasaklamak pek de iyi bir yol degil. En iyi yol cinsellik ve cinsel iliski egitimi ile korunma yöntemlerine kolay ulasimi saglamak. Irlanda`da son 10 yilda bunu uyguladiklari için kürtaj sayisinda gözle görülür bir azalma var. Ama bu yasaktan degil, diger metotlarin öne çikmasindan kaynaklaniyor. Bu yasak aslinda kürtaji çogaltiyor. 

- Neden yasak kürtaji çogaltiyor? 
Kürtaj 1861`den beri suç sayiliyor. Yani aslinda, Irlanda Devleti kuruldugundan beri hiç yasal olarak kürtaja izin verilen bir süreç hiç olmadi. Gördügümüz kadariyla, kürtaj yasak olmasa, insanlar rahat ve açikça konusabilse, biraz düsünebilse, panikle kürtaj yaptirmak yerine kendi istekleriyle ebeveyn olma asamasina daha rahat gelebilirler. Üzerlerindeki bu baski onlari tedirgin edip, olumsuz etkiliyor. Kürtaj rakamini düsürmek ise cinsellik, cinsel iliski egitimi ile dogum kontrol araçlarina erisimi kolaylastirmakla ilgili. Son 10 yilda korunma yöntemlerine eczanelerde kolay ulasilmasinin saglanmasi ve okullarda zorunlu cinsel iliski egitimi dersleri verilmesi rakamlari düsürdü.

- Irlanda`da kürtajin hala bu denli önemli bir tartisma meselesi olmasinin temel nedeni din unsuru, degil mi? 
Evet. Bu su ünlü miras konularindan biri. Irlanda Devleti kuruldugundan beri son derece muhafazakar bir Katolik devlet olarak görüldü ve bu tabii ki çok etkili. 1983`te bir referandum yapildi ve insanlar kürtaj karsiti yasayi kabul etti. 30 yil önce kabul edilen ve kürtaji yasaklayan yasa hala anayasamizda duruyor.

- Peki sizce toplum bugün hala ayni noktada mi? Ne gösteriyor kamuoyu yoklamalari? 
Toplum çok ciddi bir sekilde degisti. Bence bu yasa bugün önümüze gelse artik geçmez. Yapilan arastirmalar insanlarin desteginin giderek azaldigini ortaya koyuyor.

- Sizce tüm bu kürtaj tartismasi siyasi mi? 
Bence içinde çok fazla siyasi firsatçilik var. Bizim bu konuya yaklasimimiz, bir insan hakki sorunu. Bazen insan haklari meseleleri çok popüler olmayabilir. Eger Türkiye`deki siyasetçiler uzun vadeli düsünmezse, Irlanda`da bizim durumumuza düsebilir. Çünkü su anda biz pek iyi bir örnek teskil etmiyoruz.

- Neden? 
Bizim kürtaj yasamizi dünyadaki hemen her insan haklari örgütü, Birlesmis Milletler, Avrupa Insan Haklari Mahkemesi... Hepsi tarafindan sürekli elestiriliyor ve Irlanda`ya baski yapiyor. Bu gerçekten hiç de adil degil bu ülke için.

- Türkiye`de kürtaj sayisini mi azaltmak istiyor siyasetçiler?

Saniyorum, evet. Hedef bu galiba...

Ama süresini kisaltmak veya yasaklamak tersine etki yapiyor diye gösteriyor bizim tecrübelerimiz. Yasaklama tersine baski yapiyor. Insanlara zaman veya yasakla baski koymazsaniz, ilk basta istemediklerini düsündükleri bebegi isteyebilirler. Ama paniklediklerinde saglikli düsünemiyor ve hemen kürtaj alternatiflerine bakiyorlar. (Aksam)