Bugün, 14 Ekim 2025 Salı
ISTANBUL- Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) tarafindan dün açiklanan Türkiye Radyasyon Kaynaklari 2011 raporunda ülkemizde kullanilan Radyoaktif cihazlarin sayindaki büyük artis kayitlara geçti. Rapora 118 kisinin ise çalisma kosullarindan uygunsuzlugu ve hatali kullanimdan ötürü yüksek doza maruz kaldigi bildirildi.
ÜLKEDEKI BAZI CIHAZ SAYISINDA YÜZDE 99 VARAN ARTIS VAR
2005 yilindan 2010 yili sonuna kadar tibbi radyoloji cihazlarinin sayisi ortalama yüzde 64 oraninda artarken, bu oran kemik yogunluk ölçümü cihazlarinda yüzde 99, mamografi cihazlarinda yüzde 78`lik artislara ulasti.
GEÇTIGIMIZ KAPILARDAKI CIHAZLARIN SAYISI YÜZDE 143 ARTTI
Radyoterapi uygulamalarinda kullanilan cihaz sayilarinda yüzde 62 oraninda artis yasanirken; kobalt-60 teleterapi cihazlarinin sayisi yüzde 34 oraninda düsmüs, yerini IMRT, siber biçak veya gama biçagi gibi yeni teknoloji ürünü cihazlar aldi. Nükleer tip uygulamalarinda ise cihaz sayilarinda yüzde 50`lik artislar olurken güvenlik amaçli kullanilan paket- bagaj kontrol cihazlari ise 5 yilda yüzde 143 oraninda artis gösterdi.
118 KISI YÜKSEK DOZA MARUZ KALDIGI RAPORA YANSIDI
Ayrica Rapora yüksek dozlu islerde görev yapan radyasyon görevlilerinin kisisel doz izleme sonuçlarinin degerlendirilmesi çalismalari kapsaminda 2011 yili içerisinde, kisisel dozimetre degerlendirme sonucunun inceleme düzeyi doz degerini astigi tespit edilen 118 kisinin bulundugu bildirildi. Bunlardan 4`ü tibbi takibe alindi.
Yapilan incelemelerde düzeyi doz degerinin üzerindeki doz degerlerinin, dozimetrenin hatali kullanimi, kasitli isinlama ve çalisma kosullarinin uygunsuzlugundan kaynaklandigi tespit edildigi belirtildi.
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu kayitlarina göre, 2011 yili sonu itibariyla ülke genelinde toplam 9 bin 432 kurulusta X-isini cihazlari, kapali ve açik radyoaktif maddeler ile kapali radyoaktif madde bulunduran cihazlar kullanilmakta.
RADYASYONUN YÜZDE 76`SINI TIP`TA KULLANIYORUZ
Mevcut radyasyon kaynaklarinin yüzde 76`si tipta, yüzde 24`ü ise endüstride ve diger alanlarda kullanilmakta.
Bu kayitlara göre 2011 yili sonu itibariyla ülkemizde 12 bin 383 tibbi radyoloji cihazi ve 4 bin 152 dis hekimliginde kullanilan radyoloji cihazi ile 251 adet radyoterapi cihazi bulunuyor. Ayrica, açik kaynaklarin kullanildigi 366 adet nükleer tip laboratuvari ve FDG (florodeoksiglikoz) üretimini yapan 12 üretimtesisi bulunuyor.
2011 yili sonu itibariyla ülkemizde toplam 679 endüstriyel radyografi/radyoskopi cihazi, 3 bin 091 adet sabit nükleerölçüm cihazi ile 243 adet tasinabiliryogunlukve nem ölçüm cihazi saptandi. Ayrica güvenlik amaciyla kullanilan 2 bin 762 adet paket/bagaj kontrol cihazi ve 10 adet tir tarama sistemi bulunuyor. Gida, tibbi malzemeler ve diger ürünlerin radyasyon ile isinlamasi amaciyla çalismakta olan 4 isinlama tesisi mevcuttur.
