Geçtigimiz hafta, Misir ve Tunus devrimlerinin yönelimini belirleyecek gelismelere sahne oldu. Bu haftaki sayfamizda yansiyan haberlere bagli olarak Misir’da ve Tunus’ta olasi gelismeleri degerlendirmeye çalisacagiz. Hemen eklemis olalim olaylar Libya’ya da siçramis durumda. Libya’da Kaddafi rejimine son veren süreçte önemli rol alan siyasi aktivistler Muhammed el-Mesellati ile Usame Bugarare’nin, Trablus’ta öldürülmelerini protesto eden Libyalilar, Müslüman Kardesler’in siyasi kolu olan Adalet ve Kalkinma Partisi ile Ulusal Güçler Ittifaki Partisi genel merkezlerine saldirdi. Iki partiyi, ülkede asayisi saglayacak ordu ve güvenlik teskilatinin kurulmasina engel olmakla suçlayan göstericiler, binalardaki esyalari da yagmaladi.
MISIR’DA ORDU KATLIAM YAPTI
Geçen haftanin kritik gelismelerinden biri Misir ordusunun Ihvan’a yol haritasina katilmalari için verdigi 48 saatin dolmasindan sonra gerçeklestirdigi katliamdi. Her ne kadar Sisi “48 saatlik ültimatom siyasi bir davettir. 48 saat sonra saldiracagimiz anlamina gelmiyor” demis olsa da cumartesi sabahi Rabiatul Adeviye Meydaninda gerçeklesen ordunun müdahalesi “katliam” nitelemesini hak ediyor. Müdahalenin bilançosu 200’e yakin ölü ve 5 bine yaklasan yaraliydi. Arap televizyonlarinin ekranlarina yansiyan görüntülerden müdahalede gerçek kursun kullanildigi ve ölenlerin hemen hepsinin ya basindan ya da gögsünden hedef gözetilerek vuruldugu anlasiliyor.
Milyonlarca Misirlinin Mursi’ye “Irhal-git” dedigi 30 Haziran’daki halk hareketinde Mursi’nin taraftarlarini sokaga çagirarak oynadigi kutuplastirici rolü bu sefer ordu üstlendi. Ihvan’in halka “Mursi’nin görevine iade edilmesi için” cuma günü yaptigi çagriya Misir Savunma Bakani Sisi; ayni gün için “teröre ve siddete karsi” gösteri yapilmasi çagrisi yaparak karsilik verdi. Milyonlar bu sefer orduya destek vermek için Kahire’nin merkezindeki Tahrir Meydani’na akti. Böylece ordu Misir toplumundaki kutuplasmayi ve bölünmeyi daha da derinlestiren bir rol üstlendi. Ortaya çikan bu gelismelere Sina Yarimadasi’nda devam eden çatismalar da eklendiginde “Misir iç savasa dogru mu sürükleniyor?” sorusunu akla getiriyor.
ORDU MUHALEFETI YEDEKLEDI
Bu süreçte kendisine lider olarak Baradey’i seçen Tamarrud hareketinin esamesinin okunmamasi, ordunun cuma günkü kitlesel gösterinin bizzat çagricisi olmasi, bu çagriya muhalefetin destek vermesi en azindan simdilik ordunun, halki ve muhalefetin büyük bir bölümünü yedeklediginin bir ifadesi. Iste muhalefetin Sisi’nin çagrisi üzerine yaptigi açiklamalarin bir bölümü;
- Demokrat Misir Partisi Genel Sekreteri Ahmed Fevzi, “Terörizmle mücadeleye destek için gösteri” çagrisi konusunda yaptigi açiklamada “Misir ordusunun terörizmle veya siddetle mücadele etmek için kimseden talimat almasina gerek yoktur” dedi ve parti olarak cuma günü yapilacak gösteriye katilacaklarini söyledi.
- Misir Halk Hareketi Sözcüsü Heba Yasin, General Sisi’nin konusmasini mutedil bir açiklama olarak niteledi ve “Ordu, son dakikaya kadar Mursi’nin mesruiyetini sorgulamadi, ama hükümetteyken diktatörce davranan Mursi ve Ihvan liderleri inatçilik etti” dedi ve Misir ordusunun halkin devrimin korunmasi yönündeki talebine cevap verdigini söyledi.
