Beyoglu Belediyesi, yillardir üzerinde çalistigi, 4 mahalleyi kapsayan Okmeydani Kentsel Dönüsüm Projesi’nde bitis çizgisine yaklasti. Belediye Baskani Ahmet Misbah Demircan, 21 Eylül Cuma günü belediye meclisini ‘olaganüstü’ bir toplantiya çagirdi. Gözlemci olarak katildigimiz toplantinin tek gündem maddesi Okmeydani dönüsüm projesinin 1/1000 ölçekli - yani en detayli - planlariydi. Son 2 yildir her gün bu proje üzerine çalistiklarini belirten Demircan toplantiyi açarken “Kiz istendi, artik nikâh masasindayiz” dedi.
Olaganüstü toplanti, CHP ’li meclis üyelerinin plani incelemek için ek süre istemeleri sebebiyle karara baglanmadan sonuçlandi. Haftaya meclisten geçmesi beklenen plan, 100 bine yakin Okmeydani sakinini etkileyecek.
Tarlabasi projesinin 80 kati
Proje nereleri kapsiyor? Yaklasik 1 milyon 650 bin metrekarelik bir alana tekabül eden proje Piyalepasa, Fetihtepe, Kaptanpasa ve Keçecipiri mahallelerini kapsiyor. Su anda bölgenin yaklasik 800 dönümü üzerinde dagilmis 4 bin 500 dükkân ve 5 bin 300 bina var. Bölgede resmi rakamlara göre 80 bin, tahminlere göre 100 bin civarinda kisi yasiyor. Okmeydani’nda yenilenecek alan, 20 bin metrekarelik alanda yapilan Tarlabasi yenileme projesinin 80 katina denk geliyor.
Neler yikilacak? Projeye göre binalarin tümü yikilacak. Planda burasi 1. Derece Deprem Bölgesi oldugu için hassas jeolojik etütlerin yapilmasi gerektigi belirtilmis. Bazi alanlar ‘önlemli’ olarak belirlenmis, E 5 karayolunun ve Çevre Yolu’nun bulundugu kesim ise ‘yerlesime uygun degil’ kategorisinde. IBB’nin verilerine göre buradaki ‘orta durumda’ yapilarin orani yüzde 61.8, ‘kötü durumda’ yapilarin’ orani yüzde 26.05, ‘yikik’ yapilarin orani ise yüzde 1.16.
Yikilan bInalarin yerIne ne yapilacak? Okmeydani,
30 civarinda bölgeye bölünerek bütünüyle yeniden yapilacak. Su anda mevcut insaat alani yaklasik 2 milyon metrekareyken, yeni projede 3 milyon metrekareye çikartiliyor.
Projenin çogu ‘yüksek yogunluklu’ konut alanlarina ayrilmis, buralarda 8-9 katli binalar olacak. Plana göre 10 dönüm (hektar) basina düsen nüfus yüksek yogunluk alanlarinda 1000-1200 kisi arasinda olacak. Bu, oldukça yogun bir yapilasmaya gidileceginin isareti...
InsaatlarIkim yapacak? Belediye Baskani Demircan toplantida “Istenirse belediyemiz Kiptas gibi bir sirket kurar. Bu sekilde maliyetleri düsürüp kiracilara uygun daire verebiliriz” diyerek dönüsümü bizzat yapmak istediklerinin isaretini verdi. Tarlabasi’nda oldugu gibi özel sirketlerle isbirligine gidilmesi de bir ihtimal. Örnegin Sütlüce-Örnektepe’deki kentsel dönüsüm projesini üstlenen, Amplio firmasinin sahibi Alaeedin Babaoglu’nun Alman ortagi Erwin Graebner da basina Okmeydani’yla ilgilendiklerini söylemisti.
BölgenIn 50 yillik tapu sorunu nasil çözülecek? Demircan, “Okmeydani’ndaki vatandaslarin 50 yillik hasreti sona erecek. Geçmiste tapu tahsis belgesi alan bütün vatandaslarin tapusu elimizde bekliyor” dese de aslinda Okmeydani halki için durum oldukça karmasik:
Arazinin mülkiyeti agirlikli olarak Vakiflar Genel Müdürlügü üzerindeyken Hazine’yle (Milli Emlak) takas edildi. SimdiBeyoglu Belediyesi Hazine’den devraldigi tapulari 4706 sayili kanunu esas alarak vatandasa satiyor. Bunun için su anda halkin belediyeye müracaat etmesi için çagri yapiliyor.
Burada halkin tepkisini çekecek noktalardan biri satis bedelinin emlak vergisi rayiç degerlerinin iki kati olarak belirlenmis olmasi. Bir diger sorunlu nokta da 2000 yilindan sonra yapilan binalarda yasayanlarin hiçbir hakki olmamasi. Düsük gelirli bölgede kiracilar için hiçbir çözüm önerisi sunulmuyor. Ayrica buradaki tekstil atölyeleri vb. firmalarin kapanmasi durumunda issiz kalacak binlerce kisi için bir plan yapilmamis.
Okçuluk müsabakalari düzenlenecek
1/1000’lik planla her bölgede maksimum yerlesim alani belirlendi. Bölgenin tamami 1976’da tarihi sit alani ilan edilmisti. 2 Numarali Kurul, 2010’da bölgenin içinden 14 parça ayirarak tarihi sit alani ilan etti. Planlara göre bölgedeki ‘Ayak ve nisan taslarinin tümü buralara tasinacak ve açik hava müzesi olarak hazirlanacak. Bu alan okçuluk çalismalari için düzenlenecek.’
Okmeydani sakini ne istiyor?
Okmeydani sakinlerinin talepleri; 2000 yili sonrasi insaatlarini bitirip emlak vergisi ödeyen hak sahiplerinin de garanti altina alinmasi, tapu tahsis belgesi olmayan konut sahiplerinin emlak beyannamesi, elektrik, su veya telefon faturalarinin belge kabul edilmesi ve kiracilarin da bölgede kalmasi.
Yüzde 51 ne derse o olacak, ‘Ben evimi kendim yapacagim’ denilemeyecek
Belediye Baskani Demircan dönüsüm için bölgedeki hak sahiplerinin yüzde 51’inin onayinin yeterli sayilacagini, yüzde 49 istemese de projenin yapilacagini söyledi. Plana büyük parsellere bina yapma zorunlulugu koyulacak ve tapular hisseli verilecegi için kimse kendi arsasi üzerinde, bagimsiz olarak insaat yapamayacak.
‘Yerinde dönüsüm’ geregi herkesin yeni evi ‘kendi bölgesi’nde olacak, yalnizca sit alani olan 14 bölgede hak sahipleri, ‘bölgelerine en yakin yüksek yogunluklu konut alanlarina’ gidecek.
‘Kendi evimizi yeniden satin alacagiz’
Okmeydani Çevre Koruma Dernegi Baskani Ali Çetkin:
“4706 sayili kanun bizleri magdur edecek. Yasa, emlak vergi degeri üzerinden rayiç fiyata satisa izin verirken bize arsalarimizi rayiç bedelin 2 misli fiyatina satmak istiyorlar. Kanuna göre iki taksiti ödeyemeyenlerin sözlesmesi feshedilerek arsasi elinden alinacak, satis bedelinin yüzde 10’u Hazine’ye kalacak. Üstelik sonunda alacagimiz, hisseli tapu. Yani arsamizin yeri ve kaç ortakli bir parselde payimizin olacagi sonradan belli olacak. Burada issizlik ortalamanin kat kat üzerinde. Çalisanlar asgari ücretli, birçok insan emekli. Biz zaten buralari yillar önce fahis fiyatlara satin aldik, vergilerimizi yillarca verdik. Üstelik 1983’te tapu tahsis belgeleri verilecek dendi ve herkes Ziraat Bankasi’na 2 bin lira verdi. Simdi neden bir daha para veriyoruz?’’