Haberin basligi “Banglades’e Türk yatirimci akini”. Ucuz is gücü ve ucuz enerji imkaniyla dünya tekstil üreticilerinin ilgi odaginda, diye devam ediyor. Kaynak, Banglades Türk Büyükelçiligi Ikinci Katibi Adnan Öztürk, tarih 23 Ekim. Öztürk’ün Banglades’teki emek sömürüsünün Türk yatirimci için ne kadar bulunmaz firsat oldugunu Yeni Safak’ta anlatmasinin üzerinden bir ay geçmis. Bir ay sonra yeni haber: “Banglades’te tekstil fabrikasinda yangin: 112 isçi öldü” Ülkedeki ilk yangin da degil üstelik, 2006 yilindan bu yana tekstil fabrikalarinda çikan yanginlarda 600 isçi ölmüs. Bu haberin kaynagi ise tabii ki Yeni Safak degil.
BANGLADES’TE YANGIN YENI DEGIL
Geçtigimiz hafta sonu, 1500 isçinin çalistigi fabrikanin yangin çikislarinin yetersiz olmasi ve olanin da kilitlerinin bozuk olmasi nedeniyle cayir cayir yandi isçiler... Bu alevler bize yabanci degil. Bursa’da yatak fabrikasinda, Esenyurt’ta insaat çadirinda yanan isçilerin kokusu hâlâ burnumuzda. Bangladesli isçilerin yangini da yeni degil, 1980’li yillarda tekstil sektörünün büyük bir hizla büyüdügü, emegin degerinin de ayni hizla küçüldügü dönemlerden beri yaniyor isçiler. Asya tekstil cehenneminin en sicak noktalarindan biri olan Banglades’te çalisma kosullarini ögrenmek için yarim saat kadar arsiv taramasi yapmak ise yeterli.
EN PAHALI MARKALAR EN UCUZ EMEK
Baskent Dakka’da yogunlasan 4500 kadar tekstil fabrikasinda, haftada 80 saate kadar çalisarak, dünyanin en ünlü markalarina, dünyanin en pahali kiyafetlerini, dünyanin en düsük ücreti karsiliginda üreten çogu kadin 3 milyona yakin isçi; asla ödenmeyen fazla mesailer, örgütlenmek isteyene asker ve patron saldirilari... Iste ilk bes dakikada karsiniza çikacak bilgiler bunlar... Bir bilgi de Banglades Hazir Giyim Üretici ve Ihracatçilari Birligi Baskani Siddiq Ur Rahman’dan: Yasamini yitiren isçilerin ailelerine 760 avro tazminat ödenecegini açiklamis Rahman. Ayda 23 avroya çalisan ve yanarak ölerek isçiler için 760 avro... Isçinin hakkini vermek yerine kefenini dikmeyi teklif etmek, kapitalizmin is güvenligi anlayisi Türkiye’de de Banglades’te de ayni demek ki...
TÜRKIYELI PATRONUN BANGLADES HEYECANI
Dönelim yine Banglades’in Türk Büyükelçiligi yetkilisi Adnan Öztürk’e, tekstil cehennemindeki parsel sayimizi ögrenelim. 100’e yakin Türk firmasinin Banglades’e yatirim yaptigini açiklamis Öztürk. Çalisanlarin haklari denince Bangladesli patronlarla arasindan su sizmayacak THY de Banglades’e günde 4 direk sefer düzenliyormus! 2010 yilinda Arslan Sirketler Grubu Baskani Ahmet Arslan’in yaptigi bir açiklama da çikiyor karsimiza. “Türkiye’de bir tekstil isçisinin maliyeti bin dolara geliyor, Banglades’te ise 50 dolar! Bu sartlar altinda üretimin buralarda yapilmasi sirketlerin sermayesi açisindan çok daha cazip!” demis Arslan. Ayni zamanlarda Banglades gezisine çikan Cumhurbaskani Abdullah Gül de, dönüste Ahmet Arslan’i yatirimlarindan dolayi tebrik etmis.
MILLI YANGIN
Banglades haberinin sayisi günümüze yaklastikça artiyor. Banglades Basbakani’ni Nisan ayinda Türkiye’de agirlayan, Gülen cemaatine yakinligi ile bilinen isveren örgütü TUSKON Baskani Rizanur Meral de o toplantida bir konusma yapmis ve, “Su anda bu salonda, Taha Group Genel Koordinatörü Ismail Hakki Kisacik bulunuyor. Banglades’teki fabrikalarinda 4 bin Bangladesli çalisiyor. Bu isadamlarimizin sayisini arttirmak istiyoruz” diye açiklamis. Bir yanda Banglades’de yanan, yanmamak için pencereden atlayan, yillardir polis, asker demeden mücadele eden, ölen tekstil isçileri... Diger yanda emek sömürüsü karsisindaki istahini, sömürüden pay almak için heyecanini gizleme geregi bile duymayan Türk Büyükelçiligi, Türkiyeli patronlar... Milli utanç yanginimiz, fabrikanin alevleriyle yarisir...
YANGINA SU: GREVLER
Yangin sürüyor ama yangini söndürmek için ise yillardir su olup sokaklara akiyor Bangladesli tekstil isçileri. Sadece bu yil 300 fabrikada, yapilan eylemler nedeniyle bir hafta boyunca salterler indi örnegin. Ancak ücretlerin artirilmasi için özellikle son 5 yilda yogunlasan grevler ve eylemlerin hepsi polis, asker saldirilariyla; isçi önderlerinin gözaltina alinmasi, tutuklanmasi hatta öldürülmesi ile sonuçlandi. Hazir Giyim Isçileri Birlik Forumu (GWUF) Baskani kadin isçi önderi Mishu Moshrefa, Aralik 2010’da “vatana ihanet”ten tutuklandi. Grev yürüyüslerine yönelik devlet saldirilarinda onlarca isçi yasamini kaybetti. Banglades Hazir Giyim ve Sanayi Isçileri Federasyonu’nun (BGIWF) fabrika yanginin da yasandigi bölge olan Ashulia komitesi baskani Aminul Islam, 5 Nisan 2012’de ölü bulundu. Cesedinde iskence izleri vardi. Aminul Islam çok defa polis tarafindan gözaltina alinmisti, çok defa “ölüm”le tehdit edilmisti.
ISÇI KATILI PATRON ÇETELERI
Dayanisma Merkezi’nin (solidaritycenter.org) 15 yildir Banglades’te çalisma yürüten Asya Bölgesi Baskani Tim Ryan, “Son üç yilda yüzlerce hazir giyim isçisi, ücretlerin yükselmesi için yapilan isçi grevlerine yönelik polis saldirilarinda yaralandi, bazilari öldürüldü” diyor. Öldürülen isçi lideri Aminul Islam ile ilgili ise su bilgileri veriyor: “Aminul hazir giyim fabrikalarinin patronlarina çalisan çeteler tarafindan tehdit ediliyordu, sürekli polis tarafindan izleniyordu ve Temmuz 2010 yilinda da Ulusal Istihbarat Örgütü tarafindan gözlatinda dövülmüstü.” Bu arada, isçi haklarina yönelik çalismalar yapan Amsterdam merkezli Temiz Giysiler kampanyasi gibi örgütler, Banglades’teki fabrikalarla anlasmali ünlü markalari “yangin koruma projesi”ne ikna etmeye çalisiyorlardi. Amaçlari, fabrikalarin yangin önlemlerini denetlemek, bir kontrol mekanizmasi hayata geçirmekti. Olmadi. Olan isçiye oldu. (Istanbul/EVRENSEL)