- Ulusal Kurtulus Cephesi liderlerinden Samih Asur, General Sisi’nin konusmasini “Savunma Bakaninin konusmasi ordunun halka güvendiginin halkin da orduyu desteklediginin bir göstergesidir” diye yorumladi ve cuma günü yapilacak gösteriye katilacaklarini ifade etti.
- General Sisi’nin gösteri çagrisina 19 insan haklari örgütü de destek verdi.
- Sisi’ye destek verenler arasinda kilise de yer aldi. Kilise orduyu kutlayan bir mesaj gönderdi.
- 25 Ocak Devrimi’nin öncülerinden 6 Nisan Hareketi her ne kadar cuma günü Sisi’nin çagrisina katilmamis olsa da hareketin sözcüsü Halid el-Misri’nin “Misir halki terörist gruplarin tüm suç eylemleri karsisinda yasal sinirlar içerisinde silahli kuvvetleri desteklemektedir” ifadesi ordunun müdahalesine kismi destek barindiriyor.
TUNUSTA ITAATSIZLIK ÇAGRISI
Diger kritik gelisme ise Tunus’ta gerçeklesen Muhammed Ibrahimi suikastiydi. Halk cephesinin sözcüsü Sükrü Belaid’in suikastla öldürülmesinden yaklasik alti ay sonra Halk Cephesinin bir bileseni olan Halk Hareketi Partisinin lideri Ibrahimi öldürüldü. Iki suikast arasinda oldukça ilginç baglantilar bulunmaktadir. Belaid suikastindan hükümetteki en Nahda hareketine yakin Selefiler sorumlu tutulmustu. Ibrahimi ayni silahla öldürüldü. Ibrahmi’nin öldürülmesi de Müslüman Alimler Birligi Baskani Yusuf el-Karadavi’nin “Eger iktidara isyan eden tövbe etmezse o zaman o öldürülmelidir” açiklamasindan sonra geldi.
Tunus’ta Halk Cephesinin çagrisiyla yüzbinlerce kisi sokaga çikarak ve son derece etkili bir genel grev gerçeklestirerek önderine sahip çikti. Tunus’ta Halk Cephesi, hükümet düsünceye kadar sivil itaatsizlik baslatma karari aldiklarini açikladi. Halk Cephesi kitlesel halk hareketinin provokasyonlarla baska mecralara akmasina izin vermeyecegini göstermis oldu.
KITLESEL GÖSTERILER, GERÇEK MERMILER
Al-Ahbar/Lübnan
SISI’nin, kitlesel Cuma Protestolari için çarsamba günü yaptigi çagriya cevap olarak yüz binlerce Misirli sokaklara çikti. Müslüman Kardesler destekçileri de, Mursi’nin görevine iade edilmesini talep etmek için benzer sayilarda protestolarda yer aldi. Üst düzey bir Ihvan politikacisi olan Saad Hüseyin, “bes saat boyunca gençleri geri çekmeye çalistim. Basaramadim. Kanlari ile ödendigini söyleyerek geri çekilmek istemediler” dedi.
Ihvan sözcüsü Cihad Haddad, “gaz dumani arasindan mermiler uçusuyordu” dedi. Haddad, “siyah üniformali özel polis güçleri’nin” gerçek mermi ile ates etmelerine ek olarak, bir üniversitenin damindan, diger yakin binalardan ve bir köprüden keskin nisancilarin da ates ettigini söyledi.
DEVLET MEDYASI KATLIAMI GÖRMEDI
Cumartesi günü sabahi, hava durumu raporu ve bir tolk-sov programi yayinlayan iki devlet televizyonu kanalinda siddetten çok az söz edildi. Her üç devlet gazetesi,” Misirlilar Sisi’ye istedigi destegi verdi” diyerek cuma mitinglerini mansetten verdi. Devlete ait Nil TV’de yayin akisi içinde “halk, terörizmin üstesinden gelmesi için orduya ve polise bir vekâlet verdi” seklinde bant yazi geçti.
Ancak bazi aktivistler arasinda askerlerle Islamcilar arasindaki çatismanin ülkeyi bir uçuruma dogru sürükleyebilecegi yönünde giderek artan bir endisenin varligi, bütün Misirlilarin askeri bir darbeyi desteklemek için hazir olmadiklarini gösteriyor.
