PTT`DE GREV

PTT’DE GREV

PTT’nin özellestirilmesine karsi, çalisanlarinin örgütlü oldugu 4 memur sendikasi bir süredir ortak bir kamuoyu yaratarak çesitli etkinlik ve eylemlilikler organize ediyorlar. Bu amaçla seslerini daha güçlü duyurmak adina “PTT AS OLMASIN” adiyla bir facebook grubu da kurdular. Ilk ciddi sinavlarini ise 27 Mart 2013 tarihinde Çarsamba günü tüm Türkiye’de is birakarak, yani Greve çikarak verecekler. Islerine ve isyerlerine sahip çikarak, ülkemiz için kritik öneme sahip PTT’nin özellestirilmesine de önemli bir tepki koyuyorlar.

Geçmiste özellestirilen Posta Teskilati uygulamasinin ve faliyetlerine izin verilen yabanci Postalarin ülkemize ne kadar zarar verdiklerini de yazmis birisi olarak bu onurlu duruslarinda ve mücadelelerinde basarilar diliyorum. Ancak bu kurumda örgütlü ve TIS yetkisi olan isçi sendikasindan sanki hiç ses seda yok. Protokolde yoklar. Bu gelismelere karsi tavirsiz mi kaliyorlar, yoksa destek mi oluyorlar disaridan bakinca bunu görmek pek mümkün olmuyor.

Ülkemiz isçi sinifi mücadele tarihinde ilk greve ve ilk memur direnisine imzasini atmis ve her ikisinden de basariyla çikmis onurlu bir geçmise sahip PTT çalisanlarinin bu mücadelesine biraz da olsun katki sunmak amaciyla bizde bu yaziyla destek olmak istedik.

PTT ÇALISANLARININ MÜCADELE TARIHINDEN 1.

-17-23 Subat 1872. Beyoglu Telgraf Isçilerinin Grevi.                                                            

PTT’nin kurumsal tarihinde, çalisanlarin bilinen ilk eylemi olan bu grev ülkemizde isçi sinifinin mücadele tarihinde < ilk grev> tartismalarina neden olmustur. Bu konuda arastirmaci ve yazarlar farkli görüsleri savunmaktadirlar.                                                     

Örnegin bu konuda genis arastirmalar yapan Lütfi Erisçi, ‘Türkiye’de Isçi Sinifinin Tarihi’ adli çalismasinda ilk grevleri sayarken bu eylemden hiç bahsetmeyerek 1872 yilina ait sadece iki grevden bahsetmektedir. Ocak ayina ait Tersane Isçilerinin Grevi ve ayni yilin Temmuz ayina ait Beykoz Kundura Dikimevi isçilerinin ücretlerini alamadiklari nedeniyle yaptiklari eylemler.                          Kuthan Fisek ise, ‘Türkiye’de Devlet Isçi Iliskileri Açisindan Devlete Karsi Grevlerin Tahlili’ isimli incelemesinde yine sadece bu iki grevden bahseder.                                                          

Bu konu hala arastirmaya muhtaç bir alan olmakla beraber, arastirmaci ve yazar Oya Sencer bize göre de tartismaya en fazla açiklik getiren ve son noktayi koyan kisi olmustur. Oya Sencer’e göre <>>. 1969 yilinda yayinlanan ‘Türkiye’de Isçi Sinifinin Dogusu ve Yapisi’ adli eserinde (Habora Kitabevi Yayinlari,No.55. Istanbul. 1969) bu yanlisligi söyle izah etmektedir.                                          

“Dönemin gazetelerinde görülen ilk grev haberleri 1872 yilina aittir. 17 Subat ve 23 Subat tarihli <> gazetesi, Beyoglu Telgraf Isçilerinin grevi nedeniyle Borsa’da, Borsa oyunlari ile ugrasan ve zamaninda haber alip verebilmek için telgrafa güvenen kimseler arasinda huzursuzluk uyandirdigi bildirilmektedir. Bir devlet sirketi olan Telgraf Isçilerinin Grevi ücret nedeniyledir.                                                                                                                      

Ilk Grev olayi 1872 Tersane Isçileri Grevi degildir. Çünkü 1872 de olmus gibi gösterilen (bu) isçi hareketi gerçekte 1873 Ocak ayina rastlamaktadir. Yanlisliga 1289 Hicri Tarihinin, Miladi Tarihe çevrilmesindeki hatanin sebep oldugu sanilmaktadir. Ayni tarihlerde Türkçe <<Hadika>> gazetesi yayinlanmaktadir. Bu grevin ilk grev oldugu yolundaki bilgilerin kaynagi da genellikle Lütfi Erisçi’nin yaptigi çalismadir”.

Bu tartismaya en son noktayi ise “Türkiye Sendikacilik Ansiklopedisi” koymustur. Bu grevin is birakmaya ait bilinen ilk veri oldugunu ve grev sebebiyle “yabanci ve Levanten tüccarlar ile bankerler arasinda huzursuzluga ve tepkiye yol açtigini” yazmaktadir.(Türkiye Sendikacilik Ansiklopedisi. C.2.S.30)  Zaten Beyoglu Telgrafhanesi de; yabanci elçiliklerin, Avrupa ile hizli ve sürekli haberlesme ihtiyaci içerisinde olan tüccar ve bankerlerin bu bölgede toplanmis olmalari nedeni ile 1870 yilinda kurulmustu.

-1908 Eylül. Selanik Devlet Telgraf Memurlarinin Grevi.                                                        

PTT çalisanlarinin mücadele tarihinde bir diger ilk’te bilinen ilk memur eylemidir. Ortada mevcut herhangi bir dernek ya da sendika seklinde bir örgütlenme olmamasina ragmen birlikte hareket edilerek direnise geçilen ve basariyla sonuçlanan bu grevdir.  Ancak greve kaç kisinin katildigi ve ne kadar sürdügü konusunda kesin bir bilgi yoktur.                                   

“1908 yilinin Eylül ayi baslarinda Makedonya Islahat Genel Müfettisi Hilmi Pasa’nin Selanik Telgraf Idaresi memurlarindan birine isten el çektirmesi üzerine diger memurlar dayanisma grevine gitmisler ve Telgraf Idaresi isten çikarilan memuru geri almak zorunda kalmisti. Memurlar bununla da yetinmeyip olaylara sebep olan Idarehane Müdürü Ethem Efendinin de görevden alinmasini sart kosarak aksi takdirde greve devam edeceklerini bildirmislerdir.” Bu greve iliskin tek kaynak Hakki Onur’un bir makalesidir. (Hakki Onur, 1908 Isçi Hareketi ve Jön Türkler. Yurt ve Dünya, Mart 1977. TIP. 2 aylik inceleme ve tartisma dizisi. S.285.)                                     

‘PTT Çalisanlarinin Mücadele Tarihinden’ baslikli bu yazimiz devam edecek olup, ayrica dünyada da bilinen en eski memur dernek ve sendikalarini kuranlarinda PTT çalisanlarinin oldugunu belirterek (ayri bir yazi konusu olarak islenecektir)  yazimizi burada noktalayalim.

Dostlukla.