O oyun gerçek mi oluyor?

ABD’nin en önemli 3 düsünce kurulusu 27 Haziran 2012 tarihinde liberallerin kalesi olarak bilinen Brookings’te bir araya gelerek Suriye kriziyle ilgili savas oyunu oynamisti.

Iste o oyun:

ABD, Türkiye ve Suudi Arabistan’i temsilen üç takim halinde yürütülen ve bir gün süren simülasyonda, Gaziantep ve Kahramanmaras gibi bölgelerde bombalamalar olmasi da konusuldu. Oyunun sonunda Türkiye, Suriye’yi kismen isgal etti. Esad rejimi düstü. Irak’ta siddet 2006 seviyesine döndü. Lübnan’da mezhep çatismalari basladi.

TÜRKIYE, agustos ayinin basindan beri, önce Semdinli’de yasanan çatismalar, Foça’daki pusu, Tunceli’de kaçirilan milletvekili ve en son Gaziantep’teki bombalamanin ardindan Hakkâri’de yapilan mayinli saldiriyla sarsilirken, ABD’nin en önemli düsünce kuruluslarinin 27 Haziran’da Washington’da çok çarpici bir “savas oyunu” oynadiklari ortaya çikti. Düsünce kuruluslarinin Suriye’ye iliskin senaryosu dikkate alindiginda, son günlerde Türkiye’de yasanan gelismelerin iki ay önceden öngörüldügü anlasiliyor. Hürriyet’in edindigi bilgiye göre, simülasyonda, Agustos 2012’den Nisan 2013’e kadar bölgede yasanacaklar tartisildi.

3 büyük kurulus

Washington’daki düsünce kuruluslari tarafindan çok sik tekrarlanan simülasyonlardan biri olan çalisma, pek alisilmadik bir biçimde liberallerin kalesi Brookings ve Cumhuriyetçilerin toplandigi American Enterprise ile Savas Çalismalari Enstitüleri tarafindan ortaklasa yürütüldü. Brookings Enstitüsü, simülasyonun sonuçlarini önceki hafta 11 sayfalik bir memoya dönüstürüp üyelerine de dagitti. Ancak kural geregi, bir gün süren savas oyununa katilanlarin ismini ve üzerinde konusulan senaryoyu açiklamadi.

Türkler ve Suudlar

Hürriyet’e bilgi veren kaynaklar, savas oyununun üç grup halinde oynandigini anlattilar. Buna göre bir grup ABD, bir grup Türkiye, bir grup da Suudi Arabistan ekibi oldu. Ve aralarinda Pentagon, ABD Disisleri Bakanligi ve CIA’de çalismis Ortadogu uzmanlarinin yer aldigi ekipler, senaryo uyarinca temsil ettikleri ülkeler adina kararlar aldi. Ve bir gün süren simülasyonun ardindan da ABD ve bölgedeki iki yakin müttefigi Türkiye ile Suudi Arabistan’in 2013 Nisani’nda hangi durumda olacaklari tahmin edilmeye çalisildi.

Kilit ülke Türkiye

Simülasyonun en kilit ülkesi Türkiye’ydi. Çünkü hem ABD, hem Suudi Arabistan ekipleri, oyun boyunca atacaklari adimlarda önce Türkiye’yi gözledi, Türkiye’den liderlik beklendi. Türkiye ise hiçbir asamada tek basina hareket etme ve olaylara tek basina müdahale etme yanlisi olmadi. Son derece muhafazakâr bir politika izleyen Türkiye ekibi, özellikle ABD ve NATO’nun bir askeri müdahale durumunda yaninda olmasi ve uluslararasi mesruiyet sarti aradi. Senaryonun en kritik kismini da bu denge olusturdu. Türkiye oyunun sonuna kadar Suriye’ye tek basina müdahale etmekten kaçindi. ABD ve Suudi Arabistan ekipleri ise Türkiye’yi buna zorladi.

Bombalar baslayinca

Önce Suriye’deki olaylarda ölenlerin sayisinin artmasi meselesi gündeme geldi. Türkiye yine müdahaleden uzak durdu. Bu kez Suriye’den kaçan mültecilerin sayisi artti. Bu da Türkiye’nin müdahalesine yetmedi. Senaryonun ilerleyen kisimlarinda ne zaman ki Türkiye’de bombalama olaylari basladi. Tüm dengeler degisti. Ve sonunda Türkiye, Suriye’ye tek basina girmek zorunda kaldi. Böylece ABD ve Suudi Arabistan ekiplerinin istedigi oldu, Türkiye Suriye’ye bir askeri müdahaleye basladi.

Tahmin: Gaziantep

Senaryoda bombalamalarin nerelerde oldugu tek tek belirtilmedi. Ama Türkiye ekibinin konuyu kendi içindeki degerlendirmesinde Gaziantep ve Kahramanmaras gündeme geldi. Bombalamalari kimin yaptigi da söylenmedi. Bir kaynak, “Türkiye ekibi askeri müdahalade bulunmamak için oyunun sonuna kadar direndi ama bombalamalar artinca, buna mecbur kaldi” dedi.

Sevinen Suudi Arabistan

Toplantinin sonunda hazirlanan raporda, Türkiye’nin sinirli müdahalesiyle senaryo su sekilde sonuçlandi:

- Sam’daki Esad rejimi düstü. Irak karisti ve 2006’daki siddet sarmalina döndü. Lübnan, mezhep savasina dogru sürüklenmeye basladi.

- Türkler ve ABD’liler, Esad sonrasi için iki farkli açidan kaygi içine girdi. ABD, Esad’in düsmesinden sorumlu tutulmak istemedi. Türkiye ise nasil bir hükümet kurulacagini düsünmeye basladi. Suudiler, Suriye’de Sünnilerin kontrolü ele geçirmesi disinda hiçbir detaya aldirmadi.

- Irak’ta kötülesen duruma ABD çok az ilgi gösterdi. Türkiye de Barzani ile iliskisini düsünüp Bagdat’a nazaran Suriye’ye öncelik tanidi. Suudiler ise Irak’ta etkili olmayacaklarini düsündüler.

- Ancak Lübnan’da baslayan kaosu, Suudiler basari olarak gördü. Türkiye endise duyarken, ABD Esad’in düsmesini basari saydi.