Halk kültürümüzün hangi masalinda cinler hamamda eglense koro halinde söyledikleri sarkinin adi: ‘çarsambadir çarsamba’. Halk kültürümüzün cinleri için ikinci bir sarki sözü bosuna aramayin, cinlerin sarkisi maalesef bir tane ve iki kelimelik, ancak nakarati çok, durmaksizin ‘çarsambadir çarsamba’ diye tekrarlayarak cinlerin korosuna siz de pekala katilabilirsiniz.
Bence bu iki kelime cinlerin ürkütücü gizemini muhtesem sekilde tasvir etmeyi basariyor. Oturup ‘çarsambadir çarsamba’ sarkisinin analizini uzun uzun yapabilmeliyiz, sayfalar yetmez, bir cümleyle yetinelim. Sözlerin ürkütücülügü anlamsiz olusundan mi?
Yoksa çok iyi bildiginiz Çarsamba kelimesinin baska bir boyutta kullanimi niçin bizleri ‘tedirgin’ ediyor, korku dolu bir saskinligin içine sürüklüyor.
Kelimenin anlamsizligi çok mu çok uzak alakasizligi hepimizin çok iyi bildigi Çarsamba kelimesine hangi tuhaf giysileri giydirip nasil oluyor da ucubelestiriyor, anlayabilmek için edebiyat sanatinin ‘sirlarina’ sahip olabilmelisiniz.
Çarsamba kelimesini alakasiz bir yerde kullanarak sanki kelimeye görünmeyen öte dünyanin çok tuhaf bilinmedik giysilerini de giydirmis oluyor.
Çarsamba kelimesi, nasil oluyor da bir anda garip hortlaksi bir yaratik heyulaya dönüsüyor. Ve gecenin üçünde bosalmis hamamin karanliginda Çarsamba Çarsamba seslerinin curcunali bir eglenceyle yükseldigini düsündügünüzde gerçekten cinlerin boylari kaslari saçlari suratlari ve tepinmeleriyle gözlerinizin önünde canlanip nefes aldigina sahit oluyorsunuz.
Bütün bu ‘sinema karesi’ görüntülerini zihnimizde canlandiran ise sadece ‘çarsambadir çarsamba’ kelimeleri. Bu ayni zamanda su demektir, kelimelerin sonsuz gücü vardir, kelimelerin terkibinde inanilmaz bir büyü açiklanamaz bir ‘sir’ vardir ve içinde dogdugunuz kültür ruhunuzu bu kelimelerle insa eder, ve bazen zor günlerde bu kelimelere ihtiyaciniz olur.
Çarsamba kelimesini takvimde kullanirsaniz hiçbir sorun yok, ancak ayni kelimeler ‘yer’ degistirdiginde anlamlari da karanlik dehlizlere mezarlarin içine uzanan baska tür fenerlere dönüsüyor, neden?
Edebiyatin kültürün gücü iste budur. Bir tek kelime hiçbir kameranin fotograf makinesinin ele geçirmesi mümkün olmayan ‘görüntüleri’ zihninize armagan eder.
Anadolu cografyasinin türküleri masallari fikralari deyimleri desildikçe her biri birkaç cümlelik bu muhtesem ‘tasvirlerle’ çokça karsilasmaniz mümkün.
Iste bir tane daha, özellikle Kayseri yöresinde, fazlasiyla sessiz ve lafa hiç girmeyen, konusmayan insanlar için söylenmis, ‘ne o, agziniza Çarsamba tuzu mu ektiler?’.
‘Çarsamba tuzu’ ne demek, çok alakasiz iki kelime yan yana gelmis ve yine bilinmeyen gizemli çarpici bir etkide bulunmus, üstelik Çarsamba tuzu diye bir madde nesne yok ve tuz ekin degil ki ekilsin.
Biraz zorlarsak, agziniza Çarsamba tuzu mu atildi deyimini, bilinmeyen bir sey mi oldu, birileri mi sizi susturuyor, bir tenbih mi alip susuyorsunuz, vs., gibi gerçek anlamina yakin düsecek seyler söyleyebilirsiniz.
