ORUCUN LUGAT VE SÖZLÜK ANLAMI
SORU - Dilde ve dinde oruçtan/siyam kelimesinden kastedilen sey nedir?
CEVAP: Orucun/siyamin dildeki anlami tutmak demektir.Su ayet-i kerimede geçen oruç kelimesi bu anlama gelir:’Eger insanlardan birini görürsen de ki: Ben, çok merhametli olan Allah’a oruç adadim; artik bugün hiçbir insanla konusmayacagim.’ (Meryem: 19/26)
Yani, konusmaktan kendimi tutacagimi adadim; artik bugün hiçbir insanla konusmayacagim.
Sairin su sözü de bu anlama gelir: ‘Tutulan/siyamun atlar ve tutulamayan/gayru saimetin atlar vardir; tutulamayanlar toz-duman altindadir, digerleri gemlerini geverler.’
Orucun dindeki anlamina gelince: ‘ Ikinci fecrin dogusundan günesin batisina kadar orucu bozan seylerden uzak durarak Allah’a ibadet etmektir.’(Ibnu Useymin, Fikhu’l-Ibadat, s:169)
SORU - Orucun/Siyam’in dildeki ve dindeki anlami nedir?
CEVAP:Sözlükte oruç/siyam sadece tutmak demektir. Araplar her türlü tutma isini savm diye isimlendirirler. Hatta kisinin kendisini konusmaktan tutmasina da savm derler.
Allah Teâlâ söyle buyurdu: ‘Eger insanlardan birini görürsen de ki: Ben çok merhametli olan Allah’a oruç adadim, artik bugün hiçbir insanla konusmayacagim.’ (Meryem:19/26)
Bir hareketten tutulmaya/alikonulmaya da siyam denilir. Nitekim sair söyle demistir:
Orucun ser’i (dini) anlamina gelince: ‘ kisinin niyet ederek ikinci fecrin dogusundan günesin batisina kadar orucu bozan seylerden kendisini uzak tutmasidir.
Bazilari da orucu söyle tarif etmislerdir: Özel bir vakitte, özel bir sahsin, özel/belli seylerden kendisini özel bir sekilde tutmasidir.(Ibnu Cibrin, Fetava es-Siyam, s:13)
