Bankalarin tüketicilerden alacagi ücretler, kredi kartlari, maketten satis olarak adlandirilan ön ödemeli konut satislari, aldatici reklamlarin denetimi gibi pek çok konuda devrim niteliginde düzenlemeler içeren ve bu yönüyle 76 milyon tüketiciyi ilgilendiren `Tüketicinin Korunmasi Hakkinda Kanun Tasarisi` yarin Tbmm Genel Kurulu`nda görüsülmeye baslanacak.
HAK ARAMA KOLAYLASACAK
Yeni kanunun yürürlüge girmesiyle birlikte tüketicilerin daha ileri seviyede korunmasi saglanacak ve hak arama yollari kolaylastirilacak. Gerek tüketiciye mal ve hizmet sunan firmalarin gerekse basta Gümrük ve Ticaret Bakanligi olmak üzere kamu kurumlari araciligiyla tüketicilerin bilgilendirilmesine agirlik verilecek. Tüketicilerin islem yaptigi tüm piyasalarda `Bilinçli Tüketici, Basiretli Tacir` ilkesinin esas alinmasi saglanacak.
Yeni kanun tasarisinda öne çikan düzenlemeler söyle:
Tüm tüketici sözlesmeleri en az on iki punto büyüklügünde ve okunabilir bir sekilde düzenlenecek.
HER ÜCRET HAKKINDA BILGI VERILECEK
Tüketicilerin bilgilendirilmesi esas alinarak birçok alanda tüketicilerin sözlesme imzalanmadan önce bilgilendirilmesi zorunlu tutulacak ve tüketiciden talep edilecek her türlü ücret ve masrafa iliskin hususlarin sözlesmenin eki olarak tüketiciye ayrica verilmesi zorunlu olacak.
SÖZLESME TÜKETICI ALEYHINE DEGISTIRILEMEYECEK
Sözlesmede öngörülen kosullarin, keyfi bir sekilde sözlesme süresi içerisinde tek tarafli olarak tüketici aleyhine degistirilmesi yasaklanacak ve tüketiciden haksiz olarak talep edilen ücret, masraf ve komisyonlarin alinmasinin önüne geçilecek.
ÜCRETSIZ KART ZORUNLULUGU
Bankalar artik tüketicilerden istedikleri her ücreti degil bakanligin ve BDDK tarafindan belirlenecek ücretleri alabilecek ve tüketicilere yillik üyelik aidati ve benzeri isim altinda ücret tahsil edilmeyen bir kredi karti sunmak zorunda olacak.
CAYMA SÜRELERI UZATILACAK
Temerrüt hali de dahil olmak üzere, tüketici islemlerinde bilesik faiz uygulanmasina son verilecek. Isyeri disinda (kapidan) yapilan satislarda ve mesafeli satislarda 7 gün, devre tatil sözlesmelerinde ise 10 gün olan cayma süreleri 14 güne çikarildi.
Ön ödemeli konut satislari (maketten satis), tüketici kredisi sözlesmeleri ve finansal hizmetlere iliskin mesafeli sözlesmelerde tüketicilere 14 günlük; taksitle satis sözlesmelerinde ise borçlar kanununa paralel olarak 7 günlük cayma hakki getirildi.
BAKANLIK TÜKETICIYI KORUYACAK
Bankacilik alanindaki sözlesmeler, elektrik, su, dogalgaz gibi abonelik sözlesmeleri çok genis kitleleri ilgilendiren ve genel olarak kullanilmak üzere hazirlanmis sözlesmelerde tüketici aleyhine hükümler yer almasi durumunda bu sözlesmeler bakanlik tarafindan denetlenecek ve tüketicinin magdur olmasi engellenmis olacak.
ISTEK DISI SIGORTA KALKACAK
Ayipli mal ve hizmette ihbar mükellefiyeti kaldirilarak tüketiciye saglanan haklar tüketici lehine genisletilecek. Tüketici kredisi ve konut finansmani (mortgage) sözlesmelerinde tüketicinin istegi disinda sigorta yaptirilmasi uygulamasina son verilecek.