Agziniza Çarsamba tuzu mu ekildi deyimi ‘bilinmeyen, konusmayan, gizemini koruyan’ bir seye karsi yine ‘bilinmeyen gizemli bir cümleyle’ karsilik veriyor, yani kapaliliga karsi kapali bir imayla karsilik veriyor. Üstelik disa kapali suskun insanin gizli öfkesine ya da içe dönük kasvetine neseli mizahi ya da hakaret tasimayan ifadelerle cevap veriyor.
Bir yaniyla da Çarsamba tuzu deyimi hiç konusmayan asik suratli bir insanla dahi ‘iletisimi’ sürdürmeye yariyor, yani, anlamsiz gibi görünen bu deyim, soguklugun suskunlugun gizliligin anahtari kiliti gibi sosyal bir islev görüyor.
Ancak hem cinlerin sarkisi çarsambadir Çarsamba hem de agziniza Çarsamba tuzu mu ekildi deyimi kültürümüzde ‘cinlikle, tuhaflikla’ Çarsamba kelimesi arasinda bir gizemli iliski oldugunu gösteriyor.
Geçenlerde cemaatten bir zat bundan böyle bize cemaat degil camia denile buyrugunu verdigi gün aklima geldi ve Çarsamba kelimesi üzerine analizleri bu yüzden yazdim.
Gelin size ‘çarsambacilar’ diyelim.
Iste Ergenekon ve Balyoz davalarinda ‘görünmeyen eller’ disketlere kasetlere telefon konusmalarina sizmis girmis düzenlemis organize etmis ve binlerce insan itibarsizlastirip tutuklanmis ve bir çok kurum yaninda Türk medyasi topyekün susturulmus.
Simdi bu davalardaki görünmez el kim diye sormamiz lazim, dün mansete çekmis suçlamis yaftalamislardi, simdi ses çikaran yok.
Oysa sen ben o halk herkes açik aleni sekilde gizli tezgahi biliyoruz, ama kimse söylemeye cesaret edemiyor…
Söyleyemedigimiz yer sadece basin degil telefonda da söyleyemiyoruz evde de söyleyemiyoruz hatta kahvede de dinleniyoruz diye söyleyemiyoruz…
O halde gecenin üçünde hep birlikte kullanilmayan harabe bir hamama gizlice girip doya doya el çirparak göbek tasini döne döne hep birlikte söyleyelim: ÇARSAMBADIR ÇARSAMBA, ÇARSAMBADIR ÇARSAMBA…
Hrant’in katilleri kim: ÇARSAMBADIR ÇARSAMBA…
Uludere’yi kim bombaladi: ÇARSAMBADIR ÇARSAMBA…
Türkiye’yi Suriye’yle kim savastiriyor: ÇARSAMBADIR ÇARSAMBA…
Bu yetmis medyanin parasini kim veriyor: ÇARSAMBADIR ÇARSAMBA…
Yüzlerce yazari ve ekrani kim susturuyor: ÇARSAMBADIR ÇARSAMBA…
Murat Belge, Halil Berktay, Mithat Sancar, Taraf Gazetesi ve yüzlerce benzerini Amerikan elçilikleriyle gizli tezgahlarda bulusturan kimdir: ÇARSAMBADIR ÇARSAMBA…
Wikileaks belgelerini örtüp perdeleyen kimlerdir: ÇARSAMBADIR ÇARSAMBA…
Gazetecileri tek tek isinden kovanlar kimdir: ÇARSAMBADIR ÇARSAMBA…
Ergenekon ve Balyoz ve ODA TV davalarindaki bu ‘sehven’ virüsleri kim düzenledi: ÇARSAMBADIR ÇARSAMBA…
Ugur Mumculari Taner Kislalari Hablemitoglunu kim öldürdü: ÇARSAMBADIR ÇARSAMBA…
Bir yazar olarak ancak bu kadarini söylemeye cesaret edebiliyorum, sizler de buyurun bir eski hamama girip doya doya el çirpip söyleyin, niye susuyorsunuz, agziniza ÇARSAMBA TUZU MU ekildi?
Kimler ekti: ÇARSAMBADIR ÇARSAMBA…
Yeni Cumhuriyetimizin adi ne: ÇARSAMBADIR ÇARSAMBA...
Nihat Genç
Odatv.com