NUR PARTISI VE 6 NISAN HAREKETINDEN KINAMA
Al Ahram
MISIRLI önemli gruplardan, Selefi odakli Nur Partisi ve devrimci 6 Nisan Gençlik Hareketi, Sisi tarafindan yapilan “siddete ve teröre” karsi ülke genelinde protesto yapma çagrisini kinadi. Nur Partisi “seferberlik ve karsi seferberlik eylemi iç savasin habercisidir. Devletin temel görevlerini yerine getirmek için vatandaslarindan bir heyete ihtiyaci yoktur. ”dedi. 6 Nisan Gençlik Hareketi de el-Sisi’nin çagrisinin mevcut siyasi krizi daha da kötülestirecegini belirterek benzer elestirilerde bulundu.
FILISTIN, MISIR’DAKI GELISMELERIN MAGDURU
MURSI’nin Hamas’la isbirligi ve casusluk iddiasiyla 15 gün gözetim altinda tutulmasi Hamas’i daha zor bir dönemin beklediginin göstergesi. Sikinti sadece bu kararla sinirli degil. Savunma bakani Sisi, Sina’ya sizmalari önlemek bahanesiyle Gazze sinirindaki tünellerin tamaminin kapatilmasini emretti. Gazze için yasamsal bir öneme sahip refah sinir kapisi zaten bu süreçte kapatilmisti. Bu durum, Hamas’in, Misir’da Mursi döneminde göreceli olarak elde ettigi olanaklari kaybedebileceginin bir isaretidir. Misir’daki gelismelerin bölgedeki etkilerini degerlendirecek olursak en büyük magdurun Hamas’la beraber Filistin halki oldugunu söylemek yanlis olmaz
TUNUS’TA BINLER SOKAKLARA DÖKÜLDÜ
Rusya Al Yavm
TUNUSLU muhalefet lideri Muhammed Ibrahmi, laik liderin öldürülmesinden alti ay sonra, Baskent Tunus’ta öldürüldü. Binler laik protesto için sokaklara döküldü. Birçok Islamci Parti binasi atese verildi. Polis Tunus’un ikinci büyük sehri Sfax’ta, yerel bir yönetim ofisine saldiran yüzlerce Tunusluyu dagitmak için polis gaz bombasi atti. Laik Merkez-Sol bir parti lideri olan Cumhurbaskani Mansuf Marzuki “Tunus’un ulusal güvenligine yönelik komploya karsi” sakin olma çagrisinda bulundu. Ibrahimi, Ülke için yeni bir anayasa hazirlanmasi görevini üstlenen geçici parlamento konumundaki Ulusal Kurucu Mecliste iki sandalyesi olan ulusalci ve laik Halk Hareketi Partisi’nin lideriydi.
TÖVBE ETMEZSE ONU ÖLDÜRÜN
Middle East Online
MÜSLÜMAN din adami Yusuf el-Karadavi, Misir halkini kendi ordusuna karsi kiskirtmak ve tahrik etmek için Pazar günü Katar’in kanali El Cezire’de göründü. Din Adami Yusuf el-Karadavi, “Eger iktidara isyan eden tövbe etmezse o zaman o öldürülmelidir. Mesru bir yönetim vardi (Mursi’yi kastediyor) insanlar ona itaat etmeli ve onu dinlemeli” dedi. Karadavi sözlerini söyle sürdürdü; “Kim seni ordunun genel komutani yapti? Kim seni Savunma Bakani yapti? Seni o görevlere getirenle senin ortadan kaldirdigin ayni Cumhurbaskani. Ona itaat edecegine yemin ettin ancak kendi sözüne karsi geldin ki bu Islam’da haramdir.”
ARAP BASININDA MISIR KATLIAMI
Al-Hayat (Londra): “Nasir Yolunda” Katliam. Hükümet ile “Ihvan” arasindaki uçurum derinlesiyor
Jordan Times (Ürdün): Misir Güvenlik Güçleri onlarca Islamciyi Öldürdü.
Assafir (Lübnan): Milyonlar Orduya “Terörü” Vurma Yetkisi Verdi
Ahram (Misir) : Rabaa’daki Oturma Eyleminde Kanli Gece
Al-Kuds (Filistin): 26 Hazirandan Bu Yana Misirda 310 Ölü Ve 3000’den Fazla Yarali
Al Vatan (Suudi Arabistan): 26 Haziran… Misirlilarin Hayatinda Halid Günü*
Al-Rai (Ürdün): “Ihvan” iktidarlarinin yikildigina inanmiyor.
*Hz. Muhammed’in Hayatinda 10 Önemli Gün’den biri
Ali Karatas / Yusuf Ertas -Evrensel