Insaat firmalari insaat ruhsati almadan maketten satis olarak da bilinen ön ödemeli konut satisi yapamayacak ve tüketicilerin yasayabilecegi magduriyetlerin önlenmesi amaciyla bina tamamlama sigortasi yaptirmak zorunda olacak.
Günümüzde 21 milyar TL ticaret hacmine ulasmis olan ve pazardaki payini her geçen gün arttiran, internet, telefon, katalog vb. yollarla kurulan mesafeli sözlesmeler ayrintili olarak düzenleme altina alinmis olacak.
Finansal hizmetlerin mesafeli satisina iliskin AB yönergesi ilk defa iç hukuka aktarilarak her türlü banka hizmeti, kredi, sigorta, bireysel emeklilik, yatirim ve ödeme ile ilgili mesafeli sözlesme kurulmadan önce tüketicinin sözlesme sartlari hakkinda bilgilendirilmesi saglanacak.
TÜKETICIYE YENI HAKLAR GELECEK
Milyonlarca yerli ve yabanci turisti ilgilendiren devre tatil, devre mülk ve paket turlarla ilgili tüketicilere yeni haklar taninacak.
Elektrik, su, dogalgaz, internet, telefon vb. tüm aboneliklerde tüketici, istedigi zaman abonelik sözlesmesini feshetme hakkina sahip olacak ve abonelik sözlesmesinin feshi, sözlesmenin kurulmasindan daha agir sartlara baglanamayacak.
Gazete ve dergi gibi süreli yayin kuruluslarinca düzenlenen promosyon kampanyalari daha siki kurallara tabi olacak.
Gerçegi yansitmayan indirimli satis kampanyalari yasaklanacak ve daha siki bir sekilde denetlenecek.
TÜKETICI BILIÇLENDIRILECEK
Tüketicilerin bilinçlendirilmesine yönelik çalismalar artirilacak olup, bu yönde ders kitaplarina tüketici haklarina iliskin bölümler konulacak ve yayinci kuruluslara tüketiciyi bilinçlendirici program yayinlama zorunlulugu getirilecek.
Tüketicilerin ticari reklam yoluyla yaniltilmasini engelleyecek tedbirler etkinlestirilecek ve saldirgan ve aldatici nitelikte olan her türlü haksiz ticari uygulama yasaklanacak.
Ticari reklamlar ile haksiz ticari uygulamalari denetleyecek olan Reklam Kurulu`nun etkin, hizli ve verimli çalismasi ve usul ekonomisinin saglanmasi amaciyla yeniden yapilandirilmasina yönelik düzenlemeler yürürlüge girecek ve Kurul`un üye sayisi 29`dan 11`e düsürülecek.
Tüketici hakem heyetleri yeniden yapilandirilacak ve tüketicilerimizin haklarini aramalari kolaylastirilacak. Yeni kanun ile birlikte ihtiyaca göre hakem heyeti kurulacak ve basvuru sayisina göre bazi ilçelerde birden fazla hakem heyeti olusturulmasi saglanacak.
Tüketici hakem heyetlerinde raportör kadrosu ihdas edilerek daha etkin ve verimli çalismalari saglanacak.
Tüketicilerin 3 bin TL`ye kadar olan uyusmazliklari için mahkemeler yerine tüketici hakem heyetlerine müracaat edebilmelerine olanak saglanacak.
Tüketici hakem heyetlerinin tüketici lehine verdigi kararlara karsi açilan itiraz davalarinda, kararin iptali durumunda tüketici aleyhine, avukatlik asgari ücret tarifesine göre sadece nisbi tarife üzerinden vekalet ücretine hükmedilecek.
Tüketici haklarini ihlal edenlere uygulanacak idari para cezalari caydirici, orantili ve belirli olmasi ilkeleri göz önünde bulundurularak yeniden düzenlenecek.
Gerçekçi olmayan para veya malvarligi Kazanci olanagi ümidi veren ve birçok tüketicinin magdur olmasina neden olan ve halk arasinda da saadet zinciri veya çok katmanli satislar olarak ta bilinen piramit satis sistemleri yasaklanacak."