Patronun vergi ödedigi yok!

Patronlarin, isyeri sahiplerinin, sermaye temsilcilerinin her firsatta üzerlerinde “Çok vergi yükü oldugu” iddiasi gerçegi yansitmiyor. Çünkü rakamlar bambaska bir gerçege isaret ediyor.

“Hükümet vergileri nasil topluyor ve nasil dagitiyor?” sorusunun cevabini bulmak, Büro Emekçileri Sendikasi (BES) tarafindan gerçeklestirilen “vergi sempozyumunda” ortaya konan rakamlara bakildiginda ortaya su adaletsiz sonuç çikiyor: Verginin büyük bir kismini ödeyenler maalesef milli gelirden az pay aliyor.

Ekonomik Kalkinma ve Isbirligi Örgütü (OECD) ülkelerinde toplanan vergilerin milli gelire oranina, yani vergi yüküne bakildiginda Türkiye’nin az vergi ödedigi görülüyor. Sempozyum katilimcilarindan Prof. Dr. Aziz Konukman’in paylastigi verilere göre Türkiye’nin vergi yükü (sosyal güvenlik primleri dahil) yüzde 25.7. Oysa OECD ortalamasi yüzde 35’lerde.
Sorun Türkiye’nin vergi yükünde degil adaletsizliginde.

TÜRKIYE DOLAYLI VERGI LIDERI

Türkiye gelir vergisi, servet vergisi gibi dogrudan vergileri toplayan bir ülke degil.

Daha çok KDV, Özel Tüketim Vergisi, Özel Iletisim Vergisi gibi dolayli vergi toplayan bir ülke.

Türkiye OECD ülkeleri içerisinde dolayli vergi toplamada ilk üç ülke içerisinde yer aliyor.

Meksika ve Sili’den sonra en yüksek orana sahip olan Türkiye’de, toplam vergi içerisinde dolayli vergilerin orani yüzde 70’lerde…

Bu durum vergi adaletsizliginin bir göstergesi olarak yorumlaniyor. “Dolayi vergiler neden adaletsiz?” sorusuna Doç. Dr. Mustafa Durmus söyle yanit veriyor: “Çünkü düsük gelirliler bu yükü daha agir, yüksek gelirliler daha hafif hissederler. Kolayca yansitilirlar, yani yasal mükellef vergiyi tüketicilere yansitir. Enflasyon arttiginda bu vergiler de arttigindan böyle dönemlerde halkin üzerindeki yük de artar.”

Türkiye’de diger bir adaletsizlik de dogrudan vergilerde yasaniyor. Çünkü gelir vergisinin de yüzde 68’ini bordro mahkumu emekçiler ödüyor. Doç. Dr. Aziz Konukman bu durumu “Türkiye’de vergi toplanmiyor. Emekçilerden zoraki kesiliyor” diye tanimliyor.

Konukman, Türkiye’de bir asgari ücretli yüzde 15 vergi verirken 500 büyük firmanin vergi yükünün yüzde 5 ila yüzde 8 bandinda olduguna dikkat çekiyor.

SERMAYE KESIMI VERGI ÖDEMIYOR

Sermaye geliri elde eden ve sayilari 1.8 milyonu bulan beyannameli mükellefin ödedikleri gelir vergisinin toplam vergi gelirleri içindeki payi sadece yüzde 1.

Mustafa Durmus’un verdigi bilgiye göre BIM marketler zincirinin toplam vergi yükü sadece yüzde 0.8 (binde 8)…  
Tablo böyle çünkü sermaye geliri elde edenler çok sayida harcama kalemini masraf yazabiliyor, böylece vergi matrahini küçültebiliyorlar. Ayrica son derece cazip muafiyet, istisna, indirim ve ertelemeden yararlanabiliyorlar. Sürekli gündeme gelen vergi uzlasmalari ve vergi aflari ile vergi borçlarindan kurtuluyorlar.

ALTINA YOK SÜTE VAR!

Türkiye’de zorunlu harcamalar ve ücretliler üzerinde vergi yükü fazla olmasina ragmen bir takim lüks ürünlerde sifir olmasi da bir diger çarpici adaletsizligi olusturuyor.

Sempozyum katilimcilarin verdigi örnek: Et, süt, egitim, saglikta KDV yüzde 8. Pirlanta, elmas gibi kiymetli taslar ve külçe altinda ise KDV yok! Emekçiler ödedikleri vergilerin sosyal dönüsümü ise oldukça yetersiz. Doç. Dr. Aziz Çelik, ‘Sosyal devlet, sosyal politikalar ve vergi’ baslikli sunumunda, Türkiye’nin sosyal harcamalara (saglik, egitim, sosyal güvenlik, sosyal hizmetler vb.) yaptigi transferler açisindan 34 OECD ülkesi arasinda sondan 3. oldugunu söyleyerek, toplanan vergilerin sosyal harcamalara yansimasinin yetersizligini ifade etti.

“Vergi isçi ve emekçilerin ürettigi arti degerden ve tüketim üzerinden alinir, bu nedenle kimden vergi alinacagini ve nasil dagitilacagini sinif mücadelesinin seyri belirler” diyen Yrd. Doç. Özgür Müftüoglu’nun, “Bugün mücadeledeki güç dengesi emekçilerin aleyhine vahim durumdadir, sendikalara önemli görevler düsmektedir” sözü, sempozyumdan çikarilacak görevleri ilgililerinin önüne serdi.

VERGIDE ADALETSIZ BIR ADALET PARTISI

Türkiye’de vergi adaletsizligi 1980 sonrasi görünür bir gerçeklik olmasina ragmen AKP döneminde süreç hizli ve pervasizca ilerletildi.

Forumun katilimcilarindan Gazetemiz Ekonomi Editörü Bülent Falakaoglu, adinda Adalet geçen bir partinin vergide adaletsizligi nasil derinlestirdigini söyle özetledi: “AKP iktidara gelir gelmez Kurumlar Vergisi oranini yüzde 30’dan yüzde 20’ye indirdi. Artan oranli gelir vergisi tarifesinin basamak sayisini 6’dan 4’e indirdi. Ve gelir vergisi üst diliminin oranini yüzde 40’tan yüzde 35’e indirdi. Ücretliler lehine 5 puan indiriminden vazgeçildi. Özel indirim uygulamasindan vazgeçilerek daha ziyade patronlarin isine yarayan ‘asgari geçim indirimi’ uygulamasina geçildi. Kendinden önceki hükümet tarafindan hazirlanan ‘Nereden buldun?’ uygulamasina iktidara gelir gelmez son verdi.”

KONU TEKNIK BIR MESELE DEGIL

Bülent Falakaoglu sermayeden vergi toplanamamasinin sonucunun sadece emekçilerin daha çok vergi ödemesi olmadigina dikkat çekti. Ayni zamanda sosyal hizmet aliminda da mahrumiyet yarattigina vurgu yapan Falakaoglu sunlari söyledi: “Egitime ayrilan payin yüzde 80’inin maas ve prim kesintilerine gitmesinin, her geçen gün velilerin üzerindeki egitim yükünün artmasi adaletsiz vergi sisteminin sonucudur. Kisi basina saglik harcamasinin dünya ortalamasinin çok altinda kalmasi bunun sonucudur. Tarimda ve tüm sosyal alanlarda örnekleri çogaltabiliriz.”
Basbakanliga bagli Yatirim Destek Ve Danismanlik Ajansi’nin ülkemize yabanci sermayeyi, “Ucuz isçilik, çok çalisma, az hastalanma” gibi emek avantajlarinin yani sira az vergi avantaji ve tesvikle çagirdigina dikkat çeken Falakaoglu söyle dedi:
“2030 kadar genç ve dinamik bir nüfus üzerinden ucuz emekle büyümeyi düsünen, yani gelirlerimizi düsürmeyi planlayan, geliri olandan da zaten vergi almayan hükümet bizi daha çok dolayli vergilere bogacak.”
Bütün katilimcilarin dikkat çektigi nokta ise konunun teknik bir mesele olmasinin ötesinde bir emekçilerin hayatini dogrudan etkileyen bir sinif kavgasi oldugu gerçegi oldu.

BAKANLIGIN TEK TARAFLI BILGILENDIRMESINE SON!

Maliye Bakanliginin her yil subat ayinin son günlerinde vergi bilinci olusturma iddiasiyla çesitli etkinliklerle ‘kutladigi’ vergi haftasi bu yil farkli karsilanacak. Büro Emekçileri Sendikasi (BES) Bakanligin kamuoyunu tek tarafli bilgilendirmesine seyirci kalmayacagini duyurdu.  BES, bu yil 25 Subat-3 Mart tarihleri arasinda 24’üncüsü düzenlenecek olan vergi haftasina giderken 1 ay boyunca isyeri isyeri kendi mücadele ve programini örgütleyecegini açikladi.
Bu kapsamda ilk adimini atan sendika Ankara’da düzenlendigi sempozyumda, “Türkiye’nin vergi politikalarini ve politikalarin emekçilere yansimalarini” tartismaya açti.
Sempozyuma BES’in örgütlü oldugu illerin sube baskanlari, Ankara’daki üye ve yöneticilerinin yani sira çesitli parti ve kitle örgütü temsilcileri ile KESK’e bagli sendikalardan katilim oldu.

ISYERI TEMSILCILERINE ENGEL

SGK toplanti salonunda gerçeklestirilen “vergi sempozyumuna” ayni bina içindeki BES isyeri temsilcileri ile BES’in örgütlü oldugu Maliye ve Adalet Bakanligindaki isyeri temsilcilerinin katilimi amirleri tarafindan engellenmeye çalisildi.
Prof. Dr. Aziz Konukman, Doç. Dr. Mustafa Durmus, Doç. Dr. Aziz Çelik, Yard. Doç. Dr. Özgür Müftüoglu, Evrensel Gazetesi Yazari Bülent Falakaoglu, TÜRMOB’dan Mehmet Koç ve BES MYK Üyesi Ahmet Acar’in sunum yaptiklari sempozyumda, devletin vergi politikalarina karsi sürdürülecek mücadele de konusuldu.

BES’IN TARTISMAYA AÇTIGI TALEPLER

* Açlik sinirindaki tutar, her türlü vergi ve kesintiden muaf tutulsun.
* Yoksulluk sinirindaki tutar, en alt dilimden vergilendirilsin.
* Kayit disi ekonomi kayit altina alinsin.
* Vergide ve ücrette adalet saglansin.
* Zorunlu mal tüketimi ve hizmetlerdeki dolayli vergiler kaldirilsin.
* Vergi, ödeme gücüne göre alinsin, servet vergisi konulsun.
* Ödedigimiz vergiler, savasa ve sermayeye degil, halk için kullanilsin.