Bingöl ve Elazig Depremlerini bilen Bilim Akademisi Üyesi ve Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, Türkiye’deki deprem gerçegiyle ilgili önemli açiklamalarda bulundu. Mynette yer alan habere göre, Türkiye'de kentsel dönüsümün müteahhitlerin yolunu açtigini, afet ve risk yönetiminde eksikliklerin bulunduguna dikkat çeken Prof. Dr. Naci Görür, kendilerinin depremin zamanini bilmedigini ancak bir yer bilimci olarak endise ettikleri hususlari dile getirdiklerini söyledi.
Bilim Akademisi Üyesi ve Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür'ün, açiklamalari;
Hem Düzce hem Gölcük depremleri, Marmara Depremi’ni tetikledi. Bekledigimiz deprem halihazirda tetiklenmistir. 99 depremleri olmasaydi, biz bugün Marmara'da deprem bekliyor olmayacaktik.
Anadolu, iki fay boyunca (Kuzey Anadolu, Dogu Anadolu Fayi) Yunanistan'a dogru her yil 2, 2.5 santim gelir. Bu hareket durmaz, durdurulamaz. Bu mekanizma en son 13 milyon yil önce gerçeklesti, daha da devam edecek. O hareket devam ederken bir yerde takilir, kayalar gerilir, eninde sonunda patlar, deprem olur. Bunu sunun için söylüyorum, özellikle Gölcük depremi, o zaman zarfinda Marmara'nin altindaki kabuga 220 – 250 senede birikmesi gereken enerjiyi yükledi. Zaten gerilmisti, Marmara'nin altindaki arz kabugu çatirdamaya basladi.
Parson diye bir arastirmaci, Türk bilim adamlari ile birlikte yayinladilar. Dediler ki, 99 Gölcük depreminden sonra her an olmak kaydiyla 30 sene içerisinde Marmara'da 7'den büyük bir deprem olma olasiligi yüzde 60'dan fazladir. Dolayisiyla Marmara'da deprem beklentisi bilimsel bir gerçeklik.
Silivri açiklarinda olan son iki deprem, bizim kirilmasini bekledigimiz ve kirilirsa en az 7.2 deprem üretecegini düsündügümüz Kumburgaz fayinin bati ucunda meydana geldi. Küçükte olsa etkisi büyük olabilir. Bunlar bir anlamda bardagi tasiran son damla olabilir. Bizim bekledigimiz Marmara depremini daha da öne çekebilir.
Marmara, deprem oldugu zaman (99 depremi) hiç bilemedigimiz bir denizdi. Bugün rahatlikla söyleyebilirim, dünyanin en iyi bilinen iç denizi. Bu is içinde milyonlarca euro arastirma projeleri olusturduk. Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nden tek bir kurus harcamadik. Uluslararasi fonlarla basardik bir avuç insan, teknik üniversitede.
Istanbul'da tehlike ciddi. 10 – 15 bin ölümle bunu atlatamazsiniz. 1 milyon 600 bin binanin yüzde 1'i, 16 bin bina yapar. Bekledigimiz depremde desek ki, Istanbul'daki depremde insanlarin yüzde 99'u burnu kanamadan çikacak. Geriye kaliyor yüzde 1, 16 bin bina, rakamlar 500 bine çikiyor. Yüzde 1'i de alma. Binde 25'i düsün. 4 bin binayi 4 katla çarpsan, her katta iki daire, 32 bin daire her daireye 4 kisiyi koy, yine 120 binleri bulacaktir. Öyle 10 bin ölümle bu dogru degil. Deprem veya herhangi bir afette en büyük tehlike, o tehlikenin cahili olmaktir.
Istanbul'u veya bir kenti depreme hazirlamak için önce yönetimi depreme hazirlamak lazim. Yani Istanbul'u yönetenlerin, Valilik, belediye veya bunlara bagli kuruluslarin, afet yönetimi nedir, risk yönetimi nedir, biliyor ve sindirmis olmalari lazim. Depreme hazirlanacaksak, bilinçsiz bir halkla bas edemezsiniz. Yani halk, deprem öncesinde, deprem sonrasinda ne yapacagini biliyor olmasi lazim. Halk egitimi olmali.
Kanal Istanbul depremi tetiklemez ama deprem Kanal Istanbul'u çok kötü etkiler. Böyle bir projeyi bir yer bilimci olarak dogru bulmuyorum. Bize çok pahaliya mal olabilir. Depremle bu yapinin sinavi depremin bu yapiyi büyük ölçüde tahrip edebilecegi gibi bir endisem var, geriye dönüsü olmayan sonuçlara yol açabilir. Istanbul için en saglikli proje insanlarin eve, anadoluya dönmesi projesidir.
Birinci derecede olma olasiligi Istanbul var, kuzey Anadolu fayi üzerinde. Yine bu fay üzerinde, Erzincan – Karliova arasi var, orada da en son deprem 1794, 7.1 büyüklügünde bir deprem. Dogu Anadolu fayi üzerinde yine Karliova – Bingöl, ayni zamanda Çelikhan – Erkenek, Kahramanmaras – Türkoglu yöresi sikintili oldugunu düsündügümüz yer. Hatay civari, ölüdeniz üzerinde yine 1822'de orada da 7.4 büyüklügünde bir deprem olmustu. Bu saydigim yerler endise ettigimiz yerler. Çünkü, uzun zamandir depremler olmamis, fazla da zaman geçtigi için endise ederiz. Deprem beklenen yerler listesine sokariz.
Yoksa bu bir deprem tahmini degil. Oradaki faylarin, deprem tekerrür tarihini bilsek daha net konusabiliriz. Yine Bursa civarinda bazi faylar var. Onlar üzerinde de uzun zamandir deprem yok. Van, Hakkari civarinda bazi yerler var, uzun dönemdir deprem yok. Yer bilimcileri olarak biz, asagi yukari nerede, nasil depremler olur, onlari biliyoruz, nerelerde de uzun zamandir deprem yoksa, oralari da listemizde deprem beklentimizin oldugu yerler olarak düsünüyoruz. Bugün yarin olacak anlaminda degil ama endise mahiyetinde dile getiriyoruz. Benim için Elazig, Bingöl depremini bilen adam dediler, ben gerçekten de o depremleri söyledim, buralara dikkat edin diye ama bu depremi bildim ya da yöntemlerine de sahip degilim, o bilgide de degilim. Her yer bilimci gibi, onu söylememiz iste o endiseden.
Kaynak Yeniçag: Bingöl ve Elazig Depremini bilen Naci Görür uyardi: Bu bölgelerde yasayanlar dikkat, deprem buralarda olacak