Bugün, 5 Mayıs 2024 Pazar
Kuvvetli depremler oldugunda hiçbir bina yikilmasaydi, hiçbir bina orta hasar almasaydi, hatta hiçbir bina hafif hasar bile almasaydi, elektrikten ve gazdan yangin çikmasaydi, arama kurtarmacilara gerek olmasaydi, esyalarimiz yikilmasaydi o binalardan “amma sallandik” diyerek biraz korkuyla karisik da olsa sokaga çikabilseydik. Sokaga çikinca daha önceden yerini bildigimiz kamu alaninda veya afet görevli yapida artçi depremlerin azalip bitesiye dek insanogluna yakisir kosullarda kalabilseydik. Durum böyle olsaydi, biz TV’ler de yalnizca depremin fayinin nasil oldugu, depremin büyüklügü ve siddetinin ne oldugu ve deprem haritalarinin ne anlama geldigi gibi konulari üzerinde bu kadar konusur, TV’lerde arz-i endam eder miydik?
Belki orta kuvvette, kuvvetli ve büyük depremler sonrasi yikilmayan, orta ve agir hasar almayan, orasi burasi çatlamayan ve insanlarimizi yaralayip öldürmeyen binalarimizi nasil yaptigimizi, hangi bilimsel ve teknolojik yöntemleri kullandigimizi, faylardan nasil uzak durdugumuzu, ne kadar iyi imar ve deprem yasa ve yönetmeliklerimiz oldugunu, afete dirençli yerlesmeler ve toplumu nasil olusturdugumuzu, profesyonel mühendislik ve yapi müteahhitligi yasasinin çok güzel çalistigini, bu yasa ve yönetmelikleri yapan ne kadar iyi uzman, üniversite ögretim üyesi, bürokrat ve siyasetçilerimiz oldugunu, sigorta sistemiyle bütünlesmis bir yapi denetim sisteminin ne kadar ise yaradigini, belediyelerin genisletilmis yetkileri ile deprem risklerini azaltma konusunda ne kadar önemli isler yaptigini, siyasetçilerin talimatlariyla afet tehlikesi yüksek yerleri imara açmadiklarini, mahalle afet gönüllülerinin ne kadar iyi çalistigini güzel güzel TV’lerde konusur, ögünürdük.
Yani o zaman her depremden sonra, iyi seyler yaptiklarini halkimiza anlatmak için TV’lerde kimler arz-i endam edecekti? Hep gördügümüz jeolog ve jeofizikçilerden çok deprem mühendisleri, insaat mühendisleri, mimarlar, sehir plancilari, müteahhitler, yapi denetimciler, sigortacilar, yerel yönetimciler, çevre ve sehircilik bakanligi ve ulusal afet yönetim kurumu temsilcileri, siyasetçiler, insaat ustasi ve isçileri temsilcileri, sosyologlar, egitimciler, afet riskleri azaltma uzmanlari vb.
Peki Doganyol-Sivrice depreminden sonra, TV’lerde 0.15g-0.20g gibi düsük bir yer hareket ivme degerinde toplam nüfusu 900.000’e varan iki büyüksehrimizde neden binalarin %25’nin orta ve agir hasar yarattigi konusunda jeolog ve jeofizikçi disinda neden yukarida saydigimiz bu meslek erbabini ve karar vericileri görmüyoruz? Jeologlar ve jeofizikçiler ellerinden geleni yapti, yapiyor. Bugüne kadar yüzlerce rapor, binlerce makale yazdilar, projeler yaptilar. Ancak bu deprem kusagi üzerindeki cografyada onlarin yaptiklari tabi ki yikilmalari ve kayiplari azaltmaya yetmez. Ve tabi ki depremi durduramiyorlar. Onlar durdurulamayan depremin risklerini en aza indirecek sistemin aktörlerinden yalnizca ikisi. Peki üst paragrafta yazdigim esas aktörler nerede? Onlari görelim TV’lerde, gazetelerde ve konussunlar neden küçük ivmelerde yillardir yikiliyoruz diye.