2011 yili sonu itibariyla ülkemizde radyasyon kaynaklarinin bakim ve onarimi için 59 adet, radyoaktif maddelerin ithalat, ihracat ve tasimasi için 145 adet, radyasyon kaynagi üretimi için 6 adet yetkilendirilmis kurulus mevcut.
Radyasyon Sagligi ve Güvenligi Dairesi tarafindan sürdürülmekte olan yetkilendirme faaliyetleri kapsaminda 2011 yilinda 6 bin 500`i askin islem gerçeklestirdi. Bu islemlerden 3 bin 792 adeti radyasyon kaynaklari için kullanma ve bulundurma lisansi düzenlenmesi islemi oldu.
TAEK kayitlarina göre 2011 yili sonu itibariyla ülkemizde çesitli amaçlarla kullanilan 3 bin 091 adet sabit nükleer ölçüm cihazi bulunmaktadir. Bunlardan 370`i X-isinli ve 166`si radyoaktif kaynakli olmak üzere toplam 536 adedi çesitli laboratuvarlarda kullanilmakta olan analiz cihazlari.
HAMILELER HAVALIMANINDAN GEÇERKEN DIKKAT!
Havaalani, kargo, gümrük, liman, alisveris merkezleri gibi yerlerde güvenlikamaci ile araç, çanta, bagaj ve paketlerin içlerinin görüntülenmesinde radyasyon kaynaklari kullanilmaktadir.
Paket/bagaj kontrol cihazlarinda X-isini kaynagi bulunmaktadir. Sinir kapilarinda insan ve malzeme kaçakçiliginin önlenmesi amaciyla tir, kamyon gibi yüktasima araçlarinin içerisinin görüntülenmesinde ise lineer hizlandiricilar veya Co-60 kaynaklari kullanilmaktadir. TAEK kayitlarina göre 2011 yili sonu itibariyla, ülkemizde 2 bin 762 adet paket/bagaj kontrol cihazi ve 10 adet tir tarama sistemi bulunmaktadir.
Radyasyon Sagligi ve Güvenligi Dairesi tarafindan 2011 yilinda ülke genelinde toplam 567 görevlendirme çerçevesinde, 2 bin 472 radyasyon kaynaginin kontrolü ile 584 kurulusun denetimi gerçeklestirilmisti..
Çalisma Kosulu-A`da görev yapan radyasyon görevlilerinin kisisel doz izleme sonuçlarinin degerlendirilmesi çalismalari kapsaminda 2011 yili içerisinde, kisisel dozimetre degerlendirme sonucunun inceleme düzeyi doz degerini astigi tespit edilen 118 kisinin çalisma kosullari incelenmis ve degerlendirilmis olup yapilan denetimler sonucunda bu kisilerden 4`ü tibbi tetkik ve takibi yapilmak üzere ilgili saglik kurulusuna sevk edilmistir. Inceleme düzeyi doz degerinin üzerindeki doz degerlerinin, dozimetrenin hatali kullanimi, kasitli isinlama ve çalisma kosullarinin uygunsuzlugundan kaynaklandigi tespit edilmistir.
TIBBI CIHAZLARDA YÜZDE 99`a VARAN ARTISLAR VAR
2005 yilindan 2010 yili sonuna kadar tibbi radyoloji cihazlarinin sayisi ortalama yüzde 64 oraninda artarken, bu oran kemik yogunluk ölçümü cihazlarinda yüzde 99, mamografi cihazlarinda yüzde 78`lik artislara ulasti. Öte yandan mikrofilm cihazlarinin sayilarinda azalma söz konusu. Benzer sekilde, radyoterapi uygulamalarinda kullanilan cihaz sayilarinda yüzde 62 oraninda artis yasanirken; kobalt-60 teleterapi cihazlarinin sayisi yüzde 34 oraninda düsmüs, yerini IMRT, siber biçakveya gama biçagi gibi yeni teknoloji ürünü cihazlar aldi. Nükleer tip uygulamalarinda ise cihaz sayilarinda yüzde 50`lik artislar söz konusu. Güvenlik amaçli kullanilan paket/bagajkontrol cihazlari ise 5 yilda yüzde 143 oraninda artis gösterdi.
DHA
