Hükümet, kidem tazminati fonundan sonra kiralik isçilik, taseron isçilik ve uzaktan çalisma düzenlemelerini de gündeme aldi.
Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanligi bürokratlarinin hazirladigi yeni taslakla çalisma hayatinin esneklestirilerek issizligin azaltilmasi amaçlaniyor.
Taslakta, sendikalarin ‘modern kölelik’, ‘kiralik isçilik’ olarak nitelendirdigi ödünç isçilik konusu ‘geçici is iliskisi’ basligiyla yeniden düzenleniyor. Mevcut yasada sadece holding ve sirketlere verilen kendi isçisini kiralama imkani, yeni düzenlemede özel istihdam bürolarina veriliyor.
Taslak, Is Kanunu’nun geçici is iliskisini düzenleyen 7. maddesinde büyük ölçüde degisiklik öngörüyor. Buna göre geçici is iliskisinin, özel istihdam bürosunun bir isçisini geçici olarak baska bir isverene devriyle kurulacagi belirtiliyor.
IS GÖREMEZ DURUMDA!
Taslagin büyük tartisma yaratacak olan 3. maddesinde patronlarin hangi durumlarda isçi kiralayabilecegi hükme baglaniyor. Ilk olarak bir isçinin herhangi bir nedenle is görme edinimini yerine getirememesi veya isletmenin is hacminin öngörülemeyen ölçüde artmasi durumunda ‘isçi kiralanabilecegi’ belirtiliyor.
- Aralikli olarak gördürülen kisa süreli isler ile isletmenin günlük islerinden sayilmayan veya is güvenligi bakimindan acil olan ya da mevsimlik islerde;
- Temizlik islerinde ve evde görülen hasta, yasli ve çocuk bakim hizmetlerinde de geçici is iliskisi kurulabilecegi öngörülüyor.
GREV KAPSAMA GIRER MI?
‘Is görme ediniminin yerine getirememesi’ ifadesi daha simdiden sendikalarin tepkisine neden olmus görünüyor. Sosyal güvenlik uzmanlari ve bakanlik bürokratlari bu ifadenin ‘Isçinin kendi istegi disinda gelisen hastalik, dogum, askere gitme, göz altina alinma’ gibi durumlari ifade ettigini belirtiyor. Ancak Türk-Is, Hak-Is ve DISK bünyesinde görev yapan hukukçular ‘Bu cümle grevi de kapsar’ yorumunda birlesiyorlar.
GREV, ISTISNASI YOK!
Mevcut yasadaki “Isçiyi geçici olarak devralan isveren grev ve lokavt asamasina gelen bir toplu is uyusmazliginin tarafi ise, isçi grev ve lokavtin uygulanmasi sirasinda çalistirilamaz” hükmü yeni taslakta bulunmuyor.
Iste sendika hukukçulari, ‘Grev durumunda da kiralik isçi çalistirabilecekler’ iddialarina gerekçe olarak bu hükmün kaldirilmasini gösteriyorlar. Ancak bakanlik bürokratlari ve bagimsiz sosyal güvenlik uzmanlari , böyle bir seyin asla olmayacagini, Türkiye’nin ILO basta olmak üzere uluslararasi sözlesmelere imza attigini vurguluyorlar.
100 ISÇININ ALTINDA SINIR YOK!
Taslak, 100’ün üzerinde isçi çalistiran is yerlerinde kiralik isçi sayisini, yüzde 20 ile sinirlandiriyor. Ancak 100’ün altinda isçi çalistiran isyerleri için herhangi bir sinir öngörülmüyor.
EN FAZLA 6 AY
Mevcut yasada geçici is iliskisi süresinin 6 ayi geçemeyecegi, gerekli durumlarda bu sürenin 2 kere uzatilabilecegi hükmü bulunuyor. Ancak taslak isçi kiralama süresini 3 aya düsürüyor. Sözlesmenin 6 ayi geçmemek üzere en fazla 3 defa yenilenebilecegi öngörülüyor.
Süre sonunda 6 ay geçmedikçe isverenin yeniden isçi kiralayamayacagi hükme baglaniyor.
Ayrica patronlarin, kendi isçisinin isten ayrilmasindan itibaren 6 ay geçmedikçe ‘kiralik isçi’ olarak çalistiramayacagi düzenleniyor.
AYRIM YAPILAMAZ!
Taslakta patronlarin, kendi isçileri ile emsal isi yapan kiralik isçi arasinda ayrim yapamayacagi öngörülüyor. Ancak bu ayrimdan ne kastedildigi belirtilmiyor. (HABER MERKEZI)
‘IS GÜVENCESI TAMAMEN ORTADAN KALKACAK’
Konuyla ilgili görüslerini aldigimiz Özgür Müftüoglu sunlari söyledi:
Bunlar uzun zamandir gündemde olan emek piyasasinin esneklestirilmesi süreci.
Patronlar, isçilerin hiçbir sekilde kendilerine sürekli maliyet olmasini istemiyorlar. Piyasanin durumuna ve ürün talebine göre istedikleri esnek bir seklide isçi alip çikarmak istiyorlar. Sigorta ve benzeri maliyetler ile birlikte isten çikarma ve kidem maliyetlerinden kurtulmak istiyorlar. Kendileri üzerinde hiçbir yük olmadan istedikleri sekilde isçi alip çalistirmak istiyorlar. Bunu da istihdam bürolari üzerinden yapiyorlar. Böylelikle istihdam bürosu elemani olarak istedigiz zaman çagirip istedigi zaman göndermek istiyorlar. Tamamen isverenin maliyetlerini en aza indirecek bir yöntem. Isverenler her seyde her kosulda geçici isçi istihdam edebilecek.
Çalisanlar yönünden ise is güvencesi tamamen ortadan kalkacak. Bagli oldugu bir yer olamayacak, düzensiz, 3 ay çalisacak 2 ay çalisamayacak, farkli isyerlerinde farkli isverenlerle çalisacak.
Bunun sonucu sigorta primleri aksar, ücret güvencesi kalkar. Örgütlenme hakkini kullanabilmesi ortadan kalkar. Sürekli birlikte çalisacagi isçiler olmayacak. Dayanisma gösteremeyecek, örgütlenmesi engellenecek.
