?SADECE TARIHI YAPANIN VE YAZANIN DEGIL, OKUYANIN DA SORUMLULUGU VARDIR?

“SADECE TARIHI YAPANIN VE YAZANIN DEGIL, OKUYANIN DA SORUMLULUGU VARDIR” Yahya Kemal’in Istanbul Türkocaginda’ki konferanslarinda ‘Sadece tarihi yapanin ve yazanin degil, okuyanin da sorumlulugu vardir’ diyerek sordugu sorulardan bazilari. “-1683 yilinda Karamustafa Pasanin Viyana seferinden önce Avusturya neredeyse Osmanli Padisahinin ayaklarina kapandi. Ama biz savas dedik ve sopa yedik. -Peki, o tarihten bugüne kadar girdigimiz savaslarin kaçi kaçinilmazdi? -Kaçi milletin ve devletin yararinaydi? -Kaçi bir padisah ya da vezirin gereksiz saldirganligi ile yapildi? -Bu savaslarin kaçi zekâmizin ya da aptalligimizin eseri sayilabilir? -1690 yilinda Fazil Mustafa Pasa Belgrad’i aldiktan (ikinci kez) sonra Avusturya baris istedi. Fakat bizim öfkeli sadrazamimiz görüsmeye yanasmadi, (ancak) 1699’a kadar yenilgilerden kurtulamadik. -1727’den sonra Iran’a sefer etmenin geregi yoktu. Ama kaç kez yenildik ve böylece Rusya ile Avusturya’nin cesaretini arttirdik. 1736 savasi bu cesaretten dogdu ve devlet neredeyse o tarihte batacakti. Belgrad Zaferi ramak kala bizi kurtardi. -1768 Rusya savasi Üçüncü Mustafa’nin ahmakliginin eseridir. -1788’de Rusya’ya ve Avusturya’ya savas açmamiz Koca Yusuf Pasanin gayreti ve cehaletiyle olmustur. Sonuç feci. - 1799’da Bonaparte (Napolyon) Misir’a hucüm edince isin önemini kavramadik. Devlet, savunmada gayretsiz ve beceriksiz kaldi. -1806’da ayni Napolyon’la birlesip Rusya ve Ingiltere’ye savas açmamiz ise, Üçüncü Selim’in ileriyi göremezliginin saheser örnegidir. - Özellikle 1800’den sonra girdigimiz savaslar; Ruslara, Avusturyalilara, Fransizlara ve Ingilizlere Osmanli Ordularinin artik savas gücünü kaybettigini iyice ögretti. Devleti memleketin cografyasi ayakta tuttu. -Karamustafa Pasanin yerine Köprülü Fazil Mustafa Pasa veya Seytan Ibrahim Pasa, veya Amuca Hüseyin Pasa, veya Uzun Ibrahim Pasa olsaydi , ‘Beyler Viyana Seferi Yapilmazdi’. -1914’te ENVER PASANIN YERINDE MUSTAFA KEMAL BULUNSAYDI EFENDILER, BIRINCI DÜNYA SAVASINDAKI KADERIMIZ DEGISIRDI, BÖYLE OLMAZDI.” ***Sadun Tanju. “Yahya Kemal ve Halikarnas Balikçisi” Arpaz Matbaasi. Istanbul. Subat 1983. S.36-37. Yasadigi dönemin en ünlü aydinlarindan olan, milliyetçi ve muhafazakâr kesimin bu güçlü kisiliginin tarih bilinci ve yaklasimlari sizce de ilginç degil mi? Bu günden bakinca bile böylesi elestirileri yapabilecek kaç tane tarihçi ve aydin çikacaktir dersiniz?